Bệnh gan nhiễm mỡ là hiện tượng tích tụ quá nhiều chất béo ở mô gan và bị viêm. Gan nhiễm mỡ ở giai đoạn đầu căn bản là không có hại, tuy nhiên triệu trứng viêm gan kéo dài có thể dẫn tới xơ gan và làm giảm chức năng của gan.
Sự tích tụ mỡ trong gan có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng nếu không được kiểm soát đúng cách. Sau đây là những thói quen lối sống có thể gây ra bệnh gan nhiễm mỡ.
Dưới đây là những thói quen sinh hoạt khiến gan nhiễm mỡ:
1. Uống nhiều rượu
Theo bác sĩ chuyên khoa Tiêu hóa của BV Bạch Mai cho biết, nguyên nhân hàng đầu dẫn đến gan nhiễm mỡ là bia, rượu, đặc biệt ở nam giới rất nhiều. Nhiều trường hợp bệnh nhân xơ gan do rượu phải nhập viện dù ban đầu họ chỉ bị gan nhiễm mỡ.
Nếu uống quá nhiều rượu bia hoặc nghiện rượu có thể làm hỏng hoặc phá hủy các tế bào gan. Cho dù gan có thể tự sửa chữa và có khả năng tái tạo, nhưng nếu cứ nạp rượu liên tục vào cơ thể, khả năng xử lý của gan không kịp, khiến gan bị nhiễm độc. Từ đó dẫn tới tình trạng gan suy giảm, dẫn đến tổn thương gan nghiêm trọng. Nếu quá trình uống rượu kéo dài có thể khiến gan bị mất chức năng.
Một số thống kê chỉ ra uống rượu bia quá mức hay nghiện rượu bia sẽ gây ra bệnh gan nhiễm mỡ, sau đó dẫn tới viêm gan và xơ gan. Nếu mỗi ngày uống từ 30ml rượu trở lên có nguy cơ cao dẫn đến xơ gan.
Để điều trị bệnh gan nhiễm mỡ ở đối tượng uống nhiều bia rượu thì việc đầu tiên là cần ngừng uống bia, rượu ngay lập tức, nếu không chắc chắn gan thoái hoá mỡ nặng dẫn đến xơ gan.
Uống nhiều rượu bia là nguyên nhân khiến gan nhiễm mỡ.
2. Ăn chay trường kỳ
Người ăn chay cũng có thể bị gan nhiễm mỡ, nếu chế độ ăn chay không cân bằng, không cung cấp đủ chất dinh dưỡng, cơ thể sẽ thiếu năng lượng cần thiết cho hoạt động hàng ngày, tăng cảm giác đói làm người ăn chay phải tăng lượng thức ăn nạp vào nhiều hơn và gây ra béo phì. Người ăn chay cũng có thể mắc bệnh gan nhiễm mỡ nếu ăn nhiều món chay giàu carbohydrate như cơm, mì, bún, phở. Cơ thể chuyển hóa carbohydrate thành chất béo, theo thời gian sẽ dẫn đến bệnh gan nhiễm mỡ.
Khi chiên các món chay sẽ chứa nhiều gia vị, dầu và đường hơn nên lượng calo sẽ cao hơn bình thường. Một số người ăn chay có xu hướng hấp thụ vitamin tự nhiên từ trái cây.
Ăn trái cây rất tốt cho sức khỏe nhưng trái cây chứa rất nhiều đường tự nhiên. Khi tiêu thụ quá nhiều carbohydrate, gan sẽ chuyển hóa nó thành glycogen và lưu trữ, lượng carbohydrate dư thừa sẽ trở thành chất béo. Một số loại trái cây cũng chứa chất béo, ví dụ như: Bơ rất giàu chất béo nhưng ăn quá nhiều có thể khiến cơ thể đốt cháy nhiều calo hơn và tăng nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ.
3. Uống đồ uống chứa nhiều đường
Theo Tiến sĩ Saurabh Sethi (một bác sĩ được đào tạo tại Harvard và Stanford) đã chia sẻ loại đồ uống gây hại cho gan hàng đầu, thậm chí nó còn đẩy nhanh quá trình tiến triển của gan nhiễm mỡ thành xơ gan.
Nhiều người cho rằng việc chọn soda thay vì rượu là lựa chọn "lành mạnh hơn". Tuy nhiên, việc tiêu thụ thường xuyên các loại nước ngọt có đường này có thể gây hại cho gan và dẫn đến nhiều bệnh liên quan đến gan.
Tiến sĩ Sethi giải thích, "Soda chứa nhiều đường bổ sung và điều này có thể dẫn đến tình trạng kