Bác sĩ Nguyễn Khắc Dũng, giảng viên Khoa Tâm lý và Khoa học Giáo dục, Đại học Đại Nam, kiêm Phó Trưởng khoa Lâm sàng, Bệnh viện Tâm thần ban ngày Mai Hương, cho biết bệnh nhân là nhân viên thiết kế đồ họa, tính tình vốn trầm, ít bạn, phần lớn thời gian chỉ quanh quẩn với máy tính.
Đặt cược chơi ván đầu tiên, Minh bất ngờ thắng. Quá phấn khích, nam thanh niên nghĩ "kiếm tiền quá dễ" nên tiếp tục chơi mỗi tối. Chỉ trong hai tuần, số tiền Minh cược tăng lên vài triệu đồng. Lúc thì thắng liền 3-4 ván, lúc thua sạch nhưng chàng trai tin rằng chỉ cần "gỡ lại" một lần sẽ ổn.
Chơi đến tháng thứ hai, Minh thua liên tiếp, vay bạn bè 20 triệu đồng để bù lỗ nhưng càng vùng vẫy càng chìm sâu. Cảm giác bứt rứt, cồn cào mỗi khi nhìn "tiền bốc hơi" biến thành nỗi ám ảnh, Minh "không cam tâm", bỏ bê công việc lao vào vòng xoáy đỏ đen để "lấy lại những gì đã mất" nhưng trượt dài. Khi nợ trên 100 triệu đồng, Minh tuyệt vọng, giảm 5 kg trong một tháng, mất ngủ, chán ăn, suy kiệt. Từ một thanh niên hiền lành, Minh trở nên cáu gắt, né tránh người thân và cuối cùng phải đến bác sĩ tâm lý với chẩn đoán trầm cảm nặng.
Đánh bạc trực tuyến gây nhiều hệ lụy sức khỏe. Ảnh: Neuroquotient
Tại phòng khám của bác sĩ Dũng, những bệnh nhân như Minh ngày càng nhiều. Một nam sinh 19 tuổi khác cũng đang phải trị liệu sau khi "bốc hơi" vài trăm triệu đồng chỉ trong thời gian ngắn. Bắt đầu từ một cuộc gọi mời chào và sự tò mò, nam sinh này được nhà cái "nuôi" bằng những chiến thắng nhỏ giọt, mỗi ngày kiếm được cả triệu đồng. Hưng phấn tột độ, cậu nâng mức cược từ 50 nghìn lên 50 triệu đồng mỗi ván. Khi dòng tiền thật biến mất với tốc độ chóng mặt, cậu rơi vào rối loạn lo âu và sợ hãi.
Rối loạn cờ bạc đã được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) chính thức công nhận là bệnh tâm thần trong Bảng Phân loại Bệnh quốc tế (ICD-11). Một báo cáo trên tạp chí The Lancet Public Health năm 2024 ước tính thế giới hiện có khoảng 80 triệu người mang biểu hiện nghiện cờ bạc. Với dự báo thị trường cờ bạc trực tuyến sẽ chạm mốc 127,3 tỷ USD vào năm 2027, hệ lụy sức khỏe đi kèm là vô cùng nghiêm trọng. Không giống như các sòng bài truyền thống, cờ bạc trực tuyến, bao gồm poker ảo, cá cược thể thao và các dạng casino online, nguy hiểm hơn gấp bội vì tính ẩn danh và tốc độ.
Theo phân tích y khoa, nghiện cờ bạc online được xếp vào nhóm "nghiện hành vi", có cơ chế tác động lên hệ thống tưởng thưởng của não bộ tương tự ma túy hay rượu. Sự kích thích liên tục từ âm thanh, màu sắc, hiệu ứng thắng thua và các chiêu trò tâm lý như "thưởng tân thủ", "hoàn tiền" khiến người chơi bị cầm tù trong vòng lặp: ham muốn - hành vi - hối hận - tái diễn.
Đặc biệt, việc giao dịch không dùng tiền mặt làm triệt tiêu cảm giác "đau" khi mất tiền, khiến người chơi xuống tay không ghê rợn. Đáng báo động hơn, độ tuổi nghiện đang trẻ hóa nhanh chóng. Nếu trước kia bệnh nhân chủ yếu là người trưởng thành, thì nay bác sĩ Dũng ghi nhận nhiều trường hợp từ 17 đến 22 tuổi, thậm chí có em mới 13 tuổi, hệ quả của sự phổ biến smartphone và các ví điện tử.
Đằng sau những con số nợ nần là một bức tranh tâm lý phức tạp của thế hệ trẻ. Họ đối diện với áp lực phải thành công sớm, bị bủa vây bởi những hình ảnh hào nhoáng về sự giàu có trên mạng xã hội. Cảm giác thua kém bạn bè, sự trống rỗng và cô đơn khiến họ dễ sa vào ảo tưởng làm giàu cấp tốc. Cờ bạc online cung cấp một liều "doping" tinh thần tức thời, giúp họ tạm quên đi thực tại buồn chán, nhưng cái giá phải trả là sự lệ thuộc.
Khi thua lỗ, não bộ chuyển sang trạng thái báo động, nồng độ Cortisol tăng cao gây căng cứng cơ thể, tim đập nhanh và trí óc rối loạn. Tình trạng này kéo dài dẫn đến suy kiệt tinh thần, trầm cảm, và trong những trường hợp nghiêm trọng nhất, là ý nghĩ tự sát.
Sự nguy hiểm của căn bệnh này còn nằm ở tính chất âm thầm. Người nghiện thường giấu giếm gia đình vì sợ bị phán xét, sợ xấu hổ, khiến bệnh tình diễn tiến nặng nề trong bóng tối. Các dấu hiệu cảnh báo thường bao gồm việc sử dụng điện thoại tăng đột biến, thay đổi cảm xúc thất thường, vay mượn tiền không rõ lý do và hiệu suất làm việc giảm sút.
Khi phát hiện, phản ứng đầu tiên của gia đình mang tính quyết định. Bác sĩ Dũng khuyến cáo ba điều là không la mắng xúc phạm để tránh đẩy con vào thế cô lập; không tịch thu thiết bị khi chưa có lộ trình cai nghiện; không trả nợ thay vô điều kiện vì điều đó vô tình củng cố hành vi nghiện.
Thay vào đó, gia đình cần tiếp cận vấn đề bằng sự bình tĩnh và thấu cảm. Cần xác định mức độ nghiêm trọng thông qua thời gian chơi và số tiền đã mất, đồng thời thiết lập giới hạn tài chính và đưa người bệnh đi khám chuyên khoa càng sớm càng tốt. Quan trọng nhất, xã hội cần thay đổi định kiến: cờ bạc online không đơn thuần là sự "hư hỏng" về đạo đức, mà là một rối loạn hành vi có cơ chế sinh học và tâm lý rõ ràng. Người bệnh cần được hỗ trợ y tế và sự đồng hành kiên nhẫn, thay vì chỉ nhận lấy những lời trách móc và đổ lỗi.
"Nên hiểu rằng cờ bạc online không phải chỉ là "hư hỏng" mà là một dạng rối loạn hành vi có cơ chế sinh học, tâm lý rõ ràng. Người rối loạn cờ bạc cần được hỗ trợ chứ không phải chỉ đổ lỗi", bác sĩ cho hay.
Thúy Quỳnh
