Giải thưởng Cánh diều được ví như "bức tranh tổng kết" một năm hoạt động của ngành điện ảnh, ghi nhận thành tích nghệ thuật của các nhà làm phim, diễn viên, đạo diễn, biên kịch cùng ê-kíp sáng tạo.
Giải thưởng Cánh diều 2002, do Hội Điện ảnh Việt Nam tổ chức Lễ trao giải lần đầu tiên vào năm 2003.
Qua hơn 20 năm, giải thưởng góp phần phát hiện và tôn vinh những tài năng mới, đồng thời phản chiếu sự phát triển của điện ảnh Việt Nam.
Tuy nhiên, cùng với sự phát triển mạnh mẽ của thị trường phim Việt, Cánh diều cũng đối mặt không ít thách thức.
Thực tế, trong nhiều mùa giải gần đây, số lượng tác phẩm tham dự có chiều hướng biến động, thậm chí một số hạng mục như phim hoạt hình, phim tài liệu hay phim ngắn gặp tình trạng khan hiếm tác phẩm nổi bật. Một số ý kiến còn băn khoăn về tính cạnh tranh, chất lượng nghệ thuật cũng như mức độ lan toả của giải thưởng khi trong các mùa giải, không phải tác phẩm thắng giải nào cũng tạo được dấu ấn sâu đậm tại phòng vé lẫn truyền thông.
Ngoài ra, thời điểm trước dịch Covid-19, việc tổ chức ở nhiều địa phương và thời điểm khác nhau trong vài năm qua khiến công chúng đôi khi thiếu sự kết nối và không theo sát hành trình của giải thưởng như mong đợi.
Lễ trao giải Cánh diều 2024. Ảnh: Đặng Tuấn - TTXVN
Cánh diều vẫn được đánh giá giàu truyền thống, nhưng cần làm mới mình để phù hợp với dòng chảy sôi động của điện ảnh Việt hiện nay — nơi sản xuất phim đã mang tính chuyên nghiệp, thị trường hướng mạnh đến văn hóa xem phim thương mại và sự tham gia của nhiều công ty tư nhân lớn mạnh.
Không thể phủ nhận rằng sự tồn tại bền bỉ của Cánh diều hơn hai thập kỷ qua chính là minh chứng cho sức sống mạnh mẽ của điện ảnh Việt Nam. Và mùa giải 2025 được kỳ vọng sẽ trở thành bước ngoặt quan trọng — khi lần đầu tiên trong nhiều năm, thị trường xuất hiện những "bom tấn quốc nội" tạo tiếng vang lớn, được đánh giá cao cả về nghệ thuật lẫn doanh thu phòng vé.
Hai "siêu phẩm" điện ảnh nội "Mưa đỏ" và "Tử chiến trên không"
Năm 2025 ghi nhận một mùa phim bùng nổ với sự lên ngôi của những tác phẩm điện ảnh Việt Nam quy mô lớn, được đầu tư bài bản từ kịch bản, kỹ xảo cho đến chiến lược phát hành. Nổi bật nhất phải kể đến hai "siêu phẩm": "Mưa đỏ" và "Tử chiến trên không" — những bộ phim đang được xem là ứng cử viên sáng giá cho các hạng mục quan trọng tại Cánh diều năm nay.
Mưa đỏ khai thác đề tài lịch sử — chiến tranh, tái hiện một giai đoạn bi tráng của dân tộc bằng cách tiếp cận điện ảnh đậm chất giải trí nhưng vẫn giữ được chiều sâu cảm xúc. Bộ phim làm "dậy sóng" phòng vé trong nước với doanh thu lên tới 714 tỉ đồng, trong đó có khán giả xem phim tới 11 lần.
Cảnh phim "Mưa đỏ"
"Tử chiến trên không" mở ra hướng đi mới cho điện ảnh Việt Nam khi tạo nên một bộ phim chiếu rạp đầu tiên lấy đề tài không tặc tại Việt Nam. Phim là một làn gió mới mẻ và hấp dẫn dành cho khán giả, mang đến một trải nghiệm điện ảnh chân thật mà cũng đầy tính nghệ thuật, mở đường cho những tác phẩm đề tài hành động kích tính vốn khá khan hiếm ở thị trường điện ảnh nước nhà.
Hậu trường phim "Tử chiến trên không"
Thành công vang dội tại phòng vé chứng minh khán giả Việt hoàn toàn sẵn sàng ủng hộ các dự án nội địa có chất lượng tương đương phim ngoại.
Cả hai tác phẩm đều đáp ứng hai yếu tố mà Cánh diều luôn tìm kiếm: Nghệ thuật chỉn chu, giàu thông điệp; Thành công thương mại và tạo lan tỏa xã hội...
Nếu xuất hiện tại Cánh diều 2025, các bộ phim này hứa hẹn tạo nên cuộc cạnh tranh hấp dẫn ở nhiều hạng mục như: Phim điện ảnh xuất sắc; Đạo diễn xuất sắc; Nam/Nữ diễn viên chính xuất sắc; Quay phim và Kỹ xảo hình ảnh...
Đây cũng là cơ hội để giải thưởng chứng minh tính gắn kết giữa nghệ thuật và thị trường, thay vì hai hệ quy chiếu tách biệt như từng tồn tại trước đây.
Sự trở lại đầy mạnh mẽ của điện ảnh Việt Nam trong năm 2025 khiến giới chuyên môn kỳ vọng Cánh diều sẽ bước sang giai đoạn mới: chuyên nghiệp hơn, truyền thông tốt hơn và phát hiện — tôn vinh đúng những tác phẩm xứng đáng, tạo động lực để ngành phát triển bền vững.
Giải Cánh diều 2025 dự kiến được tổ chức tại tỉnh Khánh Hoà
23 năm kể từ mùa giải đầu tiên là hành trình dài, và Cánh diều đã chứng minh được vai trò là "sân chơi" cho những người làm nghề. Nhưng thời điểm hiện tại — khi điện ảnh Việt đang bước vào thời kỳ tăng tốc — giải thưởng càng cần nâng tầm để kết nối với thị trường để lan tỏa rộng hơn đến công chúng; tôn vinh xứng đáng những tác phẩm vừa tốt về nghệ thuật, vừa thành công thương mại. Đồng thời trở thành động lực thúc đẩy các nhà làm phim đầu tư mạnh mẽ hơn.
Sự góp mặt của những bộ phim đẳng cấp như Mưa đỏ và Tử chiến trên không khiến mùa giải Cánh diều 2025 được chờ đón hơn bao giờ hết. Đây không chỉ là cuộc đua của các tác phẩm điện ảnh, mà còn là thang đo mới cho vị thế của giải thưởng và sự phát triển của điện ảnh Việt Nam trong một giai đoạn mới đầy triển vọng.
Nếu Cánh diều 2025 vượt qua được những khó khăn hiện tại, khai thác trọn vẹn cơ hội này, giải thưởng sẽ tiếp tục bay cao đúng với tên gọi và sự kỳ vọng của công chúng, giới làm nghề.
