Tiến sĩ Cheng - Han Chen, bác sĩ tim mạch can thiệp và giám đốc y khoa của Chương trình Tim mạch Cấu trúc tại Trung tâm Y tế MemorialCare Saddleback, Mỹ, cho biết việc tuân theo một chế độ ăn uống lành mạnh có thể giúp giảm thiểu hàng loạt các yếu tố nguy cơ đột quỵ, bao gồm huyết áp, cholesterol và điều hòa lượng đường trong máu.
Dưới đây là những thực phẩm quan trọng nhất mà các chuyên gia dinh dưỡng và bác sĩ tim mạch khuyên bạn nên tập trung vào để giảm nguy cơ đột quỵ.
Rau lá xanh
Theo chuyên gia dinh dưỡng Sonya Angelone, rau lá xanh có thể làm giảm nguy cơ đột quỵ do hàm lượng nitrat cao. Cơ thể chuyển đổi nitrat thành oxit nitric, có thể giúp thư giãn áp lực trong động mạch, thúc đẩy lưu lượng máu khỏe mạnh và giảm huyết áp.
Một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Dịch tễ học Châu Âu năm 2021 đã tìm thấy mối liên hệ giữa những người ăn ít nhất 60 mg nitrat mỗi ngày từ rau và nguy cơ đột quỵ thấp hơn 17%.
Rau lá xanh được đánh giá giàu vitamin K, giúp điều hòa quá trình đông máu. Đồng thời cũng chứa vitamin khác, khoáng chất và chất xơ, những chất liên quan đến việc giảm nguy cơ đột quỵ.
Cam
Các chuyên gia cho biết trái cây họ cam quýt như cam và bưởi chứa vitamin C, folate và kali, có đặc tính chống oxy hóa và chống viêm. Chúng cũng chứa chất xơ hòa tan, có thể giúp giảm cholesterol (một yếu tố nguy cơ đột quỵ khác).
Song, cần lưu ý rằng bưởi có thể can thiệp vào một số loại thuốc. Vì vậy bà Angelone cảnh báo tốt nhất nên kiểm tra với nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của mình để đảm bảo bạn không dùng bất kỳ thứ gì có thể tương tác với loại trái cây này.
Quả óc chó
Một nghiên cứu đăng trên tạp chí Circulation năm 2021 cho thấy, ăn khoảng nửa cốc óc chó mỗi ngày trong vòng 2 năm giúp giảm mức cholesterol "xấu" - một yếu tố làm tăng nguy cơ đột quỵ.
Điểm nổi bật nhất của quả óc chó là hàm lượng axit béo omega-3. "Chất này có thể hỗ trợ sức khỏe tim mạch và giảm viêm trong cơ thể", theo chuyên gia dinh dưỡng Keri Gans (Mỹ).
Chuyên gia Angelone cũng cho biết óc chó là nguồn cung cấp axit alpha-linolenic (ALA), giúp chống viêm, cải thiện lưu thông máu và giảm huyết áp. Bên cạnh đó, chúng còn chứa nhiều chất chống oxy hóa và các vi chất có lợi khác giúp bảo vệ hệ tim mạch.
Sữa chua
Sữa chua cung cấp canxi, kali và lợi khuẩn probiotics, giúp hạ huyết áp và cải thiện mỡ máu, nên được dùng thay cho các món ăn vặt thiếu lành mạnh khác.
Ngoài ra, sữa chua còn là một phần trong chế độ DASH - chế độ ăn nổi tiếng trong việc ngăn ngừa đột quỵ. Tuy nhiên, nên ưu tiên các loại sữa chua ít đường, vì theo bác sĩ Chen, đường bổ sung có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
Sữa chua là một phần trong chế độ DASH - chế độ ăn nổi tiếng trong việc ngăn ngừa đột quỵ. Ảnh: Bùi Thủy
Yến mạch
Ngũ cốc nguyên hạt như yến mạch chứa nhiều magie, vitamin B và chất chống oxy hóa để bảo vệ sức khỏe mạch máu. Chúng cũng cung cấp chất xơ giúp ổn định lượng đường trong máu.
Bà Angelone cho biết ngũ cốc nguyên hạt cũng có thể giúp giảm viêm trong cơ thể, từ đó giảm nguy cơ đột quỵ.
Cá béo
Cá béo như cá hồi, cá mòi và cá thu giàu EPA và DHA. Chúng làm giảm viêm, ổn định nhịp tim, cải thiện cấu hình lipid và làm cho tiểu cầu ít dính hơn, do đó làm giảm nguy cơ hình thành cục máu đông.
Theo chuyên gia Angelone, cá béo cũng có thể giúp giảm huyết áp và cholesterol, là những yếu tố nguy cơ chính gây đột quỵ.
Ngoài ra, cá béo là nguồn protein nạc, có thể giúp kiểm soát cân nặng, và thừa cân có liên quan đến nguy cơ đột quỵ cao hơn.
Thực phẩm giàu chất xơ hòa tan
Chất xơ hòa tan giữ nước và biến thành gel trong đường tiêu hóa của bạn, làm chậm quá trình tiêu hóa. Thực phẩm giàu chất xơ hòa tan làm giảm cholesterol LDL và giúp kiểm soát lượng đường trong máu tăng đột biến - yếu tố có thể làm tổn thương mạch máu.
Một số thực phẩm có thể đưa vào thực đơn như: táo, mơ, sung, lê, cà rốt, bông cải xanh và khoai lang.
Protein thực vật
Mặc dù Tiến sĩ Chen khuyên bệnh nhân của mình nên ăn protein nạc, nhưng ông nói rằng ông đặc biệt khuyến khích protein thực vật.
Nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Dinh dưỡng Lâm sàng Mỹ năm 2024 cho thấy, so với những người ăn nhiều protein động vật, những người ăn protein thực vật có nguy cơ mắc bệnh tim mạch thấp hơn 19% và nguy cơ mắc bệnh tim mạch vành thấp hơn 27%.
Các loại đậu là nguồn dinh dưỡng dồi dào vì chúng cung cấp cả chất xơ hòa tan và một lượng protein thực vật lành mạnh trong bữa ăn. Tăng cường tiêu thụ protein thực vật giúp bạn giảm lượng thực phẩm có nguồn gốc động vật có thể chứa nhiều chất béo bão hòa.
Các loại thực phẩm khác
Bên cạnh các nhóm thực phẩm chính đã liệt kê, các chuyên gia dinh dưỡng và bác sĩ Chen còn gợi ý thêm một số loại thực phẩm cũng nên được đưa vào khẩu phần ăn:
- Cà phê: Khoáng vi lượng và polyphenol trong cà phê có đặc tính chống oxy hóa, giúp điều hòa cholesterol, giảm viêm và áp lực oxy hóa. Dùng cà phê ở mức độ vừa phải có thể giúp giảm nguy cơ đột quỵ.
- Củ dền: Củ dền rất giàu nitrat, hỗ trợ cơ thể sản sinh nitric oxide, có lợi cho mạch máu.
- Quả bơ: Bơ cung cấp kali và chất béo không bão hòa đơn tốt cho tim mạch.
- Trà xanh: Giàu catechin, giúp giảm áp lực oxy hóa.
- Các loại đậu: Là nguồn cung cấp song song cả chất xơ và đạm thực vật.
- Chocolate đen: Flavonoid trong chocolate đen giúp cải thiện khả năng hấp thu nitric oxide và có thể giúp giảm nhẹ huyết áp. Tuy nhiên, nên tiêu thụ có kiểm soát.
Mỹ Ý (Theo Prevention)
