Bốn tác phẩm được xướng tên trong lễ trao giải tối 26/11 là: Bản tình ca trên núi - Nhà hát Múa rối Việt Nam, Người trong cõi nhớ - Nhà hát Kịch Việt Nam, Thượng thiên thánh mẫu - Nhà hát Cải lương Việt Nam kết hợp Liên đoàn Xiếc Việt Nam, Đến bờ bên kia - Đoàn kịch nói Hải Phòng.
Bản tình ca trên núi kể về tình yêu của đôi trai gái người dân tộc Mông - chàng Nùng Phai và nàng Gau Dự. Vở từng được dàn dựng cách đây 60 năm theo hình thức rối que, êkíp biến hóa với sân khấu đương đại kết hợp tạo hình, trang phục, âm nhạc mang đến sự mới lạ.
Thượng thiên thánh mẫu là vở diễn đầu tiên kết hợp cải lương và xiếc. Tác phẩm xoay quanh ba lần giáng trần của Mẫu Liễu Hạnh - một trong "Tứ bất tử". Người trong cõi nhớ của tác giả Lưu Quang Vũ ghi dấu với lối kể chuyện đan xen giữa hai thế giới người sống và chết. Đến bờ bên kia, chuyển thể từ truyện ngắn Nguyễn Huy Thiệp,xoay quanh chuyến đò với nhiều tầng lớp xã hội: trí thức, nhà sư, lái buôn, chị lái đò, trẻ con, tên cướp...
Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa (trái), bà Trịnh Thuý Mùi (phải) trao huy chương vàng cho đại diện các đơn vị có tác phẩm xuất sắc. Ảnh: Thúy Hiền
Nghệ sĩ người Anh Lydia Rochelle Newman - thành viên giám khảo - nhận xét các tác phẩm sử dụng nhiều yếu tố thử nghiệm, trong đó chủ yếu là dàn dựng sân khấu, đạo cụ, sự tương tác giữa diễn viên và khán giả. "Tôi ấn tượng với Bản tình ca trên núi vì tạo hình nhân vật con hổ tốt, sân khấu với diện tích hạn chế nhưng sử dụng các đạo cụ để chuyển cảnh rất sáng tạo, thông minh", bà nói.
28 giải vàng cho các diễn viên, gồm: 25 nghệ sĩ Việt và ba đại diện quốc tế là Tom Corradini (Italy), Slawomir Stanislaw Dadej (Ba Lan), Sungtae Kim (Hàn Quốc). Đoàn kịch của Singapore đoạt giải phụ "Bằng khen cho diễn viên nhỏ tuổi nhất".
Danh sách giải thưởng Liên hoan sân khấu thử nghiệm 2022
Tại liên hoan, Việt Nam có 15 đơn vị nghệ thuật tương ứng 15 vở diễn. Bốn vở nước ngoài là I Fratelli Lehman của Italy, Sea Stories - Ba Lan, The Painted Skin của Singapore và Then There Were None đến từ Hàn Quốc. Hai đoàn kịch của Ấn Độ và Pakistan hủy tham dự vào phút chót vì lý do khách quan.
Hai diễn viên chính trong vở "I Fratelli Lehman" của Italy. Ảnh: Hiểu Nhân
Theo Phó Giáo sư Tất Thắng - chủ tịch Hội đồng Giám khảo, bốn vở nước ngoài thể hiện rõ tính thử nghiệm thông qua động tác biểu hiện ước lệ, cách điệu và vũ đạo, diễn với con rối và các đồ vật... Về phía Việt Nam, yếu tố dân tộc được thể hiện qua đạo cụ cây tre, con thuyền, con rối hay không gian đậm chất dân dã.
Tuy nhiên, liên hoan cũng tồn tại nhiều vấn đề, đặc biệt là cách thể hiện, diễn xuất quá đà. Ông dẫn chứng vở I Fratelli Lehman của Italy sa đà lối diễn tả chân thực, dẫn đến một vài lớp diễn trở nên thô thiển, không phù hợp với nhiều khán giả. Diễn viên đóng vai Hedda Gapler của Nhà hát Tuổi trẻ gặp hạn chế ở phần lời thoại. Nghệ sĩ đóng vai Êđíp trong vở Êđíp làm vua sa đà vào việc lăn lộn, gào thét để thể hiện sự đau đớn, làm sai lệch tính cách nhân vật.
Trong hệ thống giải thưởng, vở Thượng thiên thánh mẫu do Nhà hát Cải lương Việt Nam và Liên đoàn Xiếc Việt Nam phối hợp dàn dựng, biểu diễn. Tuy nhiên, chỉ có nghệ sĩ cải lương được trao huy chương, các diễn viên xiếc "trắng tay". Ông Triệu Trung Kiên - đạo diễn vở - cho biết: "Có thể do sơ xuất khi lên bảng phân vai đã không ghi tiết mục của các nghệ sĩ xiếc".
Trích vở "Thượng thiên thánh mẫu". Video: Liên đoàn xiếc
NSND Trịnh Thúy Mùi - Trưởng ban chỉ đạo liên hoan - nhận xét sự kiện là cơ hội để quảng bá những nét đặc sắc của nền nghệ thuật sân khấu nước nhà đến bạn bè quốc tế, đồng thời học hỏi các nước. "Các nghệ sĩ có khoảng lặng để chiêm nghiệm, nhìn lại mình, từ đó tìm đượcđiều mới mẻ trong nghệ thuật, làm mới sân khấu dựa trên nền tảng các giá trị truyền thống của mỗi quốc gia", bà nói.
Liên hoan do Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam tổ chức định kỳ ba năm một lần, nhằm giao lưu nghệ thuật, nâng cao chất lượng, khuyến khích đổi mới, sáng tạo. Sự kiện năm nay kéo dài từ ngày 15 đến 26/11 tại Hà Nội, Hải Phòng. Ngoài các giám khảo Việt Nam, hội đồng có hai thành viên nước ngoài là đạo diễn Hiroyuki Muneshige đến từ Nhật Bản và nghệ sĩ Anh Lydia Rochelle Newman.
Hiểu Nhân
