Ngân hàng Goldman Sachs vừa nâng dự báo GDP của Mỹ sau khi giới truyền thông nước này dự báo đảng Dân chủ sẽ kiểm soát Thượng viện sau cuộc bầu cử tại bang Georgia. Họ cho rằng điều này đồng nghĩa Mỹ sẽ có đủ số phiếu ủng hộ để tung thêm hàng trăm tỷ USD kích thích vào nền kinh tế vốn đang chịu ảnh hưởng nghiêm trọng từ đại dịch.
"Đảng Dân chủ có thể sẽ thông qua gói kích thích tài khóa bổ sung trong quý I", các nhà kinh tế tại Goldman Sachs cho biết.
Goldman Sachs hiện dự báo GDP Mỹ tăng 6,4% năm nay, tăng so với 5,9% trước đó. Mức tăng trưởng này sẽ kéo theo tuyển dụng đi lên và sa thải giảm đi. Goldman Sachs cho rằng tỷ lệ thất nghiệp sẽ giảm xuống 4,8% cuối năm 2021 và 3,9% cuối năm 2023.
Người đi bộ trên một con phố vắng vẻ vì đại dịch tại Massachusetts. Ảnh: Reuters
Sự lạc quan của các nhà kinh tế học cũng góp phần lý giải vì sao nhà đầu tư không mấy để ý đến sóng gió tại Washington. Chỉ số DJIA vẫn lập đỉnh mới phiên 6/1, dù người biểu tình ủng hộ Trump gây náo loạn tại tòa nhà Quốc hội.
Morgan Stanley cũng lạc quan tương tự về nền kinh tế. Ngân hàng này hiện dự báo GDP Mỹ tăng 5,9% năm 2021. "Với khả năng có thêm kích thích tài khóa, chúng tôi tự tin đà phục hồi của kinh tế Mỹ sẽ vững chắc hơn", Morgan Stanley cho biết hôm 6/1.
Tổng thống đắc cử Joe Biden đã gọi gói 900 tỷ USD mà Quốc hội Mỹ thông qua tháng trước là "khoản trả trước". Goldman Sachs hiện dự báo Quốc hội cấp thêm 750 tỷ USD kích thích tài khóa nữa trong tháng 2 hoặc 3, trong đó có 300 tỷ USD hỗ trợ trực tiếp cho cá nhân, 200 tỷ USD hỗ trợ các bang và 150 tỷ USD trợ cấp thất nghiệp bổ sung.
Dù vậy, kinh tế Mỹ dường như sẽ cần thêm nhiều hơn nữa để vượt qua đại dịch đang ngày một trầm trọng. ADP cho biết các công ty tư nhân đã bất ngờ sa thải lao động trong tháng 12.
Số ca tử vong và nhập viện vì Covid-19 đang lên kỷ lục. Trong khi đó, việc triển khai vaccine lại chậm chạp. Chủng mới đang lây lan nhanh trên toàn cầu cũng khiến thế giới lo lắng.
"Những tin tức kém tích cực về đại dịch - như tốc độ tiêm vaccine chậm, sự xuất hiện của chủng mới - cho thấy hiệu quả tăng chi tiêu của gói kích thích sẽ diễn ra chậm hơn bình thường", Goldman Sachs cho biết. Nói cách khác, gói kích thích tiếp theo có thể không thúc đẩy tăng trưởng nhanh như kỳ vọng, ít nhất là ban đầu.
Các nhà kinh tế học và phân tích chính sách cũng không cho rằng đảng Dân chủ sẽ tăng thuế mạnh tay, do điều này có thể đe dọa đà phục hồi. Sự cách biệt không lớn giữa hai đảng tại Thượng viện và Hạ viện sẽ khiến kế hoạch này khó được thông qua dễ dàng tại Quốc hội.
Tuy nhiên, một số nghị sĩ kỳ cựu đảng Dân chủ vẫn lạc quan về khả năng thông qua các quy định lớn. Thượng nghị sĩ Sherrod Brown cho rằng việc Lãnh đạo phe đa số tại Thượng viện Mitch McConnell không còn kiểm soát chương trình nghị sự nữa là một thay đổi lớn.
Brown dự đoán sẽ có đủ phiếu bầu để thông qua khoản hỗ trợ 2.000 USD mỗi người Mỹ, nâng lương tối thiểu, tăng hỗ trợ thuê nhà và bảo hiểm thất nghiệp. Ông cho rằng nhiều nghị sĩ đảng Cộng hòa cũng sẽ ủng hộ những sáng kiến này, do giờ họ đã có cơ hội bỏ phiếu.
Một tranh cãi lớn tại Wall Street hiện tại là liệu chiến thắng của đảng Dân chủ tại Georgia có gây xáo trộn môi trường tín dụng hiện tại hay không. Lạm phát siêu thấp đã khiến Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) cam kết giữ lãi suất quanh 0% trong tương lai gần. Và khi lợi suất trái phiếu cũng thấp, nhà đầu tư đã đổ tiền vào chứng khoán.
Tuy nhiên, kế hoạch của Fed có thể thay đổi nếu lạm phát tăng tốc trở lại. Goldman Sachs dự báo lạm phát sẽ chạm 2% - mục tiêu của Fed - vào cuối năm 2023. Ngân hàng này cũng cho rằng Fed sẽ nâng lãi suất trong nửa cuối năm 2024, thay vì đầu năm 2025 như báo cáo trước đó.
Morgan Stanley thì cảnh báo lạm phát có thể đang âm ỉ. Lạm phát lõi của Mỹ được dự báo chạm 2% sớm hơn, tức là vào cuối năm nay, và vượt mốc đó trong năm 2022. Nguyên nhân là giới chức Mỹ hành động nhiều hơn để giải quyết tình trạng bất bình đẳng thu nhập.
"Cú sốc Covid-19 đã làm trầm trọng thêm tác động lên các hộ gia đình thu nhập thấp", Morgan Stanley cho biết, "Nó khiến các nhà hoạch định chính sách phải hành động gấp gáp hơn để giải cứu các hộ gia đình này".
Hà Thu (theo CNN)
