Sống lâu hơn không chỉ phụ thuộc vào gene di truyền. Các thói quen hàng ngày tưởng chừng vô hại lại có thể âm thầm hủy hoại sức khỏe, rút ngắn tuổi thọ của bạn.
Dưới đây là những thói quen phổ biến có thể đang chống lại sức khỏe, cùng những cách đơn giản để thay thế chúng nhằm hỗ trợ một cuộc sống mạnh mẽ và dài lâu hơn.
Tự chỉ trích tiêu cực
Việc tự nói chuyện tiêu cực (negative self-talk) có thể ảnh hưởng nặng nề đến tâm trạng, thường củng cố những niềm tin cốt lõi không lành mạnh hoặc những khuôn mẫu suy nghĩ cơ bản định hình cách bạn cảm nhận và hành xử mỗi ngày.
Tiến sĩ Ashwini Nadkarni, trợ lý giáo sư tâm thần học tại Trường Y Harvard, cho biết theo thời gian, việc tự chỉ trích tiêu cực, với tác động lên tâm trạng lo lắng hoặc trầm cảm, có thể làm tăng nguy cơ các hành vi đối phó không lành mạnh, như sử dụng quá mức rượu hoặc cần sa, thiếu tập thể dục hoặc chế độ ăn uống bổ dưỡng, và các rối loạn lo âu và trầm cảm.
Thay vì sa lầy vào vòng xoáy tự phê bình khắc nghiệt, bà gợi ý một cách tiếp cận khác. "Bạn có thể thừa nhận những gì chưa hiệu quả và thực hành lòng trắc ẩn với bản thân, điều này có thể mang lại động lực lớn hơn để tham gia vào việc giải quyết vấn đề", bà nói.
Hành động cuộn lướt vô định trên mạng xã hội có thể kéo tâm trạng của bạn xuống. Ảnh: Pexels
Lướt mạng xã hội để cải thiện tâm trạng
Hành động cuộn lướt vô định (doom-scrolling) tiếp tục tìm kiếm tin tức tiêu cực trên mạng xã hội - có thể kéo tâm trạng của bạn xuống, làm tăng căng thẳng và giảm sự hài lòng chung với cuộc sống về lâu dài.
Tiến sĩ Ashwini cảnh báo ngoài lo âu và trầm cảm, doom-scrolling có thể làm trầm trọng thêm các tình trạng sức khỏe tâm thần hiện có như rối loạn căng thẳng sau sang chấn (PTSD) hoặc gây ra các vấn đề về giấc ngủ và nhận thức.
Thay vì tự động cầm điện thoại lên để lướt, bà khuyên nên thử một điều khác biệt. "Hãy đi dạo bên ngoài. Hoặc thay vì chuyển sang mạng xã hội hoặc trình duyệt của bạn, hãy cân nhắc nhấn 'phát' vào danh sách nhạc thư giãn", bà nói.
Lo lắng triền miên
Dù là công việc, học tập hay các mối quan hệ, lo lắng dai dẳng và không kiểm soát có thể ảnh hưởng tiêu cực đến cả sức khỏe tinh thần và thể chất của bạn.
Tiến sĩ Ashwini cho biết: "Ví dụ, đau đầu, rối loạn giấc ngủ và các rối loạn tiêu hóa như hội chứng ruột kích thích đều có liên quan đến việc lo lắng quá mức".
Thay vì mắc kẹt trong vòng lặp suy nghĩ kéo bạn xuống, hãy cố gắng chuyển hướng sang những suy nghĩ thúc đẩy hành động và tự hỏi bản thân phần nào của nỗi lo lắng bạn thực sự có thể kiểm soát.
"Sau đó, hãy tiến hành các hành động phản ánh sự kiểm soát đó. Một ý tưởng khác là tham gia vào hoạt động thể chất. Tập trung lại sự chú ý vào việc tập thể dục là một cách đơn giản để giảm căng thẳng", tiến sĩ Ashwini nói.
Không giao tiếp xã hội đủ
Không dành đủ thời gian cho người khác có thể dẫn đến sự cô đơn, một cảm giác mất kết nối liên quan đến việc không hài lòng với chất lượng các mối quan hệ của bạn. Tiến sĩ Ashwini cho biết, ngoài mối liên hệ với trầm cảm và sa sút trí tuệ, sự cô đơn còn liên quan đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như bệnh tim, đột quỵ, tiểu đường và thậm chí tử vong sớm.
Bà khuyên rằng những cá nhân cảm thấy khó khăn trong việc giao tiếp xã hội có thể được hưởng lợi từ việc tham gia vào nhiều tình huống xã hội hơn, ngay cả khi những tình huống này không trực tiếp yêu cầu trò chuyện. "Ví dụ, tham gia một lớp học mới có nhiều người khác hoặc tham gia một nỗ lực tình nguyện cộng đồng", bà nói.
Bỏ qua dùng chỉ nha khoa
Bỏ qua việc dùng chỉ nha khoa không chỉ khiến bạn có nguy cơ bị sâu răng mà còn làm tăng khả năng mắc bệnh nướu răng, một bệnh nhiễm trùng mãn tính mà hệ thống miễn dịch phải liên tục chiến đấu.
Tiến sĩ Jeremy Manuele, bác sĩ chỉnh nha và chỉnh hình răng mặt, cho biết sự viêm nhiễm cấp độ thấp cùng với vi khuẩn trong miệng, đã được liên kết với các tình trạng toàn thân nghiêm trọng, bao gồm bệnh tim và tiểu đường.
Bệnh nướu răng có liên quan đến nguy cơ đau tim cao hơn, khó khăn trong việc kiểm soát đường huyết và thậm chí cả viêm phổi, vì vi khuẩn có hại từ miệng có thể xâm nhập vào máu và kích hoạt viêm khắp cơ thể. Tiến sĩ Manuele nhấn mạnh: "Hãy dùng chỉ nha khoa hàng ngày. Đó là cách hiệu quả nhất để loại bỏ vi khuẩn và mảng bám giữa các kẽ răng - những khu vực mà bàn chải đánh răng không thể chạm tới".
Thở bằng miệng
Thở bằng miệng thường là thủ phạm đằng sau nghẹt mũi và viêm xoang. Tiến sĩ Manuele giải thích khi bạn thở bằng miệng, không khí bỏ qua mũi và tất cả điều quan trọng mà mũi thực hiện: làm ẩm không khí, làm ấm, và thêm oxit nitric - chất tự nhiên giúp giảm viêm và tăng lưu lượng máu.
Thở bằng miệng mãn tính có thể làm rối loạn giấc ngủ, điều này có liên quan đến các vấn đề sức khỏe lớn như huyết áp cao, bệnh tim và trào ngược axit, tất cả đều liên quan đến chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn.
Để khắc phục, Tiến sĩ Manuele gợi ý sử dụng miếng dán mũi nếu việc thở bằng mũi gặp khó khăn.
Mỹ Ý (Theo Real Simple)
