Bộ phim Sóng ở đáy sông phát sóng năm 2000 và đây được coi là tác phẩm điện ảnh giúp tên tuổi của Xuân Bắc gần gũi hơn khán giả cả nước. Từng tham gia một số phim truyền hình như 12A và 4H, Ngã ba Đồng Lộc, Chuyện nhà Mộc… nhưng chỉ đến vai anh Núi trong Sóng ở đáy sông cái tên Xuân Bắc mới thật sự gây ấn tượng.
Nhưng rất ít người biết, để đến được với vai diễn để đời ấy, Xuân Bắc đã nhận được sự giúp đỡ thầm lặng của một người chị… Khi Xuân Bắc chuẩn bị tốt nghiệp anh tình cờ quen biết vợ chồng cố nghệ sĩ Phương Thanh.
Xuân Bắc trong phim Sóng ở đáy sông.Có một điều, rất ít người ngoài ngành biết khi nhắc đến Xuân Bắc, ngay cả anh là người trong cuộc mà mãi về sau anh mới biết được điều này. Đó là nghệ sĩ Phương Thanh đã bằng mối quan hệ của mình và chồng (Nghệ sĩ Anh Dũng) giúp đỡ, tác động để Xuân Bắc có vai Núi trong Sóng ở đáy sông. Vai diễn này đã ghi dấu Xuân Bắc trong lòng khán giả và đến bây giờ mọi người vẫn quen gọi anh với cái tên trìu mến: Anh Núi.
Cho tới ngày hôm nay, với Xuân Bắc vẫn chưa có vai diễn nào vượt qua được vai Núi trong Sóng ở đáy sông. Một phần về sau anh chủ yếu xuất hiện với vai trò MC và một nghệ sĩ hài nổi tiếng cả nước. Người trong nghề ai cũng biết, nếu không có vợ chồng nghệ sỹ Phương Thanh thì chưa chắc có Xuân Bắc của ngày hôm nay. Đây có lẽ là một mối lương duyên, một tấm chân tình mà Xuân Bắc sẽ mãi khắc ghi...
"Ban đầu được cố nghệ sĩ Phương Thanh giúp đỡ, tôi không hề biết và chị cũng không nói, chị cứ âm thầm giúp đỡ đằng sau tôi. Về sau, khi biết chị là người đã giúp đỡ tôi có được vai Núi trong Sóng ở đáy sông, đi tìm câu trả lời cho sự ưu ái mà vợ chồng chị đã dành cho tôi thì được biết vì chị cùng quê Phú Thọ với tôi. Sau này tôi hỏi ra và được biết chị Phương Thanh đã giúp đỡ rất nhiều người như tôi cũng chỉ bởi một lý do đơn giản là cùng quê", Xuân Bắc xúc động chia sẻ.
Một cảnh trong phim Sóng ở đáy sông
.Xuân Bắc sinh ra tại Phú Thọ. Hồi học cấp 3, do có chút năng khiếu kể chuyện, lại bạo dạn trước đám đông nên anh đã cùng một cô bạn tham gia cuộc thi học sinh thanh lịch được tổ chức tại trường và đoạt giải cao.
Từ cuộc thi này, do được bạn bè cùng thầy cô khích lệ, Xuân Bắc nuôi ước mơ trở thành một diễn viên điện ảnh. Ước mơ thành hiện thực khi anh thi đỗ vào khoa diễn viên của trường ĐH Sân khấu Điện ảnh Hà Nội.
Với khả năng diễn xuất trời phú, Xuân Bắc được chọn vào nhiều bộ phim nổi tiếng như 12A và 4H, Sóng ở đáy sông, Ngã ba Đồng Lộc, Chuyện nhà Mộc… Sau bộ phim Con đường sáng năm 2007, Xuân Bắc tạm ngưng sự nghiệp diễn viên chuyển sang làm MC. Với nét duyên có sẵn, cộng với tài ăn nói và khả năng ứng biến trên sân khấu, “anh Núi” lập tức trở thành một MC ăn khách, dẫn dắt nhiều chương trình được khán giả yêu thích.
Song song với công việc MC, Xuân Bắc cũng tham gia vào các tiểu phẩm hài và trở thành “cây hài” nổi tiếng đất Bắc. Xuân Bắc kết hôn cuối năm 2006 với Hồng Nhung, một tiểu thư Hà thành sinh ra trong một gia đình khá giả. Hiện tại, gia đình anh yên ấm và hạnh phúc với hai cậu con trai kháu khỉnh. Xuân Bắc vẫn miệt mài với công việc MC, diễn hài, còn Hồng Nhung là giảng viên khoa sân khấu trường CĐ nghệ thuật Hà Nội.