Số liệu mới nhất từ Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế (IARC), thuộc WHO, cho thấy gánh nặng ung thư ngày càng tăng, từ 14,1 triệu ca mắc mới và 8,2 triệu ca tử vong trên toàn thế giới vào năm 2012 lên 20 triệu ca mắc mới và 9,7 triệu ca tử vong một thập kỷ sau đó.
IARC dự đoán có hơn 35 triệu ca ung thư mới vào năm 2050, tăng 77% so với năm 2022. Số ca tử vong sẽ tăng gần gấp đôi kể từ năm 2012 lên hơn 18 triệu. Cơ quan cho biết việc sử dụng thuốc lá, uống rượu, béo phì và già hóa dân số là những yếu tố chính dẫn đến tỷ lệ mắc ung thư ngày càng tăng.
Theo IARC, các quốc gia có thu nhập cao nhất sẽ ghi nhận thêm 4,8 triệu ca mắc mới vào năm 2050. Tuy nhiên, tỷ lệ ung thư ở các nước thu nhập thấp sẽ cao hơn. Tỷ lệ tử vong ở các nước này được dự đoán sẽ tăng gần gấp đôi. Tiến sĩ Freddie Bray, người đứng đầu chi nhánh giám sát ung thư của IARC, cho biết: "Tác động của sự gia tăng này sẽ khác nhau tùy thuộc vào từng quốc gia. Những nước ít nguồn lực để quản lý gánh nặng ung thư nhất sẽ bị ảnh hưởng nhiều nhất".
Hiện, ung thư phổi phổ biến nhất toàn cầu, chiếm 12,4% số ca mắc mới và 18,7% số ca tử vong. Ung thư vú ở phụ nữ phổ biến thứ hai, chiếm 11,6% số ca nhưng lại gây ra ít hơn 7% số ca tử vong. Các nguyên nhân chính gây tử vong khác bao gồm ung thư gan và dạ dày.
Dù có thể phòng ngừa, ung thư cổ tử cung là loại ung thư phổ biến thứ 8 và là nguyên nhân gây tử vong do ung thư lớn thứ 9 trên toàn cầu, chiếm 661.000 trường hợp mới và 348.000 trường hợp tử vong. Đây là loại ung thư phổ biến nhất ở phụ nữ 25 quốc gia, nhiều trong số đó ở châu Phi cận Sahara.
Tế bào ung thư. Ảnh: Freepik
Bà Isabelle Soerjomataram tại bộ phận giám sát ung thư của IARC cho biết sự bất bình đẳng thể hiện rõ ràng trong bệnh ung thư vú. Các số liệu cho thấy cứ 12 phụ nữ ở các quốc gia có thu nhập cao thì có một người được chẩn đoán mắc bệnh ung thư vú trong đời và một trong 71 phụ nữ sẽ chết vì căn bệnh này. Ở các nước nghèo hơn, cứ 27 phụ nữ thì chỉ có một người được chẩn đoán mắc bệnh trong đời, cứ 48 người thì có một người chết vì căn bệnh này. Phụ nữ ở nước nghèo khả năng được chẩn đoán thấp hơn 50% so với phụ nữ ở nước giàu, khiến họ có nguy cơ tử vong cao hơn nhiều bởi chẩn đoán muộn và không được tiếp cận đầy đủ phương pháp điều trị chất lượng.
"Chúng ta phải giải quyết thảm kịch xã hội và gánh nặng kinh tế này, ngăn chặn hàng triệu ca tử vong do ung thư thông qua các khoản đầu tư chiến lược. Đã đến lúc thu hẹp khoảng cách và cứu sống mọi người trên toàn cầu", tiến sĩ Jean-Yves Blay, giám đốc chính sách công tại Hiệp hội Ung thư Y tế châu Âu, cho biết.
Theo ông, cần có hành động "nhanh chóng và quyết đoán" để giảm ô nhiễm, giảm tiếp xúc với amiăng và các chất gây ung thư khác, giảm thiểu các hành vi làm tăng nguy cơ ung thư cũng như giải quyết các trở ngại, sự do dự trong tiêm chủng phòng ngừa các bệnh ung thư (có thể phòng ngừa được).
Thục Linh (Theo Guardian)
