GS. Lê Ngọc Thành, Hiệu trưởng Trường Đại học Y Dược, ĐHQGHN cho biết: AP-HP là một "gã khổng lồ" trong ngành y tế Pháp, sở hữu 38 bệnh viện công, 6 tổ hợp đại học - bệnh viện, cùng gần 100.000 nhân viên y tế và khoa học. Mỗi năm, hệ thống này tiếp nhận khoảng 8 triệu lượt bệnh nhân và triển khai hàng nghìn công trình nghiên cứu y học.
Với 11 viện nghiên cứu chuyên sâu và 181 trung tâm tham chiếu bệnh lý hiếm, AP-HP không chỉ là trụ cột chăm sóc sức khỏe cộng đồng mà còn là nơi đào tạo các thế hệ bác sĩ, nhà nghiên cứu và giảng viên y khoa chất lượng cao.
Đáng chú ý, AP-HP có lịch sử hợp tác lâu đời với Việt Nam trong đào tạo y khoa. Nhiều bác sĩ Việt Nam đã được đào tạo chuyên sâu tại đây thông qua chương trình DFMS/DFMSA, một chương trình bài bản và được đánh giá cao trên thế giới.
GS.Lê Ngọc Thành (bên phải) và bà Florence VEBER, Giám đốc Hợp tác Quốc tế của AP-HP.
Bệnh viện thông minh – Nền tảng thực hành lâm sàng
Thỏa thuận hợp tác giữa Trường Đại học Y Dược, ĐHQGHN và AP-HP mở ra một chương mới cho giáo dục y khoa tại Việt Nam. Một trong những nội dung trọng tâm là việc xây dựng Bệnh viện Trường tại Linh Đàm theo định hướng bệnh viện thông minh. Bệnh viện này sẽ ứng dụng công nghệ cao, trí tuệ nhân tạo và hệ thống quản trị số trong mọi hoạt động, từ điều hành đến điều trị và đào tạo.
Đây không chỉ là một bệnh viện hiện đại mà còn là không gian thực hành lâm sàng tích hợp, nơi sinh viên, học viên và giảng viên cùng tham gia vào chu trình học tập, điều trị và nghiên cứu một cách đồng bộ. Đây chính là tiền đề để tiếp cận mô hình tổ hợp bệnh viện - đại học kiểu Pháp, từ đó rút ngắn khoảng cách về công nghệ và phương pháp đào tạo so với các quốc gia phát triển.
Thách thức và cơ hội cải tổ hệ thống đào tạo y khoa
Hệ thống đào tạo y khoa tại Việt Nam vẫn đang đối mặt với nhiều rào cản. Chương trình đào tạo chưa thực sự đồng bộ; lý thuyết còn nặng, điều kiện thực hành lâm sàng hạn chế; đội ngũ giảng viên lâm sàng chưa đủ mạnh; và thiếu hệ thống đánh giá năng lực hành nghề độc lập, minh bạch. Điều này khiến nhiều sinh viên tốt nghiệp chưa thực sự vững vàng khi bước vào môi trường làm việc thực tế, đặt ra yêu cầu bức thiết về một cuộc cải tổ toàn diện.
Trước bối cảnh này, GS. Lê Ngọc Thành, Hiệu trưởng Trường Đại học Y Dược, ĐHQGHN, đã kiến nghị học tập mô hình đào tạo y khoa của Pháp.
Theo GS. Thành, mô hình y khoa Pháp được xây dựng trên nền tảng lý luận vững chắc, kết hợp chặt chẽ với thực hành lâm sàng và nghiên cứu khoa học. Tổng thời gian đào tạo bác sĩ tại Pháp kéo dài từ 9 đến 11 năm, tùy chuyên ngành, trong đó sinh viên được tiếp cận lâm sàng ngay từ những năm đầu và trải qua các giai đoạn thực hành chuyên sâu.
Đặc biệt, giai đoạn Internat (nội trú) là trụ cột trong mô hình này. Trong thời gian nội trú, sinh viên làm việc toàn thời gian tại các bệnh viện, trực tiếp tham gia điều trị dưới sự giám sát chặt chẽ của bác sĩ hướng dẫn. Đây là giai đoạn định hình nghề nghiệp, giúp người học phát triển tư duy lâm sàng, kỹ năng chuyên môn và chuẩn mực đạo đức hành nghề một cách toàn diện.
Song song đó, hệ thống Pháp cũng khuyến khích mạnh mẽ sinh viên tham gia nghiên cứu khoa học. Việc này không chỉ giúp đào sâu kiến thức mà còn tạo điều kiện cho họ trở thành những bác sĩ, nhà khoa học có khả năng đóng góp vào sự tiến bộ của y học hiện đại. Mối liên kết hữu cơ giữa trường đại học và bệnh viện tạo ra một hệ sinh thái học tập - thực hành - nghiên cứu liền mạch, hiệu quả và bền vững.
Việc đầu tư vào các trung tâm thực hành mô phỏng, phòng lab hiện đại, hệ thống học liệu số hóa và bệnh viện thực hành đạt chuẩn là điều kiện thiết yếu để bảo đảm chất lượng đào tạo.
GS. Thành tin rằng, nếu Việt Nam vận dụng linh hoạt những đặc điểm ưu việt này, chúng ta hoàn toàn có thể đào tạo ra thế hệ bác sĩ có nền tảng kiến thức vững chắc, giỏi kỹ năng lâm sàng và có khả năng nghiên cứu độc lập. Đây là yếu tố then chốt để nâng cao chất lượng nhân lực y tế trong kỷ nguyên y học chính xác và điều trị cá thể hóa.
Những thách thức cần vượt qua
Tuy nhiên, quá trình chuyển đổi này sẽ không tránh khỏi khó khăn. Việc kéo dài thời gian đào tạo đòi hỏi nguồn lực đầu tư lớn, có thể tác động đến nguồn cung nhân lực trong ngắn hạn. Để khắc phục, cần có chính sách hỗ trợ tài chính, học bổng và cơ chế khuyến khích nghề nghiệp nhằm giữ chân nhân tài.
Đồng thời, hệ thống cơ sở vật chất cần được nâng cấp toàn diện. Việc đầu tư vào các trung tâm thực hành mô phỏng, phòng lab hiện đại, hệ thống học liệu số hóa và bệnh viện thực hành đạt chuẩn là điều kiện thiết yếu để bảo đảm chất lượng đào tạo.
Bên cạnh đó, đội ngũ giảng viên lâm sàng cũng cần được phát triển cả về chuyên môn lẫn năng lực sư phạm, đồng thời được hưởng cơ chế đãi ngộ tương xứng với vai trò và trách nhiệm.
Cuối cùng, một yếu tố không thể thiếu là sự chuyển biến trong tư duy từ phía nhà trường, bệnh viện, cơ quan quản lý và cả người học. Mô hình đào tạo mới đòi hỏi sự chủ động, tinh thần tự học và tư duy phản biện cao hơn từ sinh viên; trong khi đó, giảng viên và nhà quản lý cần đóng vai trò dẫn dắt, định hướng và tạo điều kiện để người học phát triển toàn diện.
GS. Lê Ngọc Thành kỳ vọng sự hợp tác với AP-HP cùng với định hướng đổi mới mạnh mẽ này hứa hẹn sẽ mang lại một diện mạo mới cho giáo dục y khoa Việt Nam, góp phần đào tạo ra những thế hệ y bác sĩ tài năng, đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe ngày càng cao của cộng đồng.
