Công thức giúp nhạc Việt thành xu hướng trên mạng xã hội

Tăng Duy Tân được xemlà hiện tượng âm nhạc mạng xã hội khi có loạt tác phẩm đạt từ chục triệu đến hàng tỷ lượt xem. Bên trên tầng lầu đạt hơn 147 triệu view trên TikTok. Dạ vũ đạt gần 2 tỷ view trên Douyin sau một tháng ra mắt, được cộng đồng mạng xứ Trung gọi là "thần khúc của Việt Nam". Ngây thơ từng đứng đầu bảng xếp hạng Shazam toàn cầu (ứng dụng tìm kiếm qua giai điệu với hơn một tỷ người dùng).

"Bên trên tầng lầu" - Tăng Duy Tân

Trước Tăng Duy Tân, thị trường nhạc Việt còn nhiều cái tên "gây bão" trên mạng xã hội. Năm 2021, Quang Hùng MasterD gây chú ý tại Thái Lan, Trung Quốc, Campuchia, Lào, Myanmar với ca khúc Dễ đến dễ đi. Tại Trung Quốc, bài hát được chuyển ngữ thành Đôi mắt em tựa ánh sao và được Cúc Tịnh Y - Hầu Minh Hạo biểu diễn tại Đêm hội Tmall 616 của đài Hồ Nam.

Ngoài ra, loạt hit như Túy âm của giọng ca sinh năm 2000 Xesi, Vô tình (Xesi kết hợp Hoaprox) đạt hàng chục triệu lượt xem. Hoaprox từng được xem là hiện tượng âm nhạc ở Trung Quốc với Ngẫu hứng phát hành năm 2017, đạthơn hai tỷ lượtstream (phát trực tuyến) trên nền tảng nghe nhạc Netease, đứng đầu bảng xếp hạng suốt 15 tháng. Hai phút hơn của rapper Pháo vào Top 10 bảng xếp hạng Global Viral của Spotify. Các ca sĩ đều trẻ tuổi, ít quen thuộc với khán giả đại chúng trong nước.

'Hai phút hơn' - Pháo (Kaiz remix)

Thể loại điện tử, giai điệu dễ nghe, dễ nhớ là công thức chung giúp các tác phẩm trở thành trend (xu hướng).

Dạ vũ mang âm hưởng ngũ cung, kết hợp dòng nhạc Deep House (một nhánh phụ của nhạc House, phần âm thanh mang màu sắc huyền bí) với nhịp độ chậm pha trộn Epic (kết hợp nhiều thể loại từ nhạc cổ điển đến nhạc phim, trò chơi, có giai điệu giao hưởng, tạo sự hưng phấn, mạnh mẽ). Ngẫu hứng của Hoaprox thuộc thể loại Future Pop đan xen tiếng guitar cổ điển và nhạc điện tử hiện đại. Trên Lofficielsingapore, Pháo cho biết Hai phút hơn được thu hút nhờ phối theo thể loại Vina house với tốc độ nhanh, nhịp điệu mạnh mẽ nhưng vẫn ẩn chứa sự mềm mại.

Nhà sản xuất âm nhạc Hoaprox nhận địnhđa phầnbài nhạc nổi tiếng trên Douyin, TikTok thuộc thể loại House. Đây là một trong những thể loại điện tử căn bản và phổ biến nhất vì có nhịp điệu dễ cảm, đa dạng trong các biến thể. Nhờ vậy, nhạc sĩ có thể kết hợp nhiều chất liệu khác nhau để sáng tạo. "Ví dụ bài Bên trên tầng lầu đánh vào đúng thị hiếu của số đông trên TikTok. Nhịp điệu lặp lại và ca từ vần với nhau, bản phối đơn giản giúp khán giả dễ ghi nhớ", anh nói.

Quang Hùng cho biết khi sáng tác Dễ đến dễ đi, anh "phá vỡ lối mòn ballad" trước đó. Ca sĩ vẫn giữ phần lời tâm trạng nhưng phối theo tiết tấu sôi động, bắt tai hơn. Với Tăng Duy Tân, khi sản xuất, anh và êkíp tập trung viết các giai điệu dễ nghe, dễ thuộc và dễ hát lại. Điều đó giúp người dùng, nhà sáng tạo nội dung trên các nền tảng chọn nhạc để sử dụng vào video của họ.

