Tổng Bí thư Tô Lâm sáng 5/9 dự Lễ kỷ niệm 80 năm ngành giáo dục và khai giảng năm học 2025-2026.
Ông đánh giá phổ cập giáo dục phổ thông (lớp 1-12) là nhu cầu cấp bách, trong khi Việt Nam có thể khắc phục khó khăn về trường lớp, giáo viên để hoàn thành mục tiêu này.
Theo Tổng Bí thư, hiện kỳ thi vào lớp 10 THPT công lập tạo ra nhiều áp lực cho cả thầy và trò. Nếu không đỗ cấp ba, học sinh sẽ phải đi học nghề hoặc đi làm.
"13-14 tuổi bước vào cuộc đời là rất khó khăn", Tổng Bí thư nói. Vì vậy, ông cho rằng phổ cập giáo dục phổ thông là mục tiêu mà ngành giáo dục phải phấn đấu và làm "càng sớm càng tốt".
"Giờ nỗi lo về học phí thì Nhà nước lo rồi. Chúng ta có điều kiện thuận lợi, làm sao các cháu và các thầy giảm áp lực thi chuyển cấp. Phổ cập giáo dục phổ thông là thanh toán được vấn đề này".
Hiện, cả nước đang phổ cập giáo dục cho trẻ mầm non từ 5 tuổi tới lớp 9. Năm học tới, tất cả trẻ mầm non và học sinh phổ thông (lớp 1-12) sẽ được miễn học phí, một số địa phương như Hà Nội sẽ miễn tiền ăn bán trú cho học sinh học hai buổi mỗi ngày.
Toàn văn bài phát biểu của Tổng Bí thư Tô Lâm
Tổng Bí thư Tô Lâm tại Lễ kỷ niệm 80 năm ngành giáo dục và khai giảng năm học 2025-2026, sáng 5/9. Ảnh: Giang Huy
Cũng tại buổi lễ, Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định giáo dục luôn là ưu tiên của Đảng và Nhà nước, thể hiện qua nhiều chính sách quan tâm, đầu tư và phát triển. Gần đây, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết 71 về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo.
"Đây là một nghị quyết có ý nghĩa hết sức quan trọng, mang tầm nhìn chiến lược, với những mục tiêu lớn, cụ thể, những nhiệm vụ, giải pháp đột phá mạnh mẽ, đưa giáo dục và đào tạo Việt Nam vào dòng chảy của giáo dục thế giới", ông Lâm nói.
Tổng Bí thư cho rằng ngành giáo dục phải giữ vững vị trí quốc sách hàng đầu, trở thành động lực then chốt để phát triển đất nước, nhất là trong giai đoạn phát triển mới này. Ông đề nghị ngành cần tiên phong đổi mới tư duy, phương pháp, quản trị, xây dựng đội ngũ nhà giáo vừa có tri thức, đạo đức và khát vọng cống hiến. Học sinh, sinh viên phải nuôi chí lớn, từng bước hội nhập quốc tế nhưng luôn giữ bản sắc và tâm hồn Việt Nam.
Trước những mục tiêu này, ông nhấn mạnh 9 định hướng lớn.
Một là đổi mới mạnh mẽ tư duy và hành động, chuyển từ cải cách "chỉnh sửa" sang tư duy kiến tạo, dẫn dắt phát triển quốc gia bằng giáo dục, lấy chất lượng, công bằng, hội nhập, hiệu quả làm thước đo, siết chặt kỷ luật thực thi.
Hai là đảm bảo tiếp cận bình đẳng trong giáo dục, nâng cao mặt bằng dân trí, không để trẻ em nào bị bỏ lại phía sau, ưu tiên phát triển vùng khó khăn, biên giới, hải đảo, tăng đầu tư trường lớp, dinh dưỡng học đường, đội ngũ giáo viên và hạ tầng số.
Đổi mới giáo dục theo hướng toàn diện là yêu cầu thứ ba. Các trường không chỉ truyền thụ tri thức, mà còn nuôi dưỡng nhân cách, rèn luyện thể chất, bồi dưỡng tâm hồn, khơi dậy ý thức kỷ luật và trách nhiệm xã hội, hình thành lớp người "giỏi giang, nhân ái, kiên cường".
Bốn là tạo đột phá trong giáo dục đại học và giáo dục nghề nghiệp. Tổng Bí thư yêu cầu trường đại học phải trở thành trung tâm sản sinh tri thức, công nghệ, là hạt nhân đổi mới sáng tạo - khởi nghiệp, gắn chặt đào tạo, nghiên cứu và chuyển giao tri thức với nhu cầu phát triển đất nước.
