Phạm Hải Đăng là nhạc sĩ có 2 bài hát được đưa vào sách giáo khoa, cùng nằm trong album Tuổi học trò. Đó là bài Chào năm học mới ở sách Âm nhạc 8, bộ Kết nối tri thức với cuộc sống và bài Lời thầy cô ở sách Âm nhạc 8, bộ Cánh diều.
Với một nhạc sĩ sinh năm 1988 như Phạm Hải Đăng thì đây là niềm vui lớn trên con đường sáng tác và cũng là động lực để anh viết tiếp những bài hát cho tuổi thiếu niên, nhi đồng.
"Về thăm trường phải có quà mang theo"
Bài hát Lời thầy cô khá đặc biệt đối với Phạm Hải Đăng. Từ năm 2008, anh bắt đầu khóa học chuyên ngành sáng tác tại Nhạc viện TP.HCM, nên nuôi ý định viết các ca khúc phục vụ việc học của mình. Những năm sinh viên, anh thường được bạn bè hẹn về thăm trường cấp 3 trong các dịp lễ, họp khóa... Chàng trai trẻ Phạm Hải Đăng mong muốn khi về thăm phải có một món quà viết được và chơi được để tặng ngôi trường thân yêu. Những suy nghĩ đó dẫn anh về với những ngày thơ bé, nhớ lời các thầy cô dạy trên bục giảng khi ấy giờ đã là kỷ niệm và thôi thúc anh viết bài hát Lời thầy cô.
Tuy nhiên, việc sáng tác không dễ dàng, suôn sẻ, viết nửa chừng đành gác lại để viết các bài khác, có lúc định bỏ luôn bài này, vì không thể phát triển thêm được. Viết được 6 bài tiếp theo, anh quay lại bài Lời thầy cô để "cứu vãn", khi đã biết cách làm cho nó tốt hơn, sửa lại nốt quá cao - vượt ngưỡng của số đông người hát. Bài hát hoàn thành vào năm 2010, đó chính là món quà "cây nhà lá vườn" mà anh dành tặng cho ngôi trường cũ.
Thầy cô cũ rất thích học trò Phạm Hải Đăng chơi bài hát Lời thầy cô trên sân khấu của trường và tác giả của nó cũng vậy, vì anh được sống lại những ngày chơi đàn trong các buổi văn nghệ thời còn là học sinh. Trường THPT Nguyễn Bỉnh Khiêm (Bà Rịa - Vũng Tàu) cũng thường tự hào giới thiệu tác giả bài hát Lời thầy cô chính là học trò cũ của trường.
Nếu Lời thầy cô được viết như một món quà, thì Chào năm học mới là một sáng tác được tính toán làm sao để được vang lên trong mỗi mùa khai giảng. Với Lời thầy cô, người nghe sẽ gặp những giai điệu tình cảm, nhẹ nhàng, ngược lại ở Chào năm học mới là giai điệu rộn ràng, trẻ trung, diễn tả cảm giác háo hức đến trường của học sinh sau một mùa Hè vắng bạn bè, thầy cô. Quả thật, Chào năm học mới nhiều năm nay đã trở thành bài hát thường được biểu diễn trong buổi văn nghệ khai giảng của nhiều trường học, đặc biệt ở khu vực phía Nam.
Phạm Hải Đăng viết nhạc học trò với tiêu chí học sinh phải hát được thì mới thành công, vậy nên anh không áp dụng nhiều kỹ thuật, chỉ cần giai điệu đẹp, ca từ đúng tâm lý lứa tuổi, dễ nghe và dễ nhớ. Kết quả là mỗi dịp khai giảng, bế giảng, 20/11, 26/3, Phạm Hải Đăng "bắt điện thoại mỏi tay" từ các cuộc gọi xin sử dụng bài hát của mình.
"Ngày ấy ở quê, bữa ăn còn khó khăn, mà có người cho con đi học đàn như bố tôi, quả là hiện tượng lạ. Đến giờ tôi vẫn rất biết ơn bố vì đã hỏi rằng có muốn đi học đàn không?" - Phạm Hải Đăng.
