Sổ liên lạc điện tử có cũng như không
Tại Nghệ An, sổ liên lạc điện tử VNedu được giới thiệu như một "kênh kết nối" hiện đại, giúp phụ huynh theo dõi quá trình học tập của con từ điểm số, thời khóa biểu, nhận xét rèn luyện cho đến lịch thi, thông báo của nhà trường hay trao đổi với giáo viên. Thế nhưng trong thực tế, nhiều phụ huynh cho biết, dù ứng dụng có rất nhiều mục, phần lớn lại trống dữ liệu, khiến họ gần như không có thông tin để theo dõi hay sử dụng.
Các tiện ích trên sổ liên lạc điện tử.
Chị Nguyễn Phương Thảo (phường Trường Vinh) cho biết, sổ liên lạc điện tử có nhiều hạn chế trong tính năng lẫn hiệu quả sử dụng. "Thực tế, phụ huynh chủ yếu chỉ nhận được chục tin nhắn thông báo nghỉ học và điểm số của con trong năm. Các mục khác khi bấm vào thường hiện lên "không có dữ liệu". Việc tương tác hai chiều không có. Mỗi năm chỉ nhận vài ba tin nhắn mà hết cả trăm nghìn. Trong khi Zalo vẫn dùng tốt, miễn phí, tương tác nhanh, vậy vì sao chúng tôi vẫn phải đóng thêm?", chị Thảo băn khoăn.
Tương tự, chị Nguyễn Hoàng Hà, phụ huynh có con học lớp 9 tại một trường THCS ở Nghệ An cho biết, đầu năm nhà trường thông báo cài app quản lý học sinh theo hình thức tự nguyện, phụ huynh nào sử dụng sẽ đóng 100.000 đồng/năm tiền sổ liên lạc điện tử. "Thấy phí không lớn nên tôi đăng ký, trong khi nhiều phụ huynh khác không dùng. Nhưng thực tế, cả học kỳ cũng chỉ mới thấy cập nhật điểm số lác đác vài lần", chị Hà nói.
Thực tế, mạng xã hội vẫn đang là kênh liên lạc chính giữa giáo viên và phụ huynh. Nhiều giáo viên thừa nhận tính năng nhắn tin hai chiều của sổ liên lạc điện tử chưa phát huy hiệu quả, phần vì thói quen dùng Zalo đã ăn sâu, phần vì thao tác trên phần mềm còn rườm rà.
Dù tích hợp nhiều tính năng, nhưng khi truy cập, phụ huynh thường chỉ thấy thông báo “không có dữ liệu”.
Mức độ sử dụng cũng chênh lệch giữa các bậc học như ở THCS, sổ chủ yếu để xem điểm; còn bậc tiểu học, nhiều trường chưa triển khai do phụ huynh chưa thực sự có nhu cầu và điều kiện kinh tế còn hạn chế. Không ít giáo viên phản ánh phần mềm "khô cứng", gửi một thông báo phải qua nhiều bước, trong khi nhắn Zalo chỉ mất vài giây.
Ngoài hạn chế về kết nối, chuyện chi phí cũng gây tranh luận. Với mức 100.000 đồng/học sinh/năm, phụ huynh cho rằng nếu sổ chỉ đáp ứng vài chức năng cơ bản thì khoản phí này chưa tương xứng, đặc biệt khi mỗi trường có tới hàng nghìn học sinh tham gia dịch vụ.
Hình chụp tin nhắn sổ liên lạc điện tử.
Ông Nguyễn Ngọc Thiện, Hiệu trưởng Trường THCS Hồ Xuân Hương, xã Quỳnh Lưu thừa nhận, sổ liên lạc mới khai thác tính năng tra cứu điểm, còn liên lạc hai chiều vẫn phải qua Zalo vì thuận tiện. "Nhiều tính năng của phần mềm còn rườm rà, thao tác chậm, nên giáo viên ít mặn mà sử dụng", ông Nguyễn Ngọc Thiện nói.
Ở bậc tiểu học, nhiều trường thậm chí chưa triển khai vì phụ huynh phản ứng, cho rằng chưa thật sự cần thiết. Ông Vũ Phi Sơn, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Diễn Kỷ, xã Đức Châu cho biết, với tiểu học, tra cứu điểm không nhiều, giáo viên có thể gửi qua nhóm lớp. Vì đây là dịch vụ trả phí nên nhà trường chưa áp dụng, tránh tăng gánh nặng cho phụ huynh.
Thutiền tỷ mỗi năm hiệu quả có tương xứng?
Nhiều phụ huynh cho rằng sổ liên lạc điện tử đang bị "lãng phí" khi mỗi năm thu 100.000 đồng nhưng suốt cả năm học chỉ nhận được vài thông báo. Điều khiến họ băn khoăn nhất là tính chất "liên lạc" không đúng nghĩa, bởi ứng dụng chỉ gửi tin nhắn một chiều từ nhà trường, phụ huynh không thể phản hồi hay trao đổi lại.
