Những ngày gần đây, trên Facebook đang lan truyền một bài viết kèm hình ảnh minh họa cho rằng đây là "tư thế giúp dễ thở hơn", đặc biệt hữu ích trong mùa cúm và thời điểm các bệnh hô hấp gia tăng. Bài đăng nhận được hàng chục nghìn lượt chia sẻ, với nội dung như sau:
"Năm 1976, một đợt bùng phát cúm đã tấn công nhiều trại dưỡng lão... với sức tàn phá khủng khiếp.
Trong hoàn cảnh thiếu thốn các nguồn lực y tế hiện đại, một ý tưởng đơn giản nhưng đầy sáng tạo đã tạo nên ranh giới giữa sự sống và cái chết.
Tư thế giúp dễ thở hơn gây sốt MXH có công dụng chữa cảm cúm, viêm phế quản?
Tại một trong những viện đó, các nhân viên chăm sóc không có thuốc kháng virus, không có oxy, cũng chẳng có máy thở. Thứ duy nhất họ có là những chiếc khăn và sự tận tâm. Họ đã ứng biến bằng một kỹ thuật gọi là dẫn lưu tư thế (postural drainage): Đặt bệnh nhân nằm trên cáng hơi nghiêng, hoặc kê khăn dưới bụng để lợi dụng trọng lực giúp chất dịch trong phổi thoát ra, giữ cho đường thở thông thoáng.
Kết quả thật đáng kinh ngạc. Trong khi các cơ sở khác ghi nhận hàng chục ca tử vong, thì ở viện đó không một cụ già nào mất mạng.
Câu chuyện này hầu như không được biết đến bên ngoài Việt Nam, nhưng nó vẫn là một lời nhắc nhở đầy sức mạnh: Đôi khi, thứ cứu sống con người không phải là công nghệ tinh vi, mà là sự sáng tạo, quan sát tỉ mỉ, và tình người".
Tư thế này có thực sự giúp người mắc bệnh cúm, bệnh đường hô hấp nói chung dễ thở hơn?
Trước thông tin trên, nhiều người bày tỏ sự tò mò: Liệu tư thế này có thực sự giúp người bệnh cúm, viêm đường hô hấp dễ thở hơn như lời chia sẻ?
PGS.TS Nguyễn Tiến Dũng (Nguyên Trưởng khoa Nhi, Bệnh viện Bạch Mai), cho biết: "Đây là tư thế dẫn lưu, đúng là có tác dụng giúp dịch trong phế quản thoát ra dễ hơn. Tuy nhiên, tư thế này chỉ được chỉ định cho người bị viêm phế quản mạn tính, khi có nhiều đờm và chưa rơi vào tình trạng suy hô hấp".
Theo ông, việc nằm nghiêng hoặc kê gối, khăn dưới bụng không thể giúp chữa cúm hay cải thiện hô hấp cho người khỏe mạnh. Cúm thông thường là bệnh do virus, đa số sẽ tự khỏi sau vài ngày nếu người bệnh nghỉ ngơi, uống nhiều nước và giữ ấm tốt.
"Có thể những người trong câu chuyện lan truyền chỉ mắc cúm nhẹ và bản thân cúm nhẹ là bệnh có thể tự khỏi. Vì vậy, dù họ nằm ở tư thế nào thì cũng sẽ hồi phục thôi", PGS.TS Nguyễn Tiến Dũng nhận định.
Làm thế nào để dễ thở hơn khi bị cúm, viêm đường hô hấp?
Thực tế, khi bị cúm hoặc mắc các bệnh đường hô hấp, cảm giác nghẹt mũi, khó thở là rất phổ biến. Tuy nhiên, thay vì áp dụng những tư thế lan truyền trên mạng chưa được kiểm chứng, người bệnh có thể áp dụng các cách giúp dễ thở đã được khoa học công nhận, gồm:
1. Ngủ và nghỉ ngơi ở tư thế nửa nằm nửa ngồi
Khi bị ho, nghẹt mũi, việc nằm kê cao đầu và lưng 30-45 độ giúp phổi giãn nở tốt hơn, không bị đè ép, đồng thời giảm ứ dịch ở mũi - họng. Đây là tư thế thường được bác sĩ khuyên cho người bị viêm phổi, viêm phế quản cấp, cảm cúm nặng.
2. Uống đủ nước và giữ ẩm không khí
Nước giúp làm loãng đờm, còn máy tạo ẩm (hoặc chậu nước ấm trong phòng) giúp giảm khô mũi, họng, khiến việc thở trở nên dễ dàng hơn. Nhiều nghiên cứu cho thấy, độ ẩm lý tưởng trong nhà khi bị cúm là khoảng 40–60%.
3. Xông hơi và tắm nước ấm
Hơi nước ấm giúp mở rộng đường thở, giảm tắc nghẽn. Có thể xông bằng nước nóng pha vài giọt tinh dầu bạc hà, sả hoặc gừng. Tuy nhiên, không nên xông quá lâu (chỉ 10–15 phút) và tránh xông khi đang sốt cao.
4. Tập thở chậm và sâu
Các bài tập hít thở sâu bằng cơ hoành (deep breathing) giúp tăng lượng oxy, giảm lo âu và hỗ trợ tống đờm ra ngoài. Ví dụ: Hít sâu bằng mũi 3 giây - giữ 2 giây - thở ra bằng miệng 4 giây.
5. Ăn uống đủ chất, tăng sức đề kháng
Tăng cường thực phẩm giàu vitamin C, kẽm, omega-3 giúp niêm mạc đường hô hấp phục hồi nhanh. Tránh đồ lạnh, cay nóng, rượu bia và thuốc lá.
Khi nào cần đi khám?
Nếu người bệnh sốt cao kéo dài, thở gấp, tím môi, tức ngực hoặc ho khạc ra máu, cần đến cơ sở y tế ngay. Những dấu hiệu này có thể cho thấy cúm đã biến chứng sang viêm phổi hoặc suy hô hấp.