Ngành giáo dục cần hình thành những đại học lớn có tầm vóc khu vực và quốc tế, có cơ sở vật chất hiện đại để đào tạo đội ngũ nhân lực chất lượng cao, đưa đất nước bứt phá trong khoa học công nghệ, công nghiệp hóa và chuyển đổi số.
Thứ năm, đẩy mạnh hội nhập và quốc tế trong giáo dục, để học hỏi tinh hoa và thu hẹp khoảng cách với thế giới. Tổng Bí thư khuyến khích các trường đồng đào tạo, liên kết chương trình, công nhận tín chỉ, trao đổi giảng viên, sinh viên, thu hút nhân lực quốc tế, từ đó nâng cao vị thế giáo dục Việt Nam.
Sáu là chăm lo xây dựng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý. Ông Lâm khẳng định giáo viên là linh hồn của giáo dục, là nhân tố quyết định sự thành bại của đổi mới. Thầy cô không chỉ truyền đạt kiến thức, mà còn gieo khát vọng, hun đúc nhân cách và thắp sáng niềm tin cho học trò. Vì vậy, thầy cô cũng cần học tập, sáng tạo, mẫu mực, đồng thời nâng cao đạo đức, trách nhiệm và vị thế xã hội của nghề giáo.
Tổng Bí thư Tô Lâm được học sinh đón chào khi tới dự Lễ kỷ niệm 80 năm ngành giáo dục và khai giảng năm học 2025-2026, sáng 5/9. Ảnh: Giang Huy
Nhiệm vụ tiếp theo là thúc đẩy chuyển đổi số và trí tuệ nhân tạo (AI) trong giáo dục. Tổng Bí thư yêu cầu cần biến công nghệ thành cú hích cho đổi mới căn bản, toàn diện, dạy và học linh hoạt, nâng cao năng lực số cho giáo viên, học sinh, đảm bảo an ninh, an toàn dữ liệu.
Tám là ưu tiên đầu tư cho giáo dục, cũng chính là đầu tư cho tương lai dân tộc. Ngành cần quy hoạch tổng thể và sắp xếp hệ thống, nhất là các đại học công lập, để hình thành trung tâm đào tạo, nghiên cứu, đổi mới sáng tạo ngang tầm khu vực và vươn tầm quốc tế.
Cuối cùng là xây dựng xã hội học tập, học tập suốt đời. Trong bối cảnh tri thức thay đổi từng ngày, học tập không chỉ là nhu cầu cá nhân, mà cần được nhìn nhận như một trách nhiệm chính trị.
"Xây dựng xã hội học tập, khuyến khích học tập suốt đời chính là nền tảng vững chắc nhất cho một dân tộc tự cường. Đó không chỉ là hành trang của mỗi cá nhân, mà còn là giá trị cốt lõi của quốc gia, bảo đảm cho dân tộc ta tiến cùng thời đại, khẳng định bản lĩnh và trí tuệ Việt Nam trên trường quốc tế", ông Lâm nói.
Trước thềm năm học mới, ông dặn dò học sinh rằng thế hệ cha ông đã làm nên chiến thắng bằng máu xương, nên trong hòa bình, các em phải làm nên chiến thắng mới bằng tri thức, bản lĩnh và sáng tạo.
Ông nhắn nhủ học sinh đặt mục tiêu rõ ràng, rèn kỷ luật tự học, nuôi đam mê khám phá, nâng cao năng lực và làm chủ công nghệ một cách thông minh, an toàn và nhân văn, biết yêu thương, chia sẻ và sống có trách nhiệm với bản thân, gia đình và cộng đồng.
"Mỗi bước tiến của các cháu chính là tương lai của đất nước", ông nói.
Với các giáo viên, ông bày tỏ mong muốn các thầy cô tiếp tục dẫn dắt học trò trên con đường tri thức và nhân cách, hướng dẫn các em sử dụng công nghệ an toàn, hiệu quả, nhân văn, tiên phong chuyển đổi số, tích cực tham gia đóng góp chính sách, cùng toàn ngành nâng cao chất lượng và công bằng trong giáo dục.
"Với truyền thống hiếu học, với đội ngũ thầy cô tâm huyết, với sự nỗ lực vươn lên của học sinh, sinh viên trên cả nước, cùng sự quan tâm của toàn xã hội, tôi tin tưởng rằng ngành giáo dục nước ta sẽ tiếp tục vượt qua khó khăn, gặt hái nhiều thành tựu to lớn, góp phần hiện thực hóa khát vọng xây dựng một nước Việt Nam hùng cường, thịnh vượng", Tổng Bí thư gửi gắm.
Tổng Bí thư Tô Lâm đánh trống khai giảng năm học 2025-2026. Ảnh: Giang Huy
Thanh Hằng