Từ nhạc thiếu nhi đến nhạc bolero
Phạm Hải Đăng cười lớn khi trả lời câu hỏi vì duyên cớ gì mà đang tuổi sinh viên - tuổi yêu đương sôi nổi lại viết nhạc học trò? Sao lúc đang được đón nhận nhờ dòng nhạc bolero, phần lớn viết cho các phim, thì lại viết thiếu nhi?
Anh chia sẻ: "Thời đó, dĩ nhiên tôi cũng tập tành viết nhạc tình, nhưng thấy chẳng ra gì, giai điệu và ca từ không có chiều sâu. Nhìn lại, thấy mình có lợi thế về ngôn ngữ của tuổi học trò, có lẽ nhờ hồi đi học đọc nhiều truyện Nguyễn Nhật Ánh, nên thuận tay viết nhạc học trò".
Thời gian gần đây, Phạm Hải Đăng cũng thường viết nhạc thiếu nhi và ấp ủ sẽ làm bộ sưu tập 100 bài hát thiếu nhi ở cả phiên bản sách và phát hành album, hoặc các nền tảng nhạc số. Đây cũng là giai đoạn anh thích đến với trẻ con bằng những sáng tác có chất liệu từ truyện cổ tích, đồng dao, các hiện tượng thiên nhiên được truyền tải qua phương pháp ẩn dụ, hoán dụ, vì vậy nên các bài hát thiếu nhi cứ thế ra đời.
Hai bài hát trong sách giáo khoa
Ở mảng nhạc bolero, Phạm Hải Đăng được khán giả biết nhiều từ những bài hát qua sự trình bày của ca sĩ Phi Nhung, bắt đầu từ bài Phận đời con gái. Đây là ca khúc trong phim truyền hình Con gái chị Hằng của đạo diễn Võ Việt Hùng. Nhạc sĩ chia sẻ: "Khi tôi còn chưa định hình được mình sẽ bước tiếp con đường sáng tác bằng phong cách nào thì cái duyên đưa đẩy tôi đến với nhạc phim. Ban đầu, tôi cũng bỡ ngỡ và không biết mình có làm tốt không, nhưng vẫn cứ thử sức, cuối cùng những bài hát của tôi được yêu thích hơn tôi tưởng tượng. Đặc biệt là các dòng phim xưa, nhiều đạo diễn thích đặt hàng tôi làm nhạc, nhờ vậy mà tôi có nhiều bài hát mang giai điệu bolero và mang âm hưởng dân ca".
Từ nhạc phim, nhiều bài hát của anh bước ra sân khấu với "tư cách" là những tác phẩm độc lập. Phạm Hải Đăng kể thêm về những kỷ niệm với ca sĩ Phi Nhung lúc sinh thời. Khi bài hát Phận đời con gái được viết xong, anh gửi cho Phi Nhung, dù nhận lời hát, nhưng do lịch diễn của chị dày quá, phải mất 2 tháng bài hát mới được thu xong. Sau đó, Phi Nhung hát nhiều bài khác của anh viết cho các bộ phim. Phạm Hải Đăng trở thành nhạc sĩ yêu thích của Phi Nhung, chị ngỏ lời mua độc quyền toàn bộ các sáng tác của anh từ đó về sau.
Có một bài hát dân gian đương đại, anh viết cho Phi Nhung sau khi 2 người bàn nhau viết một ca khúc nghe lạ hơn và có phần ma mị so với những bài chị đã hát. Tuy nhiên, bài hát đang thực hiện thì cô ca sĩ đáng mến này không may ra đi vì dịch bệnh. Phạm Hải Đăng vẫn không quên "đứa con đẻ" của mình, anh lên ý tưởng để thu âm lại, quay MV để nó không còn là tác phẩm đang dang dở.
"Không học nhạc thì học gì?"
