Một năm 2023 có nhiều tác phẩm mang tính thời đại là cơ hội vực dậy Quả Cầu Vàng sau những lùm xùm, tai tiếng - Ảnh: NY Post
Quả Cầu Vàng - Di sản đầy tai tiếng
Lịch sử đầy tai tiếng của Quả Cầu Vàng đã bắt đầu từ thập niên 1950, chủ yếu phát sinh do hội đồng bầu chọn - HFBA ( Hiệp hội báo chí nước ngoài tại Hollywood) - với vỏn vẹn gần 90 thành viên là các nhà báo công tác tại kinh đô điện ảnh Hollywood (thời điểm 2021).
Nếu để so sánh với số lượng 9.300 lá phiếu từ các nhà phê bình điện ảnh trên toàn thế giới như Oscar, đây là một con số khá khiêm tốn.
Thêm vào đó là vô số tranh cãi về tình trạng phân biệt giới tính khi mà số lượng các nhà làm phim nữ được vinh danh chỉ đếm trên đầu ngón tay trong suốt gần 80 năm hoạt động của Quả Cầu Vàng.
Hay những nghi vấn về việc tổ chức này "bài ngoại" khi mà các bộ phim ngoại ngữ không hề có chỗ đứng trong hạng mục Phim hay nhất ( tên đầy đủ là phim chính kịch hay nhất ) của giải.
Điển hình là việc phim Ký sinh trùng - chủ nhân giải Oscar năm 2020 - còn chẳng có một đề cử trong hạng mục này.
Đỉnh điểm những lùm xùm bùng nổ khi một cuộc điều tra được tờ Los Angeles Times công bố vào năm 2021 chỉ ra rằng toàn bộ 86 thành viên hội đồng HFPA đều là người da trắng.
Điều này làm dấy lên nghi vấn về tính hàn lâm mà giải thưởng danh giá này hứa hẹn khi không có đa dạng góc nhìn về mặt sắc tộc, tôn giáo - một yếu tố cốt lõi của điện ảnh khi bản thân nó là tấm gương phản chiếu nền văn hóa đại chúng toàn nhân loại.
Việc Tom Cruise trả lại 3 giải thưởng của mình chỉ là giọt nước tràn ly buộc HFPA phải nghiêm túc cải cách Quả Cầu Vàng - Ảnh: USA Today
Nhiều đơn vị đối tác và các diễn viên, nhà làm phim tuyên bố tẩy chay và ngừng hợp tác cho đến khi bộ máy HFPA có sự thay đổi.
Thậm chí vào năm 2021, nam tài tử Tom Cruise còn lẳng lặng trả lại 3 giải Quả Cầu Vàng anh nhận được trong quá khứ.
Trong đó bao gồm 2 giải Nam diễn viên chính xuất sắc nhất trong “Born on the Fourth of July” (1990), “Jerry Maguire” (1997) và danh hiệu Nam diễn viên phụ trong phim “Magnolia” (2000).
Quả Cầu Vàng năm 2022: không thảm đỏ, không ngôi sao, không trực tiếp, ban tổ chức công bố giải thưởng trên...Twitter -Ảnh: GETTY IMAGES
Những nỗ lực trở lại đỉnh cao
Trước khủng hoảng chưa từng có và một năm 2022 đầy ảm đạm, HFPA đã quyết định thay máu toàn bộ hội đồng giám khảo cũ từ năm 2023 và đã nhận về nhiều phản hồi tích cực.
Theo IndieWire, những đề cử của Quả Cầu Vàng 2023 và 2024 là thành quả của 300 nhà phê bình đến từ 75 quốc gia với đa dạng sắc tộc.
Hầu hết thành viên mới đều không phải phóng viên, nhà báo của Hollywood mà là những nhà phê bình phim chuyên nghiệp, có thâm niên.
Hiệu ứng của những thay đổi ngày càng rõ rệt hơn trong năm nay khi mà đề cử cho giải Quả Cầu Vàng cho phim chính kịch hay nhất có sự xuất hiện của hai bộ phim nói tiếng nước ngoài là "Past Lives" ( do nhà làm phim gốc Hàn Celine Song đạo diễn) và “Anatomy of a Fall” ( do nhà làm phim người Pháp Justine Triet đạo diễn ).
Past Lives (phải) và Anatomy of a Fall có 2 điểm chung: đạo diễn là nữ và cả hai phim đều nói tiếng nước ngoài - Ảnh: IMDb
Ngoài ra, năm 2024 cũng là năm đặc biệt đối với các đạo diễn nữ khi có đến hai người được đề cử trong hạng mục "Đạo diễn xuất sắc nhất".
Sau những nỗ lực cải cách, Quả Cầu Vàng lại một lần nữa trở thành cột mốc quan trọng trên bản đồ của nền điện ảnh thế giới.
Những đề cử của giải cũng được nhiều trang thông tấn lớn như Variety, Entertainment Weekly hay IndieWire dùng làm cơ sở để dự báo cho giải Oscar sắp tới.
Sự kiện trao giải sẽ được tổ chức chính thức vào ngày 7-1-2024.
