Nguyễn Thanh Mai, 17 tuổi, hiện học lớp 12 chuyên tiếng Trung, trường THPT chuyên Ngoại ngữ, trường Đại học Ngoại ngữ, Đại học Quốc gia Hà Nội. Em là thí sinh Việt Nam duy nhất tham gia cuộc thi Nhịp cầu Hán ngữ ở Trung Quốc hồi cuối tháng 9, với gần 120 thí sinh từ 100 quốc gia và vùng lãnh thổ.
Trường THPT chuyên Ngoại ngữ cho biết trong lịch sử cuộc thi, Việt Nam từng có một học sinh đạt top 3 thế giới, vào năm 2008. Song từ năm 2020, sân chơi này thêm một vòng xét giải khu vực, thí sinh giành quán quân mới được thi đấu chung kết. Thanh Mai là học sinh đầu tiên đạt giải cao nhất ở vòng này.
Thanh Mai tại cuộc thi Nhịp cầu Hán ngữ quốc tế. Ảnh: Nhân vật cung cấp
Mai kể tiếp xúc với tiếng Trung từ những lần cùng bà và mẹ xem phim cổ trang Trung Quốc. Ông ngoại thích thư pháp, nên Mai cũng được truyền cảm hứng, yêu thích những nét chữ tượng hình. Em bắt đầu học tiếng Trung bài bản từ khi vào lớp 6.
Dù vậy, viết chữ cũng là thử thách nhất. Em từng muốn từ bỏ vì luyện nhiều lần mà không được như ý. Sự khích lệ của cô giáo và động lực muốn biết thêm một ngôn ngữ giúp Mai kiên trì luyện tập. Nữ sinh vẫn nhớ cảm giác "thấy kỳ diệu" khi dần đọc được biểu ngữ, truyện tiếng Trung và nghe hiểu các cuộc trò chuyện của nhân vật trong phim. Cuối năm lớp 9, Mai đạt chứng chỉ tiếng Trung quốc tế HSK6 (mức cao nhất).
"Tiếng Trung như một cánh cửa dẫn em tới thế giới rộng lớn hơn", Mai nói.
Để góp mặt ở vòng thi quốc tế của Nhịp cầu Hán ngữ, Mai phải giành giải nhất ở vòng quốc gia, được tổ chức vào tháng 5. Nội dung thi gồm viết và trả lời câu hỏi, diễn thuyết, tài năng. Nhờ có kế hoạch trau dồi kỹ năng từ năm vào lớp 10, Mai vượt qua vòng này như mục tiêu.
Cuộc thi quốc tế diễn ra trong khoảng hai tuần, gồm bốn vòng loại trực tiếp: chọn top 30 trong tất cả thí sinh, top 15, quán quân châu lục, quán quân thế giới. Mỗi vòng có 2-4 phần thi. Ngoài những phần giống cuộc thi quốc gia, vòng này thêm yêu cầu thí sinh vào vai người bán hàng trực tuyến (livestream) để thuyết trình về một sản phẩm.
Mai đến Trung Quốc hôm 12/9, được ban tổ chức phát một bộ đề cương gồm 125 câu trắc nghiệm, với nhiều chủ đề khác nhau, từ ngữ pháp, từ vựng đến khoa học kỹ thuật, văn hóa, nghệ thuật Trung Quốc. Chỉ có 1,5 ngày ôn tập, Mai tranh thủ học vào buổi tối và trên đường di chuyển khi tham dự các hoạt động tập thể.
Nữ sinh đánh giá phần thi trả lời câu hỏi ở trận chung kết là khó nhất, khi cùng lúc có câu hỏi đọc hiểu và nghe hiểu, yêu cầu đa dạng (chọn đáp án đúng, nối, trả lời ngắn...). Dù vậy, Mai thấy thú vị, vì phần này thử thách thí sinh về cả tốc độ phản xạ, khả năng hiểu và vận dụng ngôn ngữ của trong thời gian ngắn.
Thanh Mai hóa thân thành một nữ tướng sĩ trong phần thi tài năng. Ảnh: Nhân vật cung cấp
Phần thi tài năng ở trận chung kết là trải nghiệm "hú vía" của Mai, vì chỉ có một đêm luyện tập. Lý do là tiết mục hát "Ngọn núi lớn" mà Mai chuẩn bị trong hai tháng ở Việt Nam đã được em biểu diễn ở vòng châu lục, nên không thể diễn lại.
Với 12 năm học múa, trong đó 4 năm tại Học viện Múa Việt Nam, Mai tận dụng thế mạnh này cho phần thi tài năng. Nữ sinh cùng cô giáo lên ý tưởng, chọn hóa thân thành một nữ tướng sĩ, biểu diễn trên nền nhạc không lời. Không kịp để tự biên một bài mới hoàn toàn, Mai tìm các bài đã có sẵn và tập theo.
"Bài nhạc có tiết tấu nhanh và nhiều động tác nhào lộn khó", Mai kể. "Em khá lo lắng vì thời gian luyện tập chỉ khoảng 4 tiếng trước khi tổng duyệt".
Nữ sinh và cô giáo cũng trăn trở vì không tìm được trang phục có kích cỡ, màu sắc ưng ý.
"Cô đã phải hỏi tình nguyện viên, đạo diễn, người quen ở Trung Quốc và tìm khắp các cửa hàng cho thuê quần áo để hỗ trợ em. Đến khi có đồ thì cũng là lúc sắp diễn", Mai nhớ lại. Kết quả, tiết mục tài năng của Mai đứng top 3 thế giới.
Là giáo viên chủ nhiệm của Thanh Mai và đồng hành với nữ sinh tại cuộc thi Nhịp cầu Hán ngữ, cô Chu Minh Ngọc cho biết từ khi vào lớp 10, Mai đã nói tiếng Trung lưu loát, phản xạ và giao tiếp tốt, như người bản xứ.
Ở vòng tìm quán quân châu Á, đối thủ của Mai là hai thí sinh đến từ Lào và Indonesia. Trong đó, thí sinh Lào có tiềm năng giành quán quân, vì vậy Mai rất áp lực trước buổi thi.
"Mai đã lật ngược tình thế, đạt điểm cao ở các phần và bỏ xa hai thí sinh, xuất sắc giành quán quân. Cô trò vỡ òa sung sướng", cô Ngọc nhớ lại.
Theo cô Ngọc, vòng chung kết Mai chỉ có 1,5 ngày để chuẩn bị cho loạt phần thi, như kiểm tra kiến thức, tài năng nghệ thuật, hội họa, hùng biện. Chủ đề hùng biện năm nay là "thế giới tương lai", hướng nhiều về khoa học kỹ thuật, trí tuệ nhân tạo - những khái niệm tương đối khó nên cô trò đều áp lực.
"Mai đã vượt qua những khó khăn này nhờ khả năng sắp xếp, có trách nhiệm với công việc và chịu được áp lực cao", cô Ngọc nói.
Dù còn chút tiếc nuối vì sơ suất trong một số câu hỏi, Mai thấy hài lòng về màn trình diễn của mình.
"Cuộc thi cho em cơ hội thử thách giới hạn của bản thân khi thời gian ôn luyện, chuẩn bị gấp rút. Em cũng có cơ hội gặp gỡ và kết bạn với những người chung đam mê tiếng Trung", Mai nói.
Nữ sinh cho biết trước mắt sẽ tập trung hoàn thành chương trình lớp 12. Nếu có cơ hội, sau khi tốt nghiệp THPT, Mai muốn du học ngành Truyền thông tại một trường đại học top đầu Trung Quốc.
Thanh Hằng
