Có những câu nói dân gian như "mùa hè bổ, lươn đồng là thứ nhất" hay "nhẹ hè, lươn tốt như nhân sâm", cho thấy lươn được coi là một món ăn bổ dưỡng.
Tuy nhiên, trong dân gian cũng có câu "dù nghèo cũng không nên ăn lươn vàng", có nghĩa là không phải loại lươn nào cũng an toàn để ăn. Ví dụ, lươn "trông trăng" là một loại lươn không nên sử dụng. Vậy lươn "trông trăng" là gì và tại sao lại không nên ăn loại lươn này? Hãy cùng tìm hiểu thêm về vấn đề này!
"Lươn trông trăng" là gì? Liệu loại lươn này có thực sự tồn tại trong thực tế?
Theo truyền thuyết dân gian, "lươn trông trăng" là một loại lươn đồng lớn hơn lươn ruộng thông thường và có hai đặc điểm đặc trưng. Thứ nhất, chúng thường ăn xác động vật chết, như xác chó mèo ngoài đồng. Thứ hai, chúng hay xuất hiện vào đêm trăng tròn, ngẩng đầu nhìn trăng, vì vậy được gọi là "lươn mặt trăng."
Những câu chuyện dân gian này đã khiến nhiều người tin rằng loại lươn này không thể ăn được. Thậm chí, có nơi còn quan niệm rằng lươn trông trăng có thể gây ngộ độc, thậm chí dẫn đến tử vong.
Theo truyền thuyết dân gian, "lươn trông trăng" là một loại lươn đồng lớn hơn lươn ruộng thông thường và có hai đặc điểm đặc trưng.
Vậy thực sự có tồn tại "lươn trông trăng" không? Nếu có, làm thế nào để phân biệt và tránh ăn phải loại lươn này vì nguy cơ độc hại? Theo ghi chép lịch sử, lươn trông trăng lần đầu tiên được nhắc đến trong thời nhà Minh ở Trung Quốc, với câu chuyện một chàng trai ăn phải loại lươn này và chết vì ngộ độc. Từ đó, dân gian đã truyền tai nhau rằng lươn trông trăng rất độc.
Tuy nhiên, đây chỉ là truyền thuyết, và không có bằng chứng khoa học xác thực về sự nguy hiểm của lươn đồng. Việc ăn lươn đồng đã trở thành thói quen lâu đời ở nước ta, từ Nam chí Bắc, và cho đến nay chưa có trường hợp nào bị ngộ độc hay tử vong sau khi ăn lươn.
Lươn đồng thường ra ngoài vào ban đêm, đặc biệt là những đêm trăng sáng, và dễ dàng bị bắt khi chúng hoạt động mạnh. Nếu bạn từng bắt lươn, đôi khi bạn có thể thấy chúng nhấc đầu khỏi mặt nước. Điều này thường xảy ra khi môi trường nước bị ô nhiễm và thiếu oxy, khiến lươn nổi lên để thở.
Một số người lớn tuổi ở vùng quê vẫn tin rằng lươn càng lớn thì càng không ngon, có thể vì đó là "lươn trông trăng." Tuy nhiên, những câu chuyện này chủ yếu là truyền thuyết và không có cơ sở khoa học.
Tại sao không nên ăn "lươn trông trăng"?
Theo quan niệm dân gian, lươn trông trăng ăn xác thối, điều này bắt nguồn từ thói quen ăn uống của lươn đồng. Lươn là loài cá ăn thịt và có chế độ ăn rất đa dạng, bao gồm các loài cá nhỏ, tôm, ếch, chim, thậm chí cả rắn.
Khi thiếu thức ăn, lươn không ngần ngại ăn xác động vật chết như chó, mèo. Những con lươn càng lớn thì càng tiêu thụ nhiều loại thức ăn này, khiến chúng dễ nhiễm vi khuẩn và ký sinh trùng, không phù hợp để ăn.
Theo quan niệm dân gian, lươn trông trăng ăn xác thối, điều này bắt nguồn từ thói quen ăn uống của lươn đồng.
Bên cạnh đó, lươn lớn còn được cho là có độc tính cao hơn. Mặc dù độc tố không nằm trong thịt mà chủ yếu ở máu lươn, nhưng độc tính này lại gia tăng khi lươn càng lớn. So với lươn nhỏ, việc nấu chín lươn lớn và loại bỏ hoàn toàn nội tạng, máu trở nên phức tạp hơn. Nếu không nấu kỹ, nguy cơ ngộ độc vẫn rất cao.
