Trẻ cao hay không là do gen?
"Con thấp là do gen không tốt"; "Bố mẹ đã thấp rồi thì đừng hòng con cao lên được"... là những quan điểm đã ăn sâu vào suy nghĩ của nhiều bậc phụ huynh. Tuy nhiên, theo bác sĩ Nguyễn Dương Nhật Thi (chuyên khoa chấn thương chỉnh hình, Bệnh viện Việt Đức): "Gen là một nền tảng tốt nhưng không phải là yếu tố quyết định đến chiều cao. Chiều cao của trẻ chỉ bị ảnh hưởng bởi 23% từ yếu tố di truyền, ngoài ra nó còn cần sự đóng góp của dinh dưỡng, chế độ tập luyện...".
Bác sĩ cho hay, nếu như cha mẹ có chiều cao khiêm tốn thì không nên quá lo lắng mà có thể để trẻ tập luyện thể dục thể thao thường xuyên, đặc biệt là các môn như bơi lội, bóng rổ, bóng chuyền...
Ngoài ra, cần cho trẻ tập thói quen sinh hoạt tốt, ngủ đủ 8 tiếng mỗi ngày và đừng quên giấc ngủ trưa. Cuối cùng, bố mẹ cần áp dụng cho con một chế độ dinh dưỡng tốt, nhất là các loại protein có trong thịt, cá, trứng, sữa, các thực phẩm giàu chất xơ như rau xanh. Đặc biệt là cho con uống đủ 2-3 lít nước/ngày.
Để tăng chiều cao cho con "bất chấp gen thấp lùn", nhiều bậc cha mẹ đã sớm nghĩ đến việc cho trẻ bổ sung thực phẩm chức năng, đặc biệt là các loại thuốc tăng chiều cao được bán rộng rãi trên thị trường. Tuy nhiên, bác sĩ Nguyễn Dương Nhật Thi khuyến cáo: "Tất cả các loại thực phẩm chức năng được quảng cáo có tác dụng tăng chiều cao đều chỉ mang tính truyền thông. Như tôi nói ở trên, muốn phát triển chiều cao bền vững thì phải kết hợp giữa ăn uống và tập luyện. Các loại thực phẩm chức năng chỉ nên là sản phẩm phụ để bổ sung dưỡng chất mà trẻ còn thiếu trong quá trình ăn uống hàng ngày. Cha mẹ có thể sử dụng một vài loại vitamin theo hướng dẫn của bác sĩ, tuy nhiên để dựa vào nó mà phát huy chiều cao tối đa thì gần như không thể".
Nếu muốn con phát triển đầy đủ cả về thể chất lẫn trí tuệ, bác sĩ Nguyễn Dương Nhật Thi chia sẻ bố mẹ nên:
- Tránh cho con thức khuya, cần cho trẻ ngủ đủ để tránh nguy cơ bị rối loạn hormone tăng trưởng.
- Không nên cho con ăn nhiều đồ ăn nhanh, đồ nhiều dầu mỡ, nước uống có gas... vì sẽ gây tăng cân và hạn chế chiều cao.
- Lười vận động có thể làm chậm quá trình trao đổi chất ở trẻ, khiến cho chiều cao không thể phát triển một cách tối đa.
Những thực phẩm phụ huynh nên hạn chế cho con tiêu thụ
Theo Học viện Dinh dưỡng và Ăn kiêng Hoa Kỳ, khi bố mẹ cho con nguồn thực phẩm và kỹ năng ăn uống phù hợp, chúng sẽ góp phần tăng cường năng lượng, nuôi dưỡng cơ thể cường tráng và trí não thông minh, giúp trẻ khỏe mạnh và sống tốt hơn.
Dù vậy, lựa chọn thực phẩm cho trẻ như thế nào không hề dễ dàng. Có những món ăn tưởng chừng ngon lành, bổ dưỡng nhưng lại được công nhận là "sát thủ" kìm hãm sự tăng trưởng của bé, các phụ huynh thật sự nên biết để tránh.
Ví dụ như:
Nước ngọt: Theo hướng dẫn của Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ, trẻ em dưới một tuổi không bao giờ được uống nước trái cây, những trẻ lớn hơn được phép uống nhưng nên hạn chế tiêu thụ. Việc tiêu thụ nước ngọt, đồ uống thể thao vô cùng có hại cho trẻ vì chúng chứa dầu thực vật được brom hóa có thể dẫn đến nhiễm độc brom và ảnh hưởng đến hệ thần kinh, da và trí nhớ của trẻ em.
Kẹo dẻo trái cây: Nghiên cứu thực hiện bởi Bệnh viện nhi Schneider (Mỹ) cho thấy kẹo dẻo trái cây không hề chứa dinh dưỡng nhưng lại sở hữu lượng đường khổng lồ. Không chỉ khiến cho trẻ bị tăng cân, giảm chiều cao mà còn gây ra chứng hiếu động thái quá, hành vi hung hăng, giảm chú ý ở trẻ em.
Sữa chưa tiệt trùng: Ngay cả khi quảng cáo nói và viết rằng sữa tươi có giá trị dinh dưỡng cao và tốt cho sức khỏe hơn sữa tiệt trùng thông thường, thì sự thật là bất kỳ loại sữa chưa tiệt trùng nào cũng có thể cực kỳ nguy hiểm và thậm chí gây chết người, đối với cả trẻ em và người lớn. Trong nhiều trường hợp, sữa tươi mang theo vi khuẩn, vi rút và ký sinh trùng có hại như Campylobacter, Cryptosporidium, E. coli và Salmonella.