Từ xa xưa, gừng đã được trân trọng như một vị thuốc dân gian với khả năng xoa dịu đường tiêu hóa và chống buồn nôn. Nghiên cứu khoa học chỉ ra rằng củ cay này còn sở hữu tiềm năng bảo vệ quý giá cho một cơ quan sống còn hơn, đó là trái tim.
Huyết áp cao - mối đe dọa thầm lặng cho sức khỏe tim mạch của khoảng 1,28 tỷ người trưởng thành trên toàn cầu - có thể được kiểm soát một phần nhờ tác dụng của gừng. Theo báo cáo tổng quan từ tạp chí Cureus, các thực phẩm chức năng chiết xuất từ gừng có khả năng làm giảm đáng kể huyết áp tâm thu (chỉ số trên trong phép đo huyết áp). Đây là phát hiện quan trọng vì huyết áp tâm thu cao tạo áp lực dài hạn lên tim và mạch máu, làm tăng nguy cơ biến cố tim mạch.
"Cơ chế tác động của gừng khá tương đồng với thuốc chẹn kênh canxi nhờ một số hợp chất đặc biệt", Liz Weinandy, chuyên gia dinh dưỡng tại Trung tâm Y tế Wexner thuộc Đại học Bang Ohio giải thích. "Những hợp chất này giúp thư giãn thành mạch máu và làm chậm nhịp tim, từ đó hạ huyết áp một cách tự nhiên".
Không chỉ dừng lại ở việc hạ huyết áp, gừng còn góp phần cải thiện đáng kể chỉ số lipid máu - yếu tố nguy cơ tim mạch hàng đầu ảnh hưởng đến khoảng 39% dân số toàn cầu. Nghiên cứu trên nhóm đối tượng béo phì sử dụng metformin đã ghi nhận sự cải thiện rõ rệt về nồng độ cholesterol sau khi bổ sung 1,8 gram gừng mỗi ngày. Cụ thể, triglycerides, cholesterol LDL (xấu) và tổng lượng cholesterol đều giảm đáng kể.
Lindsay Malone, giảng viên dinh dưỡng tại Trường Y Đại học Case Western Reserve lý giải: "Các thành phần hoạt tính trong gừng có khả năng ức chế quá trình tổng hợp cholesterol tại gan, đồng thời tăng cường bài tiết acid mật và hoạt động của các enzyme phân hủy lipid". Hiệu quả này phần lớn nhờ các hợp chất polyphenol và flavonoid - những chất chống oxy hóa mạnh có sẵn trong gừng.
Viêm mãn tính - yếu tố nguy cơ tim mạch ảnh hưởng đến khoảng 50% người trưởng thành trên 65 tuổi - cũng được kiểm soát hiệu quả nhờ gừng. "Gừng chứa hàm lượng cao các hợp chất phenolic như gingerols, shogaols và paradols, vốn có tác dụng chống viêm mạnh mẽ", Malone cho biết. Nghiên cứu được trích dẫn trong báo cáo Cureus chứng minh rằng việc tiêu thụ 2 g gừng mỗi ngày trong ba tháng đã làm giảm đáng kể các dấu hiệu viêm trong cơ thể.
Weinandy bổ sung: "Gừng hoạt động theo hai cơ chế chính. Một số hợp chất thực vật trong gừng tăng cường khả năng kiểm soát vi khuẩn, virus và các tác nhân gây bệnh thông qua việc tối ưu hóa phản ứng miễn dịch. Đồng thời, các hợp chất khác trung hòa các gốc tự do - thủ phạm gây tổn thương tế bào toàn cơ thể".
Xơ vữa động mạch - quá trình tích tụ mảng bám trong động mạch ảnh hưởng đến hơn 50% người từ 45-84 tuổi - cũng nằm trong tầm ngắm của gừng. Các nghiên cứu cho thấy tác dụng chống oxy hóa của gừng có thể ngăn ngừa và làm chậm quá trình này, từ đó giảm nguy cơ đau tim, đột quỵ và suy tim.
Đường huyết cao - yếu tố nguy cơ tim mạch ảnh hưởng đến hơn 537 triệu người trên toàn cầu - cũng được cải thiện nhờ gừng. Hợp chất 6-gingerol trong gừng thúc đẩy quá trình vận chuyển glucose từ máu vào tế bào cơ, giúp hạ đường huyết và tăng độ nhạy insulin. Một nghiên cứu trên bệnh nhân tiểu đường sử dụng 1.600mg gừng mỗi ngày trong ba tháng đã ghi nhận sự giảm đáng kể đường huyết lúc đói, nồng độ insulin và HbA1c - chỉ số phản ánh mức độ kiểm soát đường huyết dài hạn.
Dù các kết quả nghiên cứu rất khả quan, Nyree Dardarian, tiến sĩ Giáo dục và trợ lý giáo sư lâm sàng về dinh dưỡng tại Đại học Drexel, lưu ý về tính không đồng nhất giữa các nghiên cứu: "Các nghiên cứu khác nhau về liều lượng, thời gian, đối tượng và dạng gừng sử dụng - từ bột, chiết xuất đến viên nang - điều này hạn chế khả năng đưa ra kết luận tổng quát".
Gừng có thể giúp giảm huyết áp, cholesterol LDL, triglycerides và giảm viêm. Ảnh: Bùi Thủy
Tuy nhiên, việc bổ sung gừng vào chế độ ăn hàng ngày vẫn là một chiến lược đáng cân nhắc. Người tiêu dùng có thể sử dụng gừng tươi hoặc gừng bột trong nấu ăn, pha trà hoặc làm sinh tố. Đối với những người có bệnh nền hoặc đang dùng thuốc kê đơn, việc tham khảo ý kiến chuyên gia y tế trước khi bổ sung thực phẩm chức năng từ gừng là điều cần thiết.
"Gừng không phải là giải pháp kỳ diệu đứng một mình", Dardarian nhấn mạnh. "Nó phát huy hiệu quả tối ưu khi được tích hợp vào lối sống lành mạnh tổng thể, bao gồm chế độ ăn cân bằng, vận động đều đặn và quản lý stress hiệu quả".
Hoàng Dung (Theo Verywell Health)
