Theo News & Observer, Natron có các đơn đặt hàng với tổng trị giá 25 triệu USD cho nhà máy ở Michigan, nhưng không thể giao hàng cho đến khi được cấp chứng nhận an toàn UL. Tuy nhiên, việc cấp chứng nhận UL thường kéo dài và các nhà đầu tư ngần ngại bỏ thêm vốn, khiến startup rơi vào tình trạng thiếu hụt tiền mặt.
Sherwood Partners, cổ đông chính của Natron, cố gắng bán cổ phần nhưng không tìm được người mua. Kết quả, công ty phải thanh lý tài sản và sa thải gần như toàn bộ nhân viên, chỉ giữ lại một số ít để giám sát quá trình thu hẹp và ngừng hoạt động.
TechCrunch nhận định, sự việc là một ví dụ điển hình về những thách thức khi nỗ lực sản xuất mà không có chiến lược thích hợp. Con đường từ một startup đến siêu nhà máy thường mất cả thập kỷ hoặc hơn, dài hơn đa số chu kỳ kinh doanh hay các xu hướng đầu tư nhất thời.
Nhà máy của Natron ở Michigan. Ảnh: Natron
Theo Detroit Free Press, Natron mở nhà máy tại Michigan năm 2024, tuyên bố là cơ sở sản xuất pin natri-ion đầu tiên ở Bắc Mỹ. Công ty cho biết, khác với lithium-ion, pin natri-ion sẽ "biến đổi" lĩnh vực như trí tuệ nhân tạo, xử lý dữ liệu và cơ sở hạ tầng sạc xe điện. Công ty tập trung vào khách hàng cần hệ thống lưu trữ cố định và trung tâm dữ liệu, những thị trường mà mật độ năng lượng thấp của ion natri không phải mối lo ngại lớn. Công ty không sản xuất pin cho xe điện.
Natron từng ca ngợi pin natri-ion hiệu quả hơn và được làm từ những vật liệu sẵn có hơn. Nhưng dù pin natri-ion hứa hẹn rẻ hơn đáng kể so với đối thủ lithium-ion nhờ nguồn natri dồi dào, tiềm năng này bị lu mờ do cuộc chiến giá lithium. Theo Benchmark Mineral Intelligence, hơn hai năm qua, giá lithium carbonate lao dốc tới 90%.
Natron là thất bại mới nhất trong hàng loạt nỗ lực nhằm sản xuất pin quy mô lớn bên ngoài châu Á. Tháng 6, công ty Mỹ Powin nộp đơn xin phá sản vì không tìm được nhà cung cấp cell pin LFP (lithium sắt phosphate) nào ngoài Trung Quốc. Công ty này dùng cell pin để lắp ráp hệ thống pin quy mô lưới điện.
Đầu năm nay, hãng sản xuất pin Thụy Điển Northvolt cũng nộp đơn xin phá sản tại quê nhà, khép lại hành trình được coi là cơ hội tốt nhất của châu Âu để xây dựng một công ty nội địa có sức cạnh tranh cao. Công ty đã "đốt" 100 triệu USD mỗi tháng khi chật vật sản xuất quy mô lớn. BMW hủy hợp đồng trị giá 2 tỷ USD vào tháng 6 năm ngoái do Northvolt không thể giao hàng.
Loạt thất bại trên cho thấy những thách thức trong việc xây dựng công ty sản xuất pin không phụ thuộc châu Á - nơi phát triển chuỗi cung ứng hoàn thiện và những công ty chuyên môn tốt nhiều thập kỷ qua.
TechCrunch đánh giá, nếu Mỹ hoặc châu Âu muốn tạo đối thủ cạnh tranh với các gã khổng lồ châu Á, họ cần sự hỗ trợ liên tục từ chính phủ trong một thập kỷ hoặc hơn. Xét tình hình thực tế, liên doanh với các công ty như Panasonic, LG Energy Solution hay SK Innovation có nhiều khả năng thành công hơn. Có vẻ trong tương lai gần, cơ hội tốt nhất của phương Tây để sản xuất pin vẫn là thông qua châu Á.
Thu Thảo (Theo TechCrunch, Detroit Free Press)
