Gấu koala thường sống trên cành cây cao. Ảnh: Conversation
Chính quyền Australia đang vấp phải phản đối mạnh mẽ sau khi tiêu diệt hàng trăm con gấu koala bằng cách bắn từ trực thăng. Chính phủ xác nhận đã giết 600-700 con gấu koala tại vườn quốc gia Budj Bim, tây nam bang Victoria, do hậu quả của trận cháy rừng đầu tháng 3 sau khi sét đánh gây cháy, theo Yahoo News Australia. Tuy nhiên, các nhà phê bình cho rằng tình trạng của gấu koala trở nên tồi tệ hơn sau nhiều thập kỷ quản lý môi trường sống kém hiệu quả.
Nhiều con gấu koala bị thương, bỏng và hít phải khói trong đám cháy phá hủy khoảng 2.200 hecta đất. Đám cháy cũng phá hủy một lượng lớn cây bạch đàn manna gum, nguồn thức ăn chủ yếu của gấu koala. Khu vực này cũng đang trải qua hạn hán. Dựa vào những yếu tố trên, chính quyền quyết định trợ tử cho nhiều con gấu koala sống trong vườn quốc gia nhằm bảo vệ chúng. Họ làm việc cùng bác sĩ thú y, chuyên gia phúc lợi động vật và người chăm sóc động vật hoang dã để đưa ra quyết định.
"Lựa chọn là để chúng tự suy kiệt hoặc tiến hành các biện pháp chủ động nhằm giảm thiểu đau đớn thông qua tác động trên không", Guardian trích lời James Todd, giám đốc đa dạng sinh học Cơ quan Năng lượng, Môi trường và Hành động Khí hậu bang Victoria.
Chính quyền quyết định tiêu diệt gấu koala bằng cách bắn từ trực thăng sau khi xác định các phương pháp khác không khả thi hoặc phù hợp. Lý do khu vực có địa hình hiểm trở và những con vật sống trên cây cao nên gần như không thể tiếp cận từ mặt đất. Nhà chức trách cũng lo ngại về nguy cơ cây đổ sau đám cháy. Trong thử nghiệm ban đầu với phương pháp tiêu diệt từ trên cao, một bác sĩ thú y nghiên cứu thi thể của gấu koala và xác nhận chúng có thể trạng kém trước khi chết. Nhà chức trách kết luận bắn súng từ trên cao là lựa chọn chính xác và nhân đạo, theo Guardian. Đây là lần đầu tiên phương pháp tiêu diệt trên không được sử dụng với gấu koala ở bang Victoria và có thể là lần đầu tiên ở Australia.
Nhà chức trách đã đánh giá khoảng 2.200 con gấu koala bằng ống nhòm từ trực thăng ở khoảng cách gần 30 m. Todd cho biết họ phát hiện nhiều con không phản ứng với máy bay. Ông nói một số con có dấu hiệu bỏng và lông cháy sém cùng hành vi không bình thường. Ví dụ, rất nhiều con koala xúm lại trên những cây không có tán lá và ở rất gần nhau. Chúng có tình trạng sức khỏe kém và việc kéo dài tình trạng đau đớn này sẽ dẫn tới nhiều vấn đề về phúc lợi động vật hơn, theo ABC Radio Melbourne.
Tuy nhiên, các nhà phê bình đặt câu hỏi tiêu diệt trên không liệu có phải lựa chọn đúng. Họ băn khoăn tại sao chính quyền không nỗ lực hơn để giải cứu gấu koala và lo ngại về khả năng con non bị bỏ rơi. Ngoài ra, họ nghi ngờ một số con có thể chịu nhiều đau đớn hơn nếu bị thương mà không chết ngay lập tức.
Các nhà bảo vệ động vật hoang dã cho rằng quan sát bằng ống nhòm không đáng tin cậy để đánh giá sức khỏe và thể trạng của gấu koala. Jess Robertson, chủ tịch tổ chức phi lợi nhuận Koala Alliance, nhấn mạnh cần xét nghiệm máu và cân nặng để đánh giá trước khi tiêu diệt chúng.
Theo Conversation, Liz Hicks và Ashleigh Best, học giả từ Đại học Melbourne đề xuất chính quyền cung cấp thức ăn bổ sung như lá bạch đàn tươi cho vườn quốc gia trong thời gian khu rừng phục hồi sau đám cháy. Tuy nhiên, trước mức độ tàn phá của đám cháy và thương tích của gấu koala, một số chuyên gia tin tưởng chính phủ đã hành động đúng.
Gấu koala nằm trong danh mục loài nguy cấp ở một số khu vực của Australia, được bảo vệ ở các bang New South Wales, Queensland và Lãnh thổ Thủ đô Australia. Tại các bang miền nam như South Australia và Victoria, chính quyền đối mặt với tình trạng quá tải số lượng dẫn đến ảnh hưởng môi trường do khai thác quá mức một số loài cây. Gấu koala cũng đối mặt nhiều vấn đề như đa dạng di truyền thấp và dịch bệnh. Các nhà bảo vệ động vật hoang dã cho rằng gấu koala ở miền nam không có đủ môi trường sống do chính quyền cấp phép để chặt phá rừng và xây dựng đô thị quá nhiều.
Victoria có hơn 450.000 con gấu koala, theo BBC. Trong vài năm gần đây, gấu koala sống trong bang ngày càng mò vào các đồn điền bạch đàn thương mại để tìm kiếm thức ăn nhiều hơn nhưng gặp khó khăn khi đồn điền bị thu hoạch 14 năm/lần. Cuối cùng, chúng tập trung vào vườn quốc gia Budj Bim, khiến tác động của cháy rừng tồi tệ hơn.
Rolf Schlagloth, nhà sinh thái học tại Đại học CQUniversity Australia, nhận định kế hoạch tiêu diệt trên không là "một ví dụ khác trong chuỗi dài quản lý sai lầm về loài và môi trường sống của chúng". Ông cho rằng cần có những khu rừng liên tục và khỏe mạnh hơn để giảm thiểu nguy cơ cháy rừng.
An Khang (Theo Yahoo News Australia, Guardian, ABC, Conversation, BBC)