Phạm Hải Đăng quê ở Nam Định, từ nhỏ đã được cho đi học đàn piano. "Ngày ấy ở quê, bữa ăn còn khó khăn, mà có người cho con đi học đàn như bố tôi, quả là hiện tượng lạ. Đến giờ tôi vẫn rất biết ơn bố vì đã hỏi rằng có muốn đi học đàn không?". Gieo tình yêu âm nhạc cho cậu bé Phạm Hải Đăng chính là người anh trai biết chơi đủ loại nhạc cụ. Nhạc sĩ kể: "Thấy anh trai của tôi chơi được nhiều loại đàn mà chẳng hiểu anh ấy học từ đâu. Tôi thích lắm, nên cứ lẽo đẽo theo nghe. Bố cho đi học piano, tôi chỉ được tập với cây đàn khi ở lớp học thôi, còn về nhà thì tự kẽ ô trên giấy mà luyện ngón theo trí nhớ của mình".
Năm 2000, anh trai chuyển vào sinh sống ở Bà Rịa, làm nhạc công chơi ở nhiều tụ điểm ca nhạc, Phạm Hải Đăng chuyển trường theo anh, năm 2008 thì thi vào nhạc viện. Anh nói vui: "Các môn khác tôi học qua loa lắm, chỉ thích chơi nhạc thôi, nên không thi vào trường nhạc thì biết thi vào đâu".
Hiện giờ, Phạm Hải Đăng vẫn hằng ngày miệt mài với âm nhạc ở nhiều mảng: Sáng tác, hòa âm phối khí, dạy nhạc. Âm nhạc lúc nào cũng đem lại niềm vui cho anh. Dạy nhạc khiến anh có cảm giác được trao truyền những kiến thức mình đã có đến với học trò, biết đâu trong đó có một số ít mai này sẽ trở thành nhạc sĩ, ca sĩ giỏi. Hòa âm phối khí giúp đầu óc anh vượt khỏi giới hạn, từ một bài hát trên giấy, anh biến nó thành những thanh âm, kiểu như một người đầu bếp biến những nguyên liệu thô thành các món ăn tinh tế. Sáng tác bài hát là công việc đem lại cho anh nhiều niềm vui nhất, khi viết xong một bài ưng ý, anh vui nhiều ngày sau đó và thích sống cùng dư âm ấy.
Hỏi Phạm Hải Đăng hiện tại đang có dự định gì với âm nhạc? Anh nói: "Tôi còn trẻ, dĩ nhiên có nhiều ước mơ, nhưng không dám nói, lần nào nói trước cũng bước không qua (cười). Tuy nhiên, trong tương lai, tôi muốn làm các đêm nhạc bolero theo từng chủ đề, hát cùng ban nhạc". Có lẽ, anh muốn sống lại những ngày chơi cùng ban nhạc của mình trên các sân khấu lớn nhỏ.
Nhiều ca khúc nhạc phim được yêu thích
Sinh năm 1988 tại Nam Định. Năm 2000, anh chuyển vào sống ở Bà Rịa - Vũng Tàu.
Học chuyên ngành sáng tác tại Nhạc viện TP.HCM năm 2008 - 2012. Hiện sống và làm việc tại TP.HCM.
Các bài hát và album về tuổi học trò tiểu biểu như: Lời thầy cô, Chào năm học mới, Ngày chia xa, Tuổi học trò, Cùng nắng với gió đến trường, Ơn nghĩa cô thầy, Trở lại trường xưa...
Các bài hát trong phim được yêu thích: Tình sầu (phim Hai người vợ), Phận đời con gái (phim Con gái chị Hằng), Luật trời (phim Luật trời), Phận hồng nhan (Phim Hồng nhan), Cốt nhục tình thâm (phim Con anh con em con người ta)...
Bài hát Phận mồ côi do ca sĩ Phi Nhung hát đã được giải Mai Vàng năm 2019 ở hạng mục Bài hát của năm.
(Còn tiếp)
