Thông tin được bà Đoàn Thị Thu Huyền, đại diện Tổ chức Campaign for Tobacco-Free Kids (CTFK) tại Việt Nam, chia sẻ nhân dịp hưởng ứng Ngày Thế giới phòng chống đuối nước 25/7.
Theo bà Huyền, đuối nước nằm trong 10 nguyên nhân gây tử vong hàng đầu cho trẻ dưới 16 tuổi. Số liệu từ Bộ Y tế chỉ ra tỷ suất tử vong do đuối nước ở nhóm tuổi 0-14 tại Việt Nam cao gấp 10 lần các quốc gia phát triển. Tình trạng này đặc biệt nghiêm trọng ở khu vực nông thôn, nơi trẻ em có nguy cơ gặp nạn cao gấp đôi so với thành thị. 55% nạn nhân tử vong thuộc các gia đình nghèo ở vùng quê.
Nhóm tuổi 6-15 đối mặt nguy cơ cao nhất khi vui chơi tại sông, hồ, ao hoặc bãi biển. Nam giới chiếm tỷ lệ cao hơn trong số nạn nhân, với nhiều trường hợp tử vong khi cố gắng cứu bạn. Trẻ dưới 5 tuổi thường gặp nạn gần nhà, tại các ao hồ, sông suối, kênh rạch, thậm chí cả vũng nước ở công trình đang thi công hoặc trong bể chứa nước.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ghi nhận khoảng 300.000 người tử vong do đuối nước toàn cầu hằng năm, phần lớn là trẻ em và thanh thiếu niên tại các quốc gia có thu nhập thấp, trung bình. Gánh nặng này đặc biệt nghiêm trọng khi đây là thảm kịch hoàn toàn có thể phòng ngừa được.
Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này bao gồm nhận thức hạn chế của gia đình và cộng đồng, sự thiếu giám sát từ người lớn, cùng việc nhiều trẻ không biết bơi và thiếu kỹ năng an toàn trong môi trường nước. Nhiều em chưa nhận thức đầy đủ về mối nguy hiểm khi tắm sông hay vui chơi gần bờ nước.
Cơ sở vật chất và đội ngũ giáo viên dạy bơi còn thiếu thốn tại nhiều địa phương, đặc biệt ở vùng nghèo, vùng sâu vùng xa. Tỷ lệ trường học có bể bơi còn rất thấp: cấp tiểu học chỉ đạt 0,47% (675/14.000 trường), trung học cơ sở 0,25% và trung học phổ thông 0,41%.
Hơn 100 học sinh Quảng Trị tham gia phong trào học bơi an toàn và kỹ năng an toàn để phòng, chống đuối nước. Ảnh: CTFK
Trước thực trạng này, Cục Bà mẹ và Trẻ em (Bộ Y tế) đã phát động chiến dịch truyền thông quốc gia, kêu gọi sự chung tay của chính quyền, phụ huynh và toàn xã hội trong phòng chống đuối nước cho trẻ em. Chiến dịch tập trung vào giáo dục kỹ năng an toàn dưới nước và mở rộng chương trình dạy bơi an toàn tại trường học, cộng đồng.
Từ năm 2018, chương trình phòng chống đuối nước tại cộng đồng do Cục Bà mẹ và Trẻ em phối hợp với tổ chức CTFK triển khai tại 12 tỉnh có nguy cơ cao như Đồng Tháp, An Giang và Đà Nẵng, với sự tài trợ của Quỹ từ thiện Bloomberg. Sau 7 năm thực hiện, chương trình đã dạy bơi an toàn cho hơn 52.000 trẻ em, trang bị kỹ năng an toàn dưới nước cho hơn 52.200 em và đào tạo hơn 1.000 giảng viên bơi được cấp chứng chỉ.
"Nghiên cứu từ Trường Đại học Y tế Công cộng cho thấy, tỷ lệ tử vong do đuối nước tại các tỉnh triển khai chương trình đã giảm trung bình 16% so với trước can thiệp", bà Huyền cho hay. "Đuối nước có thể xảy ra chỉ trong khoảnh khắc, nhưng với nhận thức đúng và hành động kịp thời, chúng ta hoàn toàn có thể ngăn chặn những bi kịch đáng tiếc".
Nhiều địa phương đã hưởng ứng Ngày Thế giới Phòng chống đuối nước năm nay. Tại Quảng Trị, hơn 100 học sinh từ 11 trường tiểu học và THCS đã tham gia hoạt động phát triển phong trào học bơi an toàn và rèn luyện kỹ năng phòng tránh đuối nước.
Lê Nga
