Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi TS.BS.CK2 Trà Anh Duy, Trung tâm Sức khoẻ Nam Giới Men's Health.
Tổng quan về thuốc lá điện tử
Thuốc lá điện tử là một thiết bị sử dụng năng lượng từ pin để làm nóng một dung dịch chứa nicotine, hương liệu, và các chất hóa học khác, tạo thành hơi mà người dùng hít vào.
- Thành phần chính:
- Nicotine: Một chất gây nghiện mạnh, làm tăng huyết áp, gây co thắt mạch máu và tổn thương hệ thần kinh.
- Propylene glycol và glycerin: Các chất này được sử dụng để tạo hơi, nhưng khi đốt nóng, chúng tạo ra các hợp chất có hại.
- Hương liệu: Được thêm vào để tăng sự hấp dẫn, nhưng một số loại hương liệu chứa diacetyl - một chất liên quan đến bệnh phổi tắc nghẽn.
- Kim loại nặng: Bao gồm chì, cadmium, và nickel, được giải phóng từ cuộn dây làm nóng, có khả năng gây hại cho cơ thể.
- Quảng cáo và thực tế:
Mặc dù được quảng bá là phương pháp giúp giảm tác hại so với thuốc lá truyền thống, thuốc lá điện tử thực chất không phải là lựa chọn an toàn hơn. Ngược lại, chúng gây ra nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, đặc biệt là ảnh hưởng đến sức khỏe sinh lý nam giới.
Một số loại thuốc lá điện tử. Ảnh: BBC
Tác động tiêu cực đến chức năng sinh lý nam
- Rối loạn lưu lượng máu:
Nicotine - thành phần chính trong thuốc lá điện tử, gây co thắt mạch máu, làm giảm lưu lượng máu đến dương vật, ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng cương cứng. Theo nghiên cứu trên Journal of Sexual Medicine, việc sử dụng nicotine làm tăng nguy cơ rối loạn cương dương lên 30% ở nam giới dưới 40 tuổi.
- Gây căng thẳng oxy hóa:
Nicotine kích thích sản sinh các gốc tự do, dẫn đến căng thẳng oxy hóa, gây tổn thương tế bào nội mô và làm suy giảm chức năng tình dục.
- Giảm Nitric Oxide:
Nitric oxide (NO) là một chất cần thiết để giãn nở mạch máu và hỗ trợ sự cương cứng. Nicotine ức chế sản xuất NO, làm suy giảm khả năng cương cứng. Theo đó, căng thẳng oxy hóa do nicotine là nguyên nhân chính làm giảm sản xuất NO.
- Giảm nồng độ Testosterone:
Nicotine trong thuốc lá điện tử làm giảm nồng độ testosterone - hormone sinh dục chính ở nam giới, dẫn đến giảm ham muốn tình dục và suy giảm sức khỏe tổng thể. Nghiên cứu cho thấy nam giới sử dụng vape có mức testosterone thấp hơn 20% so với những người không sử dụng.
- Tác động đến tinh trùng:
Nicotine và các hóa chất khác trong thuốc lá điện tử làm tổn thương DNA tinh trùng, giảm khả năng di động và tăng nguy cơ vô sinh. Các hóa chất trong thuốc lá điện tử gây giảm khả năng di động của tinh trùng lên tới 25%.
- Ảnh hưởng đến khả năng thụ tinh:
Ngoài việc giảm chất lượng tinh trùng, thuốc lá điện tử còn làm giảm khả năng thụ tinh thông qua các cơ chế như thay đổi môi trường tinh dịch và gây viêm nhiễm cơ quan sinh dục.
- Tổn thương mô sinh dục:
Propylene glycol và glycerin khi bị đốt nóng, tạo ra các hợp chất gây viêm, làm tổn thương mô sinh dục. Hơi thuốc lá điện tử chứa propylene glycol có thể gây viêm mãn tính và ảnh hưởng đến sức khỏe sinh lý.
- Tổn thương tế bào sinh sản:
Kim loại nặng như chì, cadmium và nickel được giải phóng từ cuộn dây làm nóng trong thuốc lá điện tử có thể gây tổn thương tế bào sinh sản. Báo cáo trên Environmental Health Perspectives chỉ ra rằng các kim loại nặng này gây tích lũy trong cơ thể, ảnh hưởng tiêu cực đến khả năng sinh sản.
- Suy giảm chức năng cương dương:
Nicotine và các hóa chất độc hại trong vape có thể gây tổn thương không hồi phục đến mạch máu và dây thần kinh, dẫn đến rối loạn cương dương.
- Tăng nguy cơ vô sinh:
Tổn thương DNA tinh trùng và môi trường tinh dịch bị thay đổi do thuốc lá điện tử có thể dẫn đến vô sinh ở nam giới sử dụng lâu dài.
Ảnh hưởng lớn đến tâm lý nam giới
Không chỉ gây tổn thương vật lý, thuốc lá điện tử còn ảnh hưởng lớn đến tâm lý nam giới:
- Lo lắng về sức khỏe: Những lo ngại về tác hại lâu dài của thuốc lá điện tử có thể làm giảm tự tin trong quan hệ tình cảm.
- Nghiện Nicotine: Sự phụ thuộc vào nicotine làm gia tăng áp lực tâm lý, dẫn đến suy giảm khả năng sinh lý.
Lời khuyên từ chuyên gia
- Cai thuốc lá điện tử:
Ngừng sử dụng thuốc lá điện tử là bước đầu tiên để bảo vệ sức khỏe. Các chương trình hỗ trợ cai nghiện nicotine có thể giúp quá trình này dễ dàng hơn.
- Duy trì lối sống lành mạnh:
- Tập thể dục thường xuyên: Cải thiện tuần hoàn máu và sức khỏe tim mạch.
- Ăn uống khoa học: Bổ sung thực phẩm giàu chất chống oxy hóa như rau xanh và trái cây.
- Theo dõi sức khỏe sinh lý:
Thăm khám định kỳ với bác sĩ chuyên khoa nam học để phát hiện và xử lý sớm các vấn đề về sức khỏe sinh lý.
Mỹ Ý
