Thức khuya, bia rượu, đồ ăn nhanh, áp lực công việc... đời sống hiện đại khiến gan của chúng ta phải làm việc quá tải mỗi ngày. Báo cáo Xu hướng sức khỏe thường niên 2023 do một nền tảng thương mại điện tử lớn tại Trung Quốc công bố cho thấy, riêng nhóm thế hệ 9X đã chiếm tới 45% thị trường tiêu thụ các sản phẩm “bảo vệ gan”. Điều này phần nào phản ánh mối lo ngại ngày càng tăng về sức khỏe gan ở người trẻ.
5 cách chống già, tăng sinh collagen được bác sĩ thẩm mỹ da liễu công nhận
Gan vốn được xem như “nhà máy hóa chất” của cơ thể, chịu trách nhiệm giải độc, chuyển hóa và dự trữ năng lượng. Một khi gan bị tổn thương, chất lượng sống của con người sẽ giảm sút rõ rệt. Các chuyên gia cảnh báo, có 5 loại thực phẩm phổ biến đang âm thầm phá hủy gan, nếu không sớm thay đổi thói quen ăn uống, hậu quả lâu dài sẽ rất khó lường.
1. Rượu bia
Đây là “kẻ thù số một” của gan. Uống nhiều rượu bia trong thời gian dài sẽ dẫn đến gan nhiễm mỡ, viêm gan do rượu, xơ gan, thậm chí là ung thư gan. Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã xếp rượu vào nhóm chất gây ung thư cấp 1.
Các chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo, nam giới và nữ giới đều nên hạn chế tối đa, không vượt quá 15g cồn nguyên chất mỗi ngày.
2. Thực phẩm bị mốc
Ngô, lạc (đậu phộng) hay các loại hạt đã mốc thường chứa độc tố nấm mốc, trong đó nguy hiểm nhất là aflatoxin B1, chất gây ung thư gan hàng đầu đã được WHO liệt vào nhóm 1 chất gây ung thư. Ăn phải thực phẩm nhiễm độc này sẽ làm tế bào gan tổn thương nghiêm trọng, tăng nguy cơ ung thư gan gấp nhiều lần.
3. Hải sản sống hoặc chưa nấu chín
Ăn hải sản tái, sống tiềm ẩn nhiều nguy cơ. Một số loại có thể mang virus viêm gan A, hoặc chứa sán lá gan, ký sinh trùng được xếp vào nhóm gây ung thư. Theo báo cáo dịch tễ học, tỉnh Quảng Đông (Trung Quốc), nơi nổi tiếng với thói quen ăn đồ sống, có tỷ lệ nhiễm sán lá gan cao tới 16,42%.
4. Đồ muối chua, lên men
Thói quen ăn dưa muối, cà muối… tưởng vô hại nhưng lại tiềm ẩn rủi ro cho gan. Nhiều khảo sát ở các vùng có tỷ lệ ung thư gan cao cho thấy, hàm lượng nitrosamine trong dưa muối vượt ngưỡng cho phép, lên đến hơn 60%. Chất này tích tụ lâu ngày có thể phá hủy tế bào gan và làm tăng nguy cơ ung thư.
5. Một số loại thuốc Đông y, thuốc ngâm rượu
“Thuốc nào cũng có ba phần độc”, lời cảnh báo này không hề sai. Không ít loại dược liệu chứa chất độc hại cho gan. Ví dụ, chu sa có chứa thủy ngân, hà thủ ô có hoạt chất gây tổn thương gan, hay các bài thuốc ngâm rượu dân gian tiềm ẩn rủi ro ngộ độc.
Thực tế, Trung tâm Đánh giá nguy cơ an toàn thực phẩm Quốc gia Trung Quốc hàng năm đều phải ra cảnh báo về việc người dân tự ý ngâm rượu thuốc.
Làm gì để bảo vệ gan?
Các bác sĩ khuyên, muốn gan khỏe mạnh cần thay đổi từ những thói quen hàng ngày: ngủ đủ giấc, hạn chế thức khuya, duy trì vận động ít nhất 150 phút/tuần, giữ cân nặng hợp lý, tránh lạm dụng thuốc và tuyệt đối không tự ý dùng thực phẩm chức năng “bảo vệ gan” khi chưa có hướng dẫn từ bác sĩ. Ngoài ra, việc khám sức khỏe định kỳ, đặc biệt là kiểm tra chức năng gan, siêu âm ổ bụng… là chìa khóa giúp phát hiện sớm bệnh lý về gan.
Gan là cơ quan “thầm lặng”, ít khi phát tín hiệu cảnh báo cho đến khi bệnh đã nặng. Chính vì vậy, phòng ngừa và duy trì lối sống lành mạnh mới là “lá chắn” vững chắc nhất để bảo vệ gan.
Nguồn và ảnh: QQ
