Sau trận động đất xảy ra gần đây tại Bangkok, các quan chức y tế đã kêu gọi cư dân chú ý đến các dấu hiệu lo âu và hội chứng "say động đất", còn gọi hội chứng chóng mặt sau động đất. Ngày 31/3, Bộ Y tế Thái Lan ban hành hướng dẫn xử trí tình trạng này, đồng thời cung cấp các tài nguyên hỗ trợ sức khỏe tâm thần.
Theo Phó phát ngôn viên chính phủ Anukul Prueksanusak, hiện tượng này xảy ra do hệ thống cân bằng của cơ thể bị gián đoạn. Hầu hết triệu chứng chỉ kéo dài trong thời gian ngắn, song ở một số người – đặc biệt là những người mắc chứng rối loạn lo âu hoặc đau nửa đầu – chúng có thể kéo dài nhiều tuần và gây ảnh hưởng nghiêm trọng hơn.
Hội chứng "say động đất" gây ra hiện tượng chóng mặt kéo dài ngay cả khi rung chấn đã dừng lại. Để kiểm soát, Bộ Y tế khuyến nghị người dân nên hít thở sâu, uống nước hoặc trà gừng, tránh rượu và caffeine. Việc nghỉ ngơi đầy đủ, hạn chế sử dụng điện thoại để mắt được thư giãn cũng rất quan trọng. Nếu cảm thấy mất thăng bằng, có thể nhìn vào vật thể ở xa hoặc nằm xuống. Ngoài ra, nên giảm tiếp xúc với tin tức về thương vong để hạn chế lo âu. Trong trường hợp cần thiết, có thể sử dụng thuốc chống say tàu xe và đảm bảo nghỉ ngơi hợp lý.
Tiến sĩ Varoth Chotpitayasunondh, người phát ngôn của Cục Sức khỏe Tâm thần, cho biết trận động đất bất ngờ cũng khiến nhiều người hoang mang, đặc biệt do tác động của thông tin lan truyền trên mạng. Ông nhấn mạnh, lo âu là phản ứng bình thường trước thảm họa, nhưng cần theo dõi các dấu hiệu căng thẳng và thay đổi cảm xúc kéo dài. Việc xác định nỗi sợ cụ thể rất quan trọng, vì chúng có thể chỉ ra khó khăn trong việc thích nghi với tình huống và có nguy cơ dẫn đến rối loạn căng thẳng sau chấn thương.
Tiến sĩ Varoth cũng khuyến cáo những người bị chóng mặt kéo dài nên nghỉ ngơi, tránh làm việc quá sức, ngồi xuống khi chóng mặt, uống đủ nước và tránh nhìn vào màn hình phản chiếu. Nếu triệu chứng kéo dài quá một tuần, cần được thăm khám y tế ngay lập tức.
Người dân tập trung bên ngoài Sathorn Square, Thái Lan sau trận động đất. Ảnh: Reuters
Tiến sĩ Pairoj Saonuam từ Quỹ Sức khỏe Thái Lan (ThaiHealth) cho biết tác động của trận động đất không chỉ dừng lại ở thiệt hại vật chất mà còn khiến nhiều người dễ bị tổn thương về tinh thần. Ông khuyên những người bị ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt hàng ngày nên tìm kiếm sự giúp đỡ. ThaiHealth đang hỗ trợ ứng dụng web "Here to Heal", cung cấp tư vấn sức khỏe tâm thần trực tuyến thông qua trò chuyện, hợp tác với Trung tâm Sức khỏe Tâm thần tại Đại học Chulalongkorn.
Ngoài ra, theo tiến sĩ Tansel Ünal, bác sĩ chuyên khoa thần kinh tại Bệnh viện Đại học Near East Yeniboğaziçi, những người mắc phải hội chứng "say động đất" có thể cảm thấy mặt đất vẫn tiếp tục rung chuyển và có hiện tượng chóng mặt, mất thăng bằng dù không còn rung chấn thực sự. Điều này được gọi là "hội chứng động đất ảo" (Virtual Earthquake Syndrome), thường xảy ra sau những trận động đất lớn.
Bên cạnh các triệu chứng thể chất, người bệnh còn có thể gặp phải các vấn đề tâm lý như lo âu, sợ hãi về khả năng động đất tái diễn và khó khăn trong việc ở một mình. Tiến sĩ Ünal giải thích rằng hiện tượng này xảy ra do sự gián đoạn trong hệ thống cân bằng của cơ thể, khiến não bộ phát ra tín hiệu sai lệch. Mặc dù các triệu chứng này sẽ tự cải thiện trong vài tuần, nhưng một số trường hợp có thể cần sự can thiệp y tế.
Người dân có thể liên hệ đường dây nóng khẩn cấp 1669, đường dây tư vấn sức khỏe tâm thần 1323, đường dây nóng động đất, hoặc đường dây nóng của Cục Phòng chống và Giảm nhẹ Thiên tai để được hỗ trợ.
Thục Linh (Theo Bangkok Post, Nation Thailand)
