CEO Ford Jim Farley cho biết một người cần học 5 năm để nắm được kỹ năng tháo động cơ diesel khỏi xe tải Ford Super Duty. Tuy nhiên, thị trường lao động Mỹ không có đủ thợ.
New York Post dẫn lời Jim ngày 14/11 cho biết mức lương đề nghị cho vị trí thợ máy tại Ford là 120.000 USD một năm, cao gấp đôi lương trung bình của công nhân Mỹ. Nhưng họ không tuyển được 5.000 người như kế hoạch.
CEO Ford Jim Farley tại Triển lãm ôtô quốc tế Bắc Mỹ ngày 13/9/2023, Detroit, Michigan, Mỹ. Ảnh: Reuters
Tình trạng thiếu hụt thợ máy tại Ford là một phần của cuộc khủng hoảng việc làm trong ngành sản xuất và các ngành cần thợ tay nghề cao.
Tính riêng sản xuất ôtô, Hiệp hội Đại lý Ôtô Quốc gia ước tính ngành này thiếu hụt khoảng 37.000 kỹ thuật viên hàng năm. Cục Thống kê Lao động Mỹ (BLS) dự báo nhu cầu tuyển dụng kỹ thuật viên và thợ máy trung bình ở mức 67.800 mỗi năm cho đến 2033.
Ngành hàng không cũng đang thiếu thợ bảo dưỡng máy bay trầm trọng. Nói với Fortune, Jason Pfaff, Giám đốc điều hành của Viện Bảo dưỡng Hàng không (AIM), cho biết lượng thợ máy được đào tạo và cấp chứng chỉ đáp ứng được một nửa nhu cầu nhân lực.
Tính đến tháng 8, Cục Thống kê Lao động ước tính hơn 400.000 vị trí trong ngành sản xuất còn trống, dù tỷ lệ thất nghiệp là 4,3%.
Một phần nguyên nhân nằm ở nhân khẩu học. Thế hệ Baby Boomers (những người sinh trong giai đoạn 1946-1964) đang dần nghỉ hưu, còn thế hệ millennials (sinh trong giai đoạn 1981-1996) và thế hệ Z (sinh năm 1997-2012) đang chiếm tỷ trọng ngày càng cao trong lực lượng lao động.
Người điều hành Ford đổ lỗi cho thế hệ hiện tại không đầu tư vào giáo dục thế hệ kế tiếp. Vị CEO lấy ví dụ về ông của mình, nhân viên số 389 tại Ford, một người tay trắng, không học đại học, gây dựng cuộc sống trung lưu cho gia đình từ vị trí công nhân.
Thực tế, Jameson, con trai 17 tuổi của CEO Ford, đã làm công việc thợ máy vào mùa hè qua. Jim, vị CEO nhận thù lao gần 25 triệu USD năm ngoái, nói con trai ông thích công việc đã làm và "không hiểu sao cần phải học đại học". Ông thêm rằng nếu con trai theo đuổi công việc tay chân, ông sẽ vui mừng với tư cách một người cha.
Trong nhiều năm qua, một lộ trình thông thường của người trẻ là kết thúc bốn năm đại học và ra trường sẵn việc. Rich Garrity, thành viên quản trị của Hiệp hội các Nhà sản xuất Mỹ, lưu ý rằng lộ trình nghề nghiệp không nhất thiết phải như vậy. "Trong nhiều trường hợp, hướng đi phù hợp hơn là học một trường cao đẳng kỹ thuật hoặc trường nghề", Garrity nói.
Cũng như CEO Ford, Garrity, người cũng là Giám đốc bộ phận kinh doanh tại công ty sản xuất máy in 3D Stratasys, bi quan về thị trường lao động "chân tay" tại Mỹ. Ông nhấn mạnh thị trường Mỹ không chỉ thiếu thợ về số lượng, mà còn yếu về kỹ năng có thể đáp ứng nhu cầu sản xuất trong thời đại mới.
"Rất nhiều vị trí tuyển dụng ngày nay không chỉ là công việc tay chân ngày xưa, mà cần sự kết hợp giữa kỹ thuật thủ công và kỹ năng số", Garrity nói. Ông thêm rằng các trường dạy nghề và cao đẳng cộng đồng vẫn chưa theo kịp tốc độ phát triển công nghệ, đặc biệt với các ngành mới như in 3D, robot, tự động hóa, pin xe điện.
Một dấu hiệu lạc quan là số lượng tuyển sinh vào các trường dạy nghề tăng vọt lên 16% vào năm ngoái, mức cao kỷ lục từ năm 2018. Tính từ năm 2020, theo National Student Clearinghouse, số lượng tuyển sinh vào các trường đào tạo chuyên ngành thương mại hệ hai năm đã tăng gần 20%.
Riêng trong lĩnh vực bảo dưỡng hàng không, AIM đã chứng kiến lượng đơn đăng ký của Gen Z tăng khoảng 40% trong hai năm qua.
Trong khi đó, Ford nỗ lực tăng lương để vị trí công việc của họ hấp dẫn hơn trong mắt ứng viên. Hãng sản xuất ôtô cam kết tăng lương 25% trong bốn năm theo thỏa thuận mới nhất với Liên đoàn Công nhân Ôtô (UAW). Tuy nhiên, việc tăng lương là chưa đủ khi khoảng cách cung - cầu quá lớn.
"Lực lượng này cần nhiều kỹ năng ở các mức độ khác nhau. Chúng tôi không có nguồn lao động sẵn sàng và đáp ứng được những kỹ năng này", Garrity nói.
Bảo Bảo (theo New York Post, Fortune)
