Ăn đủ mà vẫn đói: Nam thanh niên 27 tuổi đi khám phát hiện hội chứng hiếm gặp

Tưởng cơ địa gầy, không ngờ ruột bị kẹp giữa hai mạch máu lớn

Từ nhỏ, anh S.H.N (27 tuổi, ngụ P. Minh Phụng, TP.HCM) đã mang dáng người gầy. Khi trưởng thành, anh chỉ nặng khoảng 42-45kg, cao nhất từng chạm mốc 47kg rồi lại sụt xuống ngay, dù vẫn duy trì ba bữa ăn mỗi ngày và tập gym đều.

Chỉ đến gần đây, anh bị sụt đến 6kg trong vòng 5 tháng kèm cảm giác căng chướng bụng, đau tức thượng vị, nôn liên tiếp nên được người nhà đưa đi cấp cứu tại Bệnh viện Gia An 115 (thuộc Khu Y tế kỹ thuật cao TP.HCM). Thời điểm nhập viện, anh chỉ nặng 38kg, thể trạng gầy yếu thấy rõ.

Hội chứng động mạch mạc treo tràng trên khiến người bệnh có thể trạng gầy suốt nhiều năm. Ảnh: BVCC

Sau thăm khám, bác sĩ cho biết bệnh nhân trong tình trạng nghiêm trọng:

- Dạ dày giãn to (229 x 99mm), sa xuống tận vùng chậu trái

- Tá tràng đoạn D2 giãn 44 x 30mm, đoạn D3 giãn đến 67 x 33mm

- Góc giữa động mạch chủ bụng và động mạch mạc treo tràng trên chỉ còn 9 độ (bình thường khoảng 45 độ, dao động 38-65 độ), khoảng cách giữa hai động mạch này chỉ 5mm (bình thường từ 10-28mm).

"Chính góc hẹp và khoảng cách nhỏ bất thường giữa động mạch chủ bụng và động mạch mạc treo tràng trên khiến đoạn D3 của tá tràng bị kẹp giữa hai động mạch này. Nó giống như một "điểm nghẽn" làm thức ăn khó đi xuống hỗng tràng – trong khi hỗng tràng và hồi tràng là nơi hấp thu dưỡng chất. Đây là lý do dù ăn đầy đủ, thậm chí có ăn vặt thêm, cơ thể N. vẫn rơi vào tình trạng "đói âm ỉ" – đói vì không hấp thu đủ dinh dưỡng. 

Ảnh: BVCC

Tình trạng này kéo dài sẽ gây thiếu máu, thiếu năng lượng và dẫn đến sụt cân liên tục. Khi thể trạng càng gầy, lớp mỡ đệm quanh mạch máu tiêu biến, khiến đoạn ruột bị kẹp nghiêm trọng hơn theo thời gian. Thức ăn bị ứ đọng lại cũng khiến dạ dày, tá tràng giãn dần dần, nhiều trường hợp bị giãn lớn như ở bệnh nhân S.H.N" – ThS.BS. Nguyễn Thế Toàn, Trưởng khoa Ngoại Bệnh viện Gia An 115 chia sẻ.

Bác sĩ Toàn cho biết, anh N. mắc phải hội chứng động mạch mạc treo tràng trên (Superior Mesenteric Artery Syndrome – SMAS), hay còn gọi là hội chứng Wilkie. Đây là tình trạng hiếm gặp với tỷ lệ mắc chỉ khoảng 0,1% (một số tài liệu đưa ra tỷ lệ mắc khoảng 0,0024 - 0,3%).

Ca phẫu thuật giúp giải phóng "điểm nghẽn" giấu kín suốt nhiều năm

Theo ThS.BS. Nguyễn Thế Toàn, những trường hợp mắc hội chứng động mạch mạc treo tràng trên ở tình trạng nhẹ có thể điều trị bảo tồn bằng cách chia nhỏ bữa ăn, loại bỏ đồ ăn có nhiều chất xơ, điều chỉnh nước và điện giải; hoặc nuôi dưỡng qua ống thông dạ dày hoặc hỗng tràng. Tuy nhiên, với người bệnh S.H.N, tình trạng tá tràng bị kẹp nghiêm trọng, dạ dày giãn lớn thì phẫu thuật là lựa chọn bắt buộc.

Sau khi đánh giá toàn diện, ThS.BS. Nguyễn Thế Toàn đã quyết định thực hiện nối tá tràng - hỗng tràng theo kiểu Roux-en-Y – một kỹ thuật phức tạp nhưng là lựa chọn tối ưu trong trường hợp này.

Sau ca phẫu thuật nội soi, anh N. hồi phục tốt. Đặc biệt, nhờ được bác sĩ dinh dưỡng theo dõi sát sao, anh đã bắt đầu tăng cân, khoảng gần 3kg ngay trong tuần đầu sau mổ. Hiện bệnh nhân đã xuất viện và tiếp tục điều trị ngoại trú với bác sĩ dinh dưỡng để phục hồi thể trạng, mục tiêu đạt cân nặng 55-60kg.

Bác sĩ khuyến cáo, đừng vội cho rằng gầy là do cơ địa nếu cơ thể liên tục sụt cân dù ăn uống đầy đủ. Tình trạng này có thể là dấu hiệu cảnh báo sớm các rối loạn tiêu hóa mạn tính hoặc bất thường giải phẫu nguy hiểm, như hội chứng động mạch mạc treo tràng trên. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, tình trạng thiếu dinh dưỡng kéo dài sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến thể chất, tinh thần và chất lượng sống.