"Phẫu thuật robot không phải là 'xài sang', mà giúp tối ưu kết quả điều trị, loại bỏ những sai lầm do con người có thể mắc phải nên chúng tôi kỳ vọng bảo hiểm y tế (BHYT) sẽ sớm chi trả một phần để người bệnh được hưởng lợi", PGS.TS.BS Vũ Lê Chuyên, Giám đốc Trung tâm Tiết niệu Thận học Nam khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, nói tại lễ nhận Chứng nhận xuất sắc trong phẫu thuật robot thế hệ mới Da Vinci Xi, với kỷ lục 200 ca mổ trong vòng 7 tháng, ngày 4/12.
Theo ông Chuyên, nhiều giám đốc bệnh viện đang kiến nghị cơ quan bảo hiểm xem xét chi trả cho phẫu thuật robot ở mức tương đương phẫu thuật nội soi thông thường. Phần chênh lệch còn lại người bệnh sẽ tự đóng.
"Phẫu thuật robot giúp loại bỏ những sai lầm con người có thể mắc phải. Chúng tôi kỳ vọng BHYT sớm hỗ trợ để kỹ thuật này không trở thành đặc quyền của người giàu", ông nói.
Bác sĩ điều khiển robot phẫu thuật cho bệnh nhân. Ảnh: Bệnh viện cung cấp
Hiện, chi phí một ca mổ robot tại Việt Nam dao động 120-180 triệu đồng và người bệnh phải tự chi trả toàn bộ. Dù mức giá này thấp hơn nhiều so với Singapore (20.000-50.000 USD) hay Hàn Quốc (15.000 USD), đây vẫn là rào cản lớn với đa số người dân. Trong khi đó, bảo hiểm y tế tại nhiều quốc gia đã thanh toán cho danh mục kỹ thuật này.
Lãnh đạo Trung tâm Tiết niệu Thận học Nam khoa tính toán, nếu Việt Nam vận hành khoảng 20 hệ thống robot, thực hiện chừng 10.000 ca mỗi năm (gồm 5.000 ca ung thư), mức chi của quỹ BHYT sẽ không quá lớn so với tổng chi hiện tại, nhưng lợi ích mang lại cho cộng đồng rất cao.
Thực tế cho thấy nhu cầu phẫu thuật công nghệ cao trong nước rất lớn nhưng khả năng đáp ứng còn hạn chế. Việt Nam mới có 4 cơ sở triển khai robot Da Vinci gồm Bệnh viện Bình Dân, Chợ Rẫy, K Tân Triều và Đa khoa Tâm Anh TP HCM. Con số này khiêm tốn so với 58 hệ thống tại Đông Nam Á và hơn 8.000 máy trên toàn cầu. Các bệnh viện hiện hữu đều hoạt động tối đa công suất, trung bình ba ca mỗi ngày nhưng tình trạng quá tải vẫn diễn ra khiến bệnh nhân phải chờ đợi lâu.
Ưu điểm lớn nhất của robot phẫu thuật là độ chính xác cao, khả năng bảo tồn cơ quan và nâng cao chất lượng sống hậu phẫu. Điển hình trong ung thư tuyến tiền liệt, cánh tay máy giúp giữ lại bó mạch thần kinh cương, hạn chế tình trạng tiểu không tự chủ. Với u thận nhỏ, bác sĩ có thể bóc tách khối u, bảo tồn quả thận, giúp bệnh nhân tránh nguy cơ chạy thận nhân tạo suốt đời.
Kỹ thuật này cũng phát huy hiệu quả rõ rệt trong các chuyên khoa đầu mặt cổ, tim mạch - lồng ngực, ngoại tiêu hóa và sản phụ khoa. BS.CK2 Nguyễn Bá Mỹ Nhi, Giám đốc Trung tâm Sản Phụ khoa Bệnh viện Tâm Anh cho biết, phẫu thuật robot đang là xu thế toàn cầu. Tại các hội nghị y khoa quốc tế lớn, 60-70% ca phẫu thuật trình diễn sử dụng robot. Công nghệ này xử lý tốt các ca phức tạp như lạc nội mạc tử cung sâu hoặc tổn thương ở vùng giải phẫu khó tiếp cận mà nội soi truyền thống khó thực hiện.
Hệ thống Da Vinci Xi thế hệ mới sở hữu cánh tay nhỏ gọn 6 cm, xoay linh hoạt 540 độ, phù hợp với thể trạng người Việt. Thiết bị tích hợp camera 3D phóng đại 15 lần, công nghệ hình ảnh huỳnh quang và bộ lọc chống rung, hỗ trợ phẫu thuật viên thao tác chuẩn xác tại vùng sâu, hẹp. Ngoài ra, dao mổ thông minh với cơ chế hàn - cầm máu tích hợp giúp vết khâu kín, giảm thiểu chảy máu và biến chứng.
"Thế giới đã vận hành thường quy gần 8.000 robot, nếu đứng lại, y tế Việt Nam sẽ tụt hậu. Rào cản lớn nhất hiện nay vẫn là bài toán chi phí và thu nhập người dân", bác sĩ Mỹ Nhi nhận định.
Lê Phương
