Thi đua khen thưởng là gì?
Thi đua khen thưởng theo quy định Luật Thi đua, khen thưởng 2022 là:
Thi đua là hoạt động có tổ chức do người có thẩm quyền phát động với sự tham gia tự nguyện của cá nhân, tập thể, hộ gia đình.
Khen thưởng là việc ghi nhận, biểu dương, tôn vinh và khuyến khích bằng lợi ích vật chất đối với cá nhân, tập thể, hộ gia đình có thành tích trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Công tác thi đua khen thưởng có vị trí, vai trò, ý nghĩa gì trong đời sống xã hội?
Thi đua khen thưởng là bộ phận cấu thành quan trọng của đời sống xã hội, là động lực nhằm phát triển kinh tế - xã hội bền vững và góp phần bảo vệ chế độ chính trị - xã hội.
Công tác thi đua khen thưởng là động lực của sự phát triển tích cực, là công cụ quản lý quan trọng, tham gia thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ, xây dựng con người mới; lay động mạnh mẽ đến tình cảm, trách nhiệm, ý thức, ý trí tự lực tự cường, lòng tự hào của cộng đồng và sức sáng tạo của tập thể, cá nhân.
Một xã hội văn minh tiến bộ là xã hội hóa sâu rộng các phong trào thi đua yêu nước, đề cao việc khen thưởng. Ngược lại, xã hội không có hoặc không đề cao thi đua, khen thưởng tức là xã hội tụt hậu, kém phát triển. Khen thưởng để nêu gương, giáo dục đạo đức xã hội; khen thưởng để hạn chế, bớt đi tiêu cực, làm cho xã hội tốt đẹp và nhân văn hơn. Một môi trường xã hội tốt đẹp là một môi trường khen thưởng nhiều hơn trách và phạt.
Việc khen thưởng được thực hiện theo các nguyên tắc chính xác, công khai, minh bạch... Ảnh minh họa: TL
Quy định thi đua khen thưởng năm 2024
Từ ngày 1/1/2024, quy định thi đua khen thưởng được thực hiện theo Luật Thi đua khen thưởng 2022 với nhiều nội dung quan trọng như:
Nguyên tắc thi đua khen thưởng
- Việc thi đua được thực hiện theo các nguyên tắc sau đây:
+ Tự nguyện, tự giác, công khai, minh bạch;
+ Đoàn kết, hợp tác và cùng phát triển.
- Việc khen thưởng được thực hiện theo các nguyên tắc sau đây:
+ Chính xác, công khai, minh bạch, công bằng, kịp thời;
+ Bảo đảm thống nhất giữa hình thức, đối tượng khen thưởng và công trạng, thành tích đạt được;
+ Một hình thức khen thưởng có thể tặng nhiều lần cho một đối tượng; không khen thưởng nhiều lần, nhiều hình thức cho một thành tích đạt được; thành tích đến đâu khen thưởng đến đó;
+ Chú trọng khen thưởng cá nhân, tập thể, hộ gia đình trực tiếp lao động, sản xuất, kinh doanh; cá nhân, tập thể công tác ở địa bàn biên giới, trên biển, hải đảo, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn.
- Bảo đảm bình đẳng giới trong thi đua, khen thưởng.
Các danh hiệu thi đua và căn cứ xét tặng danh hiệu thi đua
Các danh hiệu thi đua bao gồm:
- Danh hiệu thi đua đối với cá nhân.
- Danh hiệu thi đua đối với tập thể.
- Danh hiệu thi đua đối với hộ gia đình.
Các căn cứ xét tặng danh hiệu thi đua bao gồm:
- Phong trào thi đua.
- Thành tích thi đua.
- Tiêu chuẩn danh hiệu thi đua.
Các loại hình khen thưởng, hình thức khen thưởng và căn cứ xét khen thưởng
Các loại hình khen thưởng:
- Khen thưởng công trạng là khen thưởng cho cá nhân, tập thể thường xuyên có thành tích xuất sắc trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
- Khen thưởng đột xuất là khen thưởng kịp thời cho cá nhân, tập thể, hộ gia đình lập được thành tích xuất sắc đột xuất.
- Khen thưởng phong trào thi đua là khen thưởng cho cá nhân, tập thể, hộ gia đình có thành tích xuất sắc trong các phong trào thi đua do cấp có thẩm quyền phát động, chỉ đạo trong thời gian cụ thể hoặc thi đua theo chuyên đề phục vụ nhiệm vụ chính trị của Đảng, Nhà nước.
- Khen thưởng quá trình cống hiến là khen thưởng cho cá nhân có quá trình tham gia hoạt động lâu dài trong các giai đoạn cách mạng hoặc trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý trong cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức chính trị xã hội - nghề nghiệp, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội - nghề nghiệp được Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ, có công lao, thành tích đóng góp vào sự nghiệp cách mạng của Đảng và của dân tộc.
- Khen thưởng theo niên hạn là khen thưởng cho cá nhân thuộc Quân đội nhân dân và Công an nhân dân có thành tích, có quá trình công tác trong lực lượng vũ trang nhân dân.
- Khen thưởng đối ngoại là khen thưởng cho cá nhân, tập thể người Việt Nam định cư ở nước ngoài; cá nhân, tập thể người nước ngoài có thành tích đóng góp vào công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam.
Các hình thức khen thưởng:
- Huân chương.
- Huy chương.
