Thông tin được ông Vũ Hải Sơn, Phó Cục trưởng Cục Phòng bệnh (Bộ Y tế), chia sẻ tại tọa đàm về dịch sốt xuất huyết ngày 14/6.
"Sốt xuất huyết tại Việt Nam diễn biến phức tạp những năm gần đây. Nước ta luôn thuộc nhóm có số ca mắc cao, với phạm vi dịch lan rộng khắp ba miền", ông Sơn nói.
Ông cũng cảnh báo nguy cơ "dịch chồng dịch" khi sốt xuất huyết, tay chân miệng và Covid-19 cùng gia tăng ở một số địa phương.
So với cùng kỳ 2024, số ca mắc sốt xuất huyết giảm 2,4%, nhưng số ca tử vong lại tăng một trường hợp. 5 ca tử vong được ghi nhận tại Bình Dương, Bình Thuận, Khánh Hòa, TP HCM và Ninh Thuận.
Miền Nam vẫn là tâm dịch với 41% tổng số ca mắc toàn quốc trong năm 2024. Tại TP HCM, dịch có xu hướng lan rộng ngay cả trong mùa khô do biến đổi khí hậu, hạn mặn và việc tích trữ nước. Tây Nguyên và miền Trung cũng ghi nhận số ca bệnh gia tăng. Khánh Hòa đã có hơn 1.600 ca mắc tại 74 ổ dịch.
Tương tự, PGS Đỗ Duy Cường, Viện trưởng Viện Y học nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai, cho biết Hà Nội đã ghi nhận ca bệnh từ tháng 5, sớm hơn so với mô hình thông thường (từ tháng 9 đến tháng 12). Dịch bệnh cũng lan rộng hơn, không còn tập trung tại từng địa phương.
Nhiều người dân chủ quan, chỉ lo ngại khi sốt cao hoặc xuất hiện xuất huyết. Thực tế, tiểu cầu phải giảm rất thấp mới gây xuất huyết. Nhiều trường hợp không có triệu chứng rõ ràng, đến viện muộn khi đã sốc hoặc suy đa tạng - giai đoạn có thể dẫn đến tử vong.
Các chuyên gia nhấn mạnh hai biểu hiện nguy hiểm của sốt xuất huyết là giảm tiểu cầu và cô đặc máu. Trong khi giảm tiểu cầu đã được chú ý nhiều, tình trạng cô đặc máu dẫn đến thoát huyết tương vào các khoang rỗng trong nội tạng lại chưa được đề cập đúng mức. Đây là nguyên nhân chính gây tử vong ở bệnh nhân sốt xuất huyết.
Theo các chuyên gia, cứ 20 ca mắc sốt xuất huyết có một ca nặng. Những trường hợp nặng nếu không được điều trị đúng cách sẽ có tỷ lệ tử vong cao, đặc biệt ở trẻ em, người cao tuổi và người mắc bệnh mạn tính.
Bác sĩ bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TP HCM điều trị một bệnh nhân sốt xuất huyết. Ảnh: Quỳnh Trần
Các chuyên gia khuyến cáo người dân phòng bệnh bằng cách tăng cường diệt muỗi, loăng quăng, ngủ màn tránh muỗi đốt.
Khi vào giai đoạn giảm tiểu cầu trong sốt xuất huyết, người bệnh cần được theo dõi sát các dấu hiệu chảy máu như chảy máu cam, chân răng, xuất huyết dưới da, hoặc có những dấu hiệu nguy hiểm như đau bụng nhiều, nôn liên tục, lừ đừ, tiểu ít. Nên uống nhiều nước, ăn thức ăn lỏng dễ tiêu, nghỉ ngơi tuyệt đối và tránh vận động mạnh. Không tự ý dùng thuốc hạ sốt chứa Aspirin, Ibuprofen hoặc các loại thuốc, thực phẩm chức năng không được bác sĩ kê. Nên theo dõi công thức máu thường xuyên nếu có thể. Nếu xuất hiện biểu hiện chảy máu nặng, vật vã, lừ đừ, tiểu ít hoặc không tỉnh táo, cần đưa người bệnh đến bệnh viện ngay.
Ngoài ra, tạo miễn dịch chủ động bằng vaccine là một biện pháp giúp phòng ngừa nguy cơ mắc bệnh, giảm nguy cơ nhập viện và bệnh nặng. Vaccine sốt xuất huyết được Bộ Y tế cấp phép lưu hành hồi tháng 5/2024. Phác đồ khác nhau phụ thuộc vào lịch sử chủng ngừa, tiền sử mắc bệnh, do vậy mỗi người cần được bác sĩ tư vấn cụ thể trước khi tiêm.
Lê Nga
