Cục Điện ảnh phản hồi kiến nghị của nghệ sĩ về 300 bản phim bị hư hỏng

Mới đây, các thành viên của Hãng Phim truyện Việt Nam ký vào đơn kiến nghị gửi lên Bộ trưởng Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng về việc 300 bản phim bị hư hại nặng.

Trao đổi với Zing về vấn đề này, Cục trưởng Cục Điện ảnh Vi Kiến Thành cho biết Cục Điện ảnh và Viện phim Việt Nam đã cử cán bộ tới Hãng Phim truyện Việt Nam để xem xét. Qua quá trình khảo sát, cán bộ nhận thấy tình trạng phim bị hư hỏng nặng đã diễn ra vài năm và lý do là cách bảo quản không đảm bảo tiêu chuẩn.

Bản phim gốc luôn được lưu trữ tại Viện Phim Việt Nam

Theo ông Vi Kiến Thành, 278 phim trong số 291 phim đang lưu trữ tại Hãng Phim truyện Việt Nam do Nhà nước giao nhiệm vụ, đặt hàng, tài trợ. Các phim còn lại do Hãng Phim truyện Việt Nam tự khai thác, hợp tác sản xuất.

“Trong thời kỳ sản xuất phim nhựa, mỗi phim trong số 278 phim nói trên đều có một bản gốc và các tài liệu, hồ sơ liên quan gửi về Viện Phim Việt Nam để lưu trữ, bảo quản. Bản được giữ tại Hãng Phim truyện Việt Nam phục vụ nhiệm vụ sản xuất và phát hành, giới thiệu phim. Hiện nay các bản phim gốc do Nhà nước đặt hàng được bảo quản trong điều kiện tiêu chuẩn quốc tế tại Viện Phim Việt Nam”, ông Vi Kiến Thành nói.

Trong đơn kiến nghị gửi Bộ VHTT&DL trước đó, nghệ sĩ của Hãng Phim truyện Việt Nam chỉ ra bản phim dương bản gốc (positive) được lưu trữ tại hãng là một trong hai bản duy nhất còn lại của những bộ phim cũ, kinh điển. Trong đó, một bản được lưu trữ tại Hãng Phim truyện Việt Nam. Bản còn lại được lưu giữ tại Viện Phim Việt Nam (với mục đích lưu chiểu). Trong điện ảnh, bản positive này chính là bản gốc, là tác phẩm hoàn chỉnh, để được trình chiếu cho công chúng.

Về vấn đề này, ông Vi Kiến Thành giải đáp từ khi bộ phim điện ảnh cách mạng đầu tiên do Hãng Phim truyện Việt Nam ra đời đến khi Luật Điện ảnh được ban hành năm 2006, chức năng, nhiệm vụ của Hãng Phim truyện Việt Nam luôn được quy định là đơn vị sản xuất phim, không phải cơ sở lưu trữ. Theo Luật Điện ảnh, cơ sở lưu trữ phim của ngành văn hóa chỉ duy nhất có Viện Phim Việt Nam.

“Theo nguyên tắc, Viện Phim Việt Nam lưu trữ, bảo quản cả bản gốc là negative son + negative hình (màu hoặc đen trắng) và bản positive (hoàn chỉnh) chuẩn màu lẫn hình. Bản gửi tại Cục Điện ảnh để lưu chiểu là bản positive hoàn chỉnh. Tuy nhiên, các hãng phim, trong đó có Hãng Phim truyện Việt Nam vẫn lưu thêm một bản để phục vụ công việc. Vì thế, không thể cho các bản phim ở hãng mới là bản hoàn chỉnh nhất”, ông Vi Kiến Thành nói.

Ông nhấn mạnh theo nguyên tắc, những bản phim gốc vẫn luôn được lưu trữ tại Viện Phim Việt Nam với điều kiện kho, nhiệt độ đạt chuẩn, đẩy đủ thiết bị phòng cháy chữa cháy… Ngoài bản phim gốc, hồ sơ lưu tại Viện Phim Việt Nam còn bao gồm đầy đủ kịch bản, poster quảng cáo, bản phim duyệt, bản phim chính.

Về các bản phim tại Hãng Phim truyện Việt Nam, theo ông Vi Kiến Thành, cần có ý kiến, phân tích của các chuyên gia với chuyên môn sâu để xác định mức độ hư hỏng thực tế.

Hàng trăm bản phim hư hỏng. Ảnh: NSND Nguyễn Thanh Vân.

"Đề xuất Vivaso in toàn bộ phim bị hỏng chưa cần thiết"

Cũng trong đơn đề nghị, các thành viên hãng phim đề xuất Vivaso - bằng cách nào đó - phải in lại toàn bộ bản phim bị hỏng theo đúng tiêu chuẩn quốc tế của các bản phim gốc và chuyển lại cho Chính phủ quản lý.

Tuy nhiên, ông Vi Kiến Thành nhận định: "Đây là vấn đề chưa cần thiết trong điều kiện thực tiễn và cũng không phù hợp theo quy định của Luật Điện ảnh. Tôi hiểu các nghệ sĩ bức xúc trước thực trạng của hãng phim và tình cảnh của kho phim”.

Cuối tháng 12/2022, NSND Nguyễn Thanh Vân cho biết ông và các nghệ sĩ của Hãng Phim truyện Việt Nam gửi văn bản lên Bộ VHTT&DL để tìm phương án giải quyết sự việc 300 phim được lưu trữ bị hỏng hóc, một số phim không thể phục hồi.

Trong cuộc họp báo diễn ra ngày 24/4, bà Phan Linh Chi - Phó vụ trưởng Vụ Kế hoạch - Tài chính (Bộ VHTT&DL) cho biết Hãng Phim truyện Việt Nam đang có 291 phim. 278 phim trong số đó có bản gốc được lưu trữ tại Viện Phim Việt Nam. Những phim còn lại không lưu trữ vì Hãng Phim truyện Việt Nam làm theo đơn đặt hàng hoặc hợp tác với đơn vị bên ngoài. Do đó, không cần lo lắng việc bản phim gốc bị mất mát.

Tới 28/3, 20 thành viên của Hãng Phim truyện Việt Nam tiếp tục gửi đơn kiến nghị gửi lên Bộ VHTT&DL. Trong đơn, họ cho rằng phát ngôn của bà Phan Linh Chi là "không đúng, dù vô tình hay cố ý, đã làm giảm nhẹ thiệt hại, gây hiểu nhầm tai hại cho công chúng. Công chúng sẽ hiểu các bản phim này không có nhiều giá trị, vì ở Viện Phim đã có một ‘bản gốc’ nào đó".

Ngày 29/3, Văn phòng Chính phủ phát đi thông báo về việc xử lý sau thanh tra công tác cổ phần hóa Hãng Phim truyện Việt Nam. Phó thủ tướng Lê Minh Khái yêu cầu Thanh tra Chính phủ kiểm tra ngay việc thực hiện kết luận thanh tra về công tác cổ phần hóa Hãng Phim truyện Việt Nam và thực hiện ý kiến chỉ đạo của lãnh đạo Chính phủ về các nội dung liên quan.