- Danh hiệu vinh dự nhà nước.
- "Giải thưởng Hồ Chí Minh", "Giải thưởng Nhà nước".
- Kỷ niệm chương.
- Bằng khen.
- Giấy khen.
Căn cứ xét khen thưởng:
- Thành tích đạt được.
- Tiêu chuẩn khen thưởng.
- Điều kiện và hoàn cảnh cụ thể lập được thành tích.
Quy định về hiện vật khen thưởng
- Hiện vật khen thưởng là sản phẩm đặc biệt, được Nhà nước bảo hộ để tặng cho tập thể, hộ gia đình, tặng hoặc truy tặng cho cá nhân khi được cấp có thẩm quyền quyết định khen thưởng, gồm huân chương, huy chương; huy hiệu của danh hiệu "Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân", danh hiệu "Anh hùng Lao động", danh hiệu "Bà mẹ Việt Nam anh hùng", danh hiệu "Chiến sĩ thi đua toàn quốc"; kỷ niệm chương; bằng, cờ, giấy khen của các danh hiệu thi đua và hình thức khen thưởng.
- Chính phủ quy định chi tiết mẫu, màu sắc, số sao, số vạch cho từng loại, hạng huân chương, huy chương, huy hiệu của danh hiệu "Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân", danh hiệu "Anh hùng Lao động", danh hiệu "Bà mẹ Việt Nam anh hùng", danh hiệu "Chiến sĩ thi đua toàn quốc", kỷ niệm chương; chất liệu, kích thước khung các loại huân chương, huy chương, bằng, cờ, giấy khen của các danh hiệu thi đua và hình thức khen thưởng; thủ tục cấp đổi, cấp lại hiện vật khen thưởng.
Mục tiêu của thi đua, khen thưởng là nhằm động viên, thu hút, khuyến khích mọi cá nhân, tập thể phát huy đổi mới, năng động, sáng tạo vươn lên hoàn thành tốt nhiệm vụ. Ảnh minh họa: TL
Các danh hiệu thi đua đối với cá nhân, tập thể, gia đình
- Các danh hiệu thi đua đối với cá nhân gồm:
+ "Chiến sĩ thi đua toàn quốc".
+ Chiến sĩ thi đua Bộ, ban, ngành, tỉnh.
+ "Chiến sĩ thi đua cơ sở".
+ "Lao động tiên tiến", "Chiến sĩ tiên tiến".
- Các danh hiệu thi đua đối với tập thể, hộ gia đình gồm:
+ Danh hiệu thi đua đối với tập thể gồm:
++ "Cờ thi đua của Chính phủ";
++ Cờ thi đua của Bộ, ban, ngành, tỉnh;
++ "Tập thể lao động xuất sắc", "Đơn vị quyết thắng";
++ "Tập thể lao động tiên tiến", "Đơn vị tiên tiến";
++ Xã, phường, thị trấn tiêu biểu;
++ Thôn, tổ dân phố văn hóa.
+ Danh hiệu thi đua đối với hộ gia đình là "Gia đình văn hóa".
Các loại huân chương khen thưởng
Huân chương để tặng cho tập thể có nhiều thành tích; tặng hoặc truy tặng cho cá nhân có công trạng, lập được thành tích hoặc có quá trình cống hiến lâu dài trong cơ quan, tổ chức, đơn vị. Huân chương gồm:
- "Huân chương Sao vàng";
- "Huân chương Hồ Chí Minh";
- "Huân chương Độc lập" hạng Nhất, hạng Nhì, hạng Ba;
- "Huân chương Quân công" hạng Nhất, hạng Nhì, hạng Ba;
- "Huân chương Lao động" hạng Nhất, hạng Nhì, hạng Ba;
- "Huân chương Bảo vệ Tổ quốc" hạng Nhất, hạng Nhì, hạng Ba;
- "Huân chương Chiến công" hạng Nhất, hạng Nhì, hạng Ba;
- "Huân chương Đại đoàn kết dân tộc";
- "Huân chương Dũng cảm";
- "Huân chương Hữu nghị".
Các danh hiệu vinh dự Nhà nước được khen thưởng
Danh hiệu vinh dự nhà nước để tặng hoặc truy tặng cho cá nhân, tặng cho tập thể có những đóng góp đặc biệt xuất sắc trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Danh hiệu vinh dự nhà nước gồm:
- "Tỉnh Anh hùng", "Thành phố Anh hùng";
- "Bà mẹ Việt Nam anh hùng";
- "Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân";
- "Anh hùng Lao động";
- "Nhà giáo nhân dân", "Nhà giáo ưu tú";
- "Thầy thuốc nhân dân", "Thầy thuốc ưu tú";
- "Nghệ sĩ nhân dân", "Nghệ sĩ ưu tú";
- "Nghệ nhân nhân dân", "Nghệ nhân ưu tú".
Chú trọng công tác thi đua - khen thưởng để kiến tạo động lực cống hiếnGiadinhNet – Thông điệp trên được TS. Lê Cảnh Nhạc - Phó Tổng cục trưởng DS-KHHGĐ gửi gắm đến lãnh đạo Chi cục DS-KHHGĐ 32 tỉnh/thành khu vực phía Nam tại chương trình tập huấn nghiệp vụ công tác thi đua khen thưởng và xây dựng văn bản quản lý, điều hành được tổ chức sáng nay tại Đắk Lắk.
