30/4/1975 đánh dấu thắng lợi của Việt Nam trong cuộc chiến trường kỳ bảo vệ Tổ quốc, ngày "non sông thu về một dải". Không chỉ người Việt, từ bên kia bán cầu, những người Thụy Điển cũng hân hoan niềm vui. Những hình ảnh ấy được đạo diễn Bo Öhlén và các đồng nghiệp ở Đài Truyền hình nước này ghi lại trong thước phim tài liệu dài 28 phút.
Phim chưa từng được công bố ở cả hai nước. Dịp này, một số kênh truyền hình ở Thụy Điển đăng các trích đoạn ngắn. Còn phía Viện Phim Việt Nam sẽ phổ biến bản đầy đủ trên nhiều phương tiện truyền thông.
Ngày đó, sau khi hoàn thành, ông sao ra một bản duy nhất, gửi cho phía Việt Nam. Tuy nhiên, ở thời điểm thông tin liên lạc còn hạn chế, đạo diễn không nắm được đơn vị hay cá nhân nào tiếp nhận tác phẩm. Sau nửa thế kỷ, phim thất lạc, dần chìm vào quên lãng. Năm ngoái, ông tình cờ phát hiện một tệp dữ liệu được lưu trữ ở Thư viện Hoàng gia Thụy Điển, và đó chính là bộ phim năm xưa.
Thông qua Đại sứ quán nước này ở Việt Nam, đạo diễn gửi tặng lại tác phẩm một lần nữa. Sau các buổi làm việc giữa hai bên, Viện phim Việt Nam đã tiếp nhận tài liệu, tiến hành dịch thuật, ra mắt phim đúng dịp kỷ niệm 50 năm đất nước thống nhất.
Ông Johan Ndisi, Đại sứ Thụy Điển tại Việt Nam ký quyết định trao tặng phim cho bà Lê Thị Hà - Viện trưởng Viện Phim Việt Nam. Ảnh: Ban tổ chức cung cấp
Vì lý do cá nhân, đạo diễn Bo Öhlén không thể xuất hiện ở buổi trao tặng bộ phim ngày 25/4 ở Hà Nội. Ông gửi video nói về cảm xúc khi tác phẩm một lần nữa được đến tay người dân Việt Nam: "30/4/1975 là một ngày đầy ý nghĩa đối với Việt Nam, nhưng nó cũng là một ngày đặc biệt quan trọng đối với hàng chục nghìn thanh niên Thụy Điển, những người đã dành hơn một thập niên để ủng hộ cuộc đấu tranh nhân dân của Việt Nam. Tôi rất vui mừng vì có thể giới thiệu bộ phim một lần nữa tới khán giả Việt, mang lại cảm giác gần gũi và tình cảm gắn kết giữa con người của hai dân tộc".
Ông Johan Ndisi, Đại sứ Thụy Điển tại Việt Nam, cho rằng bộ phim thể hiện tình hữu nghị sâu sắc giữa hai nước. Thụy Điển là quốc gia phương Tây đầu tiên thiết lập quan hệ ngoại giao với Việt Nam vào năm 1969.
"Nó nhắc nhở chúng ta rằng, vào thời điểm khó khăn đó, nhân dân trên khắp thế giới, bao gồm Thụy Điển, đã đứng lên ủng hộ Việt Nam. Tôi hy vọng bộ phim tiếp tục truyền cảm hứng cho các thế hệ sau, để họ luôn ghi nhớ bài học của quá khứ và xây dựng một tương lai dựa trên sự tôn trọng và hợp tác", ông Ndisi cho biết.
Khán giả đến xem phim "Victory Vietnam", sáng 25/4. Ảnh: Ban tổ chức cung cấp
Với thời lượng nửa tiếng, Victory Vietnam thể hiện tinh thần kề vai sát cánh của lực lượng yêu chuộng hòa bình thế giới với Việt Nam. Ngày 30/4/1975, trang nhất các tờ báo của Thụy Điển đều đưa tin về chiến thắng của chiến dịch Hồ Chí Minh. Trên các mái nhà của thủ đô Stockholm, lá cờ của Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam tung bay. Người dân đổ xô xuống đường, hát vang ca khúc Giải phóng miền Nam, phần lời bằng tiếng Thụy Điển. Họ hô vang: "Mặt trận Giải phóng Dân tộc miền Nam chiến thắng!", "Việt Nam muôn năm".
Buổi meeting ăn mừng ngày 1/5 có đến 15.000 người tham dự. Ông Trần Hiếu Kha - quyền Tổng đại diện Chính phủ Cách mạng lâm thời tại Thụy Điển - phát biểu cảm ơn bạn bè: "Biết làm sao để diễn tả được hết niềm vui của chúng tôi hôm nay đây? Ngày đặc biệt của thế kỷ. Ngày lá cờ giải phóng tung bay tại TP HCM huy hoàng và vinh quang. Hơn một thế kỷ qua, đồng bào chúng tôi chưa được sống trọn vẹn một ngày trong khung cảnh hòa bình thực sự. Nhớ lại để mà vui hôm nay, để mà mắt nhòa lệ". Sự kiện ăn mừng kéo dài đến ngày 3/5. Nhiều trí thức, trong đó có nhà văn Sara Lidman, phát biểu cảm xúc về những nỗi đau mà Việt Nam đã trải qua.
Hà Thu
