Nhiều công trình khoa học đã cố gắng xác định tuổi thọ tối đa mà con người có thể đạt được nếu không bị bệnh tật hay tai nạn. Một nghiên cứu công bố trên tạp chí Nature Communications vào năm 2021 bởi các nhà khoa học từ Gero, công ty công nghệ sinh học Singapore, cho rằng "giới hạn cứng" trong tuổi thọ con người là khoảng 120 đến 150 năm.
Phân tích của Wall Street Journal dựa trên dữ liệu từ PitchBook cho thấy, trong khoảng hai thập kỷ rưỡi qua, một cuộc đua tìm kiếm "suối nguồn tươi trẻ" bằng khoa học đã chính thức bắt đầu, biến một lĩnh vực từng bị xem là "vùng trũng" học thuật trở thành một xu hướng đầu tư chủ đạo.
Những cái tên như Peter Thiel (đồng sáng lập PayPal), Sam Altman (CEO OpenAI), Marc Andreessen (nhà đầu tư mạo hiểm) không chỉ định hình tương lai công nghệ, mà còn đang đặt cược vào một tương lai nơi con người có thể làm chậm quá trình lão hóa. Chỉ riêng Thiel đã rót hơn 700 triệu USD vào gần một chục công ty công nghệ sinh học, thông qua cả công ty đầu tư mạo hiểm lẫn quỹ phi lợi nhuận do ông hậu thuẫn.
Vậy, số tiền khổng lồ này đang chảy về đâu và hoạt động như thế nào?
Cơn sốt đầu tư tập trung vào ba lĩnh vực chính, đầu tiên là nỗ lực đảo ngược hoặc thay đổi bản chất quá trình lão hóa ở cấp độ tế bào; sau đó phát triển các liệu pháp điều trị bệnh liên quan đến tuổi tác; cuối cùng là thương mại hóa các sản phẩm, dịch vụ hứa hẹn cải thiện sức khỏe cũng như kéo dài tuổi thọ.
Tại Thung lũng Silicon, ý tưởng nóng nhất là "tái lập trình" tế bào - một khái niệm được truyền cảm hứng từ công trình đoạt giải Nobel năm 2012 của Shinya Yamanaka, vốn đã thành công trên chuột. Các công ty như Altos Labs, với số vốn huy động lên tới 3 tỷ USD, đang đi đầu trong việc phát triển công nghệ trẻ hóa tế bào này. Tương tự, Insilico Medicine, một công ty dùng AI để phát triển thuốc điều trị bệnh tuổi già, đã huy động hơn 500 triệu USD.
Mặc dù nhiều công ty có thể thất bại, giới đầu tư vẫn đang dõi theo từng đột phá khoa học, quyết định nên đặt cược vào đâu và áp dụng phương pháp nào cho chính bản thân họ. Quy mô vòng gọi vốn trung bình cho các công ty trong lĩnh vực này đã tăng hơn 20% trong thập kỷ qua, đạt gần 43 triệu USD vào năm nay.
Đối với nhiều tỷ phú, cuộc chiến chống lão hóa mang đậm dấu ấn cá nhân. Sau khi cha qua đời vì ung thư, tỷ phú Naveen Jain đã sáng lập Viome Life Sciences với mục tiêu "biến lão hóa thành một lựa chọn", rót 30 triệu USD tiền túi vào dự án. Stéphane Bancel, CEO của Moderna, sau khi tự mình trải nghiệm một chế độ ăn mô phỏng nhịn ăn, đã quyết định dẫn đầu vòng gọi vốn 47 triệu USD cho công ty phát triển chế độ ăn đó. "Tôi muốn có thể tạo ra tác động lớn nhất", Bancel chia sẻ.
Vinod Khosla, một trong những nhà đầu tư năng nổ nhất, thì tin rằng khoa học có thể giúp một người 70 tuổi cảm thấy như mới 40. Mỗi khoản đầu tư của ông đều nhắm vào một khía cạnh khác nhau của quá trình lão hóa, từ tái lập trình tế bào đến các liệu pháp điều trị cụ thể.
Sam Altman (trái) và Peter Thiel. Ảnh: TechCrunch/Bloomberg
Viễn cảnh "cải lão hoàn đồng" có thực sự khả thi?
Câu trả lời là chưa chắc chắn. Ngành công nghiệp trường thọ được dự báo đạt giá trị hơn 44 tỷ USD vào năm 2030, nhưng nó vẫn là một cuộc chơi rủi ro. Đến nay, các phương pháp trẻ hóa tế bào thành công trên động vật vẫn chưa thể áp dụng an toàn trên người do những lo ngại về nguy cơ ung thư và các tác dụng phụ không lường trước. Kristen Fortney, Giám đốc điều hành của BioAge, một công ty đã phải tạm dừng thử nghiệm thuốc vì vấn đề an toàn, vẫn lạc quan: "Rất nhiều người đã sống qua tuổi 100 và vẫn khỏe mạnh. Tại sao điều đó không thể đạt được với tất cả chúng ta?"
Tuy nhiên, giới khoa học vẫn rất thận trọng. Nhãn mác "trường thọ" đã trở thành một công cụ marketing hiệu quả cho mọi thứ, từ mỹ phẩm đến thực phẩm bổ sung. Các chuyên gia cảnh báo về sự kỳ vọng thái quá và nhấn mạnh rằng "lão hóa khỏe mạnh" thực sự đến từ lối sống, các mối quan hệ xã hội và sức khỏe tinh thần, thay vì các biện pháp can thiệp sinh học cực đoan.
Sự thật là không ai biết chắc tuổi thọ con người có thể kéo dài đến đâu. Như tiến sĩ William Mair, Giám đốc Sáng kiến Lão hóa của Trường Y tế Công cộng Harvard T.H. Chan, đã nói đùa khi được hỏi về khả năng con người sống tới 300 tuổi: "Tôi không biết, ít nhất là chưa phải bây giờ. Nhưng câu trả lời này chẳng giúp tôi có nhiều lượt xem trên TikTok, đúng không?"
Bình Minh (Theo Wall Street Journal)