'Dễ đến dễ đi' - Quang Hùng MasterD

Hoaprox thừa nhận có nhiều bài nhạc đang lặp đi lặp lại một công thức đểphục vụ số đông người dùng, nhất là giới trẻ. Anh dẫn chứng nhiều bản nhạc House trên TikTok cùng một tempo (nhịp độ), sử dụng chất liệu âm nhạc đơn giản, chỉ có bassline (những mô típ âm nhạc đơn giản hoặc các cụm từ được lặp đi lặp lại), trống, một âm lead (dẫn) và lắp ghép vocal (giọng hát). Ngoài ra, thời gian sản xuất bài nhạc ngắn, phù hợp với tính cập nhật các xu hướng trên mạng xã hội.

Tuy nhiên, nhà sản xuất cho rằng các bản nhạc thường trôi một mạch, từ đầu đến cuối, không có cao trào, phân chia mảng miếng. Sự khác biệt chỉ đến từ giai điệu theo giọng hát (vocal) của từng bài, còn cách đặt trống, bassline sẽ na ná nhau. Công thức đó dễ khiến tính sáng tạo trong âm nhạc đi xuống. "Sự lan tỏa của những ca khúc đó phản ánh đang có nhiều khán giả thích thú. Còn về chất lượng, chiều sâu âm nhạc thì khó đạt được", anh nói.

Nhà sản xuất âm nhạc Phong Max chung nhận định. Anh cho rằng đó là lý do nhiều bài hát nhanh chóng lan tỏa nhưng cũng sớm bị quên lãng, khi có tác phẩm tương tự thay thế. "Không thể rập khuôn một công thức làm nhạc vào tất cả bài hát được. Khi sáng tạo, ngoài việc phân tích xu hướng thế giới, tôi chú trọng vào cảm xúc của bản thân. Nhờ đó, bài hát có màu sắc riêng".

Vũ đạo trên nền nhạc thông qua các trào lưu trên mạng xã hội cũng là yếu tố giúp ca khúc lan tỏa. Theo Etonline, không thể phủ nhận sức mạnh của TikTok trong việc thúc đẩy một bài hát phổ biến trên thế giới. Trong đó, thử thách nhảy trên nền nhạc là thông dụng nhất. "Âm nhạc hấp dẫn, nhanh, mạnh là nền tảng hoàn hảo để người dùng có thể bắt chước hoặc sáng tạo ra các vũ đạo", tờ này viết

Dễ đến dễ đi ban đầu được một số người nổi tiếng ở Thái Lan như diễn viên Cee Siwat, ca sĩ Mook Worranit, YouTuber Bie The Ska cover, rồi trở nên nổi tiếng, tạo trào lưu trên TikTok nước này đầu năm 2021 với hàng nghìn video. Ngây thơ của Tăng Duy Tân trở thành hiện tượng qua một video ghép khoảnh khắc các thành viên BTS thực hiện vũ đạo đánh vai trên nền nhạc. Sau đó, người hâm mộ BTS cover điệu nhảy, tạo thành trào lưu trên mạng xã hội. Hai phút hơn lan tỏa nhờ video vận động viên bóng chuyền Hàn Quốc nhảy vũ điệu lắc hông trước đồng đội trên giai điệu bài hát, đạt 1,3 triệu lượt xem, liên tục được chia sẻ.

Theo Sina, sự ra đời, phát triển của các ứng dụng, mạng xã hội góp phần đưa ca khúc Việt đến Trung Quốc một cách dễ dàng, nhanh chóng hơn và ngược lại. Âm nhạc ban đầu được các tài khoản ở Việt Nam hoặc người Việt đang sinh sống, làm việc tại đây sử dụng, sau đó được quan tâm, chia sẻ rộng rãi.

Vận động viên bóng chuyền nhảy "Hai phút hơn"

Hiểu Nhân