Chị Lê Thùy Dung có con học tại một trường THCS ở phường Thành Vinh, cho rằng, nếu sổ liên lạc điện tử chỉ để tra cứu điểm và một vài thông báo nhỏ mức phí phải giảm xuống cho phù hợp. "Một lớp 40 - 50 học sinh đã đóng 4 - 5 triệu đồng, mỗi trường hàng nghìn học sinh là hàng trăm triệu, còn tính trên toàn tỉnh thì lên đến tiền tỷ", chị Dung nêu ý kiến.
Sổ liên lạc điện tử hiện được triển khai rộng rãi tại nhiều trường học.
Nhiều phụ huynh và giáo viên đều thống nhất rằng sổ liên lạc điện tử chỉ thực sự hữu ích khi các bên cùng chủ động. Nhà trường cập nhật thường xuyên, phụ huynh tương tác tích cực và đơn vị cung cấp phải cải tiến công nghệ liên tục. Nhiều giáo viên cho rằng phần mềm hiện còn khá "cứng", thao tác gửi thông tin mất nhiều bước, trong khi nhắn Zalo chỉ vài giây. Nếu nền tảng thân thiện hơn, thậm chí tích hợp thêm Zalo hoặc email, hiệu quả sẽ khác.
Một số hiệu trưởng cũng thẳng thắn nhìn nhận rằng, với chất lượng hiện tại và mức phí 100.000 đồng/năm, chưa nhất thiết phải sử dụng sổ liên lạc điện tử trong nhà trường. Nhà cung cấp cũng cần rà soát lại giá thành khi phần mềm đã tồn tại nhiều năm nhưng mức độ nâng cấp không đáng kể.
Cách chức hiệu trưởng vụ sửa điểm “từ yếu lên giỏi”
ĐBQH đề xuất cho học sinh mượn sách giáo khoa, không lo việc hàng năm phải mua
Câu chuyện "giá cao hiệu quả thấp" của sổ liên lạc điện tử không phải bây giờ mới xuất hiện, nhưng đến nay, phụ huynh và học sinh vẫn chưa nhận được lời giải thích rõ ràng từ đơn vị cung ứng.
Theo tìm hiểu của PV, trên địa bàn TP Vinh (cũ) hiện có 42 trường tiểu học và THCS đang sử dụng sổ liên lạc điện tử. Ở bậc THPT, chỉ có Trường THPT chuyên Phan Bội Châu và THPT chuyên Đại học Vinh là không áp dụng dịch vụ này. Với mỗi trường ước tính hơn 1.500 học sinh, tổng số tiền thu từ sổ liên lạc điện tử tại các phường, xã của TP Vinh (cũ) đã lên đến hàng chục tỷ đồng mỗi năm.
Theo tìm hiểu, với mức phí 100.000 đồng/học sinh/năm của Sổ liên lạc điện tử, nhiều trường sẽ được "hưởng kèm" một số tiện ích khác trong lộ trình chuyển đổi số của ngành giáo dục. Nếu không có sổ liên lạc điện tử, các trường buộc phải tự mua thêm phần mềm quản lý như học bạ điện tử hay sổ điểm điện tử với chi phí lên tới vài chục nghìn đồng/học sinh. Đây là số tiền quá lớn với ngân sách của các nhà trường. "Khi phụ huynh đăng ký sử dụng, nhà trường được miễn phí các phần mềm này, đó là lý do nhiều trường vẫn duy trì", một hiệu trưởng chia sẻ.
Ông Nguyễn Trọng Hoàn, Chánh Văn phòng Sở GD&ĐT Nghệ An, cho biết, sổ liên lạc điện tử không nên chỉ được nhìn nhận như một ứng dụng nhắn tin hay dịch vụ thu phí, mà phải hướng tới vai trò của một hệ thống quản trị học tập đồng bộ, góp phần hiện đại hóa công tác quản lý trong nhà trường. Theo ông, ngành đang xây dựng cơ chế rõ ràng hơn về tiêu chí chất lượng, giá dịch vụ, trách nhiệm cập nhật dữ liệu và quyền lợi của người sử dụng. Sở cũng sẽ phối hợp với đơn vị cung ứng để tập huấn, đồng thời yêu cầu giáo viên chủ động cập nhật thông tin thường xuyên nhằm phát huy hiệu quả của phần mềm.
Từ góc độ quản lý giáo dục, sổ liên lạc điện tử chỉ có ý nghĩa khi trở thành công cụ thân thiện, tiện ích và phù hợp với nhu cầu thực tế của giáo viên, phụ huynh lẫn học sinh. Khi đó, "cuốn sổ 4.0" mới thực sự là cầu nối thông minh giữa nhà trường và gia đình thay vì chỉ là một ứng dụng mang tính bắt buộc.
Hà Nội dự kiến mức hỗ trợ học phí cho học sinh trường tư thụcTheo Dự thảo Nghị quyết mới của HĐND Thành phố Hà Nội về mức học phí và cấp bù miễn học phí từ năm học 2025–2026, học sinh dân lập, tư thục tại Hà Nội sẽ được hỗ trợ tối đa gần 2 triệu đồng/mỗi năm học/mỗi em.
