Thực trạng này không chỉ gây ra những tổn thương vĩnh viễn cho người tiêu dùng mà còn vạch trần một mạng lưới "chứng chỉ ma" và sự lỏng lẻo trong quản lý của các cơ quan chức năng, theo BBC, hôm 27/10. Cuộc điều tra bắt đầu từ lời cảnh báo của một nhân viên thẩm mỹ về sự phổ biến của các liệu trình phi pháp. Phóng viên BBC đã phát hiện các loại gel làm trắng răng chứa nồng độ hydrogen peroxide (oxy già) cao gấp hơn 500 lần giới hạn pháp lý.
Bà Kellie, một nhân y tế, mất 4 chiếc răng sau khi làm liệu trình trắng răng từ năm 2015. Ảnh: BBC
Theo luật pháp Anh, sản phẩm chứa hơn 0,1% hydrogen peroxide chỉ được sử dụng bởi các nha sĩ đăng ký với Hội đồng Nha khoa Tổng quát (GDC). Ngay cả trong môi trường chuyên nghiệp, nồng độ tối đa cũng không vượt quá 6%. Tuy nhiên, các mẫu vật mà BBC gửi đến phòng thí nghiệm của Đại học Lancashire cho thấy nồng độ lên tới 53%. Tiến sĩ Shalini Kanagasingam, người giám sát xét nghiệm, mô tả chúng là "cực kỳ nguy hiểm", có khả năng "gây bỏng hóa chất và tổn thương không thể phục hồi cho răng".
Đơn cử, bà Kellie Howson, 54 tuổi, sau khi trả 65 bảng Anh cho một liệu trình tại Lancaster vào năm 2015, đã phải chịu đựng cơn đau đớn tột cùng. Nha sĩ xác nhận loại gel đã gây ra "tổn thương không thể khắc phục", buộc bà phải nhổ bỏ 4 chiếc răng. "Nó phá hủy sự tự tin của tôi, tôi không muốn ra ngoài, không muốn gặp ai cả", bà Howson chia sẻ. Người phụ nữ mất nhiều năm và hàng chục nghìn bảng Anh để sửa chữa một phần thiệt hại. Đáng nói, người thực hiện liệu trình chỉ bị truy tố vì hành nghề nha khoa bất hợp pháp và bồi thường 250 bảng Anh.
Để thâm nhập thị trường, một nhà báo bí mật của BBC đã tiếp cận cơ sở White Bright ở Manchester. Nơi này quảng cáo bộ dụng cụ chứa 35% carbamide peroxide, tương đương khoảng 12% hydrogen peroxide – cao gấp đôi mức cho phép của nha sĩ. Chủ cơ sở đã bán bộ kit giá 55 bảng Anh cho phóng viên trong một "túi nhựa đựng bánh sandwich" ngay trước cửa nhà, không kèm theo bất kỳ hướng dẫn hay cảnh báo an toàn nào.
Bộ dụng cụ đào tạo trị giá 300 bảng Anh được đựng trong một túi quà tiệc lấp lánh màu hồng gồm các ống tiêm, găng tay, khăn giấy và một bộ răng giả để thực hành. Ảnh: BBC
Thủ đoạn còn tinh vi hơn ở Merseyside. Cơ sở Pearly White Diamonds không chỉ bán sản phẩm mà còn chào mời các khóa đào tạo cấp tốc với giá 300 bảng Anh. Khóa học này cung cấp một bộ kit chứa gel "cực mạnh" nồng độ 53% và một chứng chỉ đã ký sẵn. Cuộc giao dịch diễn ra tại bãi đậu xe của một viện dưỡng lão. Toàn bộ "khóa đào tạo" được thực hiện qua tin nhắn WhatsApp, với lời khuyên người học nên "thực hành trên bạn bè và gia đình". Kẻ bán hàng thậm chí còn hứa hẹn: "Khi đã ổn định, tôi có thể giới thiệu bạn cho nhà sản xuất để làm thương hiệu riêng. Chi phí rẻ mà lợi nhuận thì khủng khiếp". BBC phát hiện một nhân viên thẩm mỹ khác ở Wirral sử dụng chứng chỉ tương tự để quảng cáo dịch vụ và nhận lịch hẹn từ khách hàng.
Dữ liệu từ Hiệp hội Nha khoa Anh (BDA) cho thấy các khiếu nại về làm trắng răng bất hợp pháp đã tăng 26% trong những năm gần đây. Mặc dù hành vi này có thể bị phạt tiền không giới hạn và đối mặt với án tù từ năm 2016, việc thực thi pháp luật lại rất lỏng lẻo. Người phát ngôn của GDC thừa nhận các cuộc điều tra của họ "chủ yếu mang tính phản ứng", dựa vào tố cáo của khách hàng. Vụ truy tố thành công gần nhất do GDC thực hiện đã diễn ra từ tháng 10/2021. Sự thiếu chủ động này đã tạo ra một lỗ hổng lớn, để mặc cho những kẻ trục lợi gây nguy hiểm cho sức khỏe cộng đồng.
Phát hiện của BBC đã khiến BDA "kinh hoàng", đồng thời kêu gọi chính phủ Anh mở một cuộc trấn áp khẩn cấp. "Chúng tôi kinh hoàng khi cái gọi là 'đào tạo' đang được cung cấp qua mạng xã hội và các ống tiêm chứa 50% hydrogen peroxide đang được bán trong bãi đậu xe", đại diện BDA tuyên bố. Đáp lại, một phát ngôn viên chính phủ chỉ kêu gọi công chúng tự liên hệ với các cơ quan tư vấn nếu có lo ngại, một phản ứng bị cho là chưa tương xứng với mức độ nghiêm trọng của vấn đề.
Tiến sĩ Kanagasingam thừa nhận bà "hoàn toàn có thể hiểu tại sao mọi người khao khát có hàm răng trắng hơn". Tuy nhiên, bà nhấn mạnh thay vì tìm đến các giải pháp tẩy trắng không rõ nguồn gốc, công chúng nên đến gặp nha sĩ. Đôi khi, vấn đề chỉ cần được giải quyết bằng việc làm sạch, cạo vôi răng và đánh bóng chuyên nghiệp - những phương pháp an toàn và hiệu quả hơn nhiều so với việc tự đặt cược sức khỏe của mình vào tay những kẻ kinh doanh bất hợp pháp.
Một chứng chỉ đi kèm với một trong các bộ dụng cụ đã được ký sẵn bởi một "người hướng dẫn". Ảnh: BBC
Bình Minh (Theo BBC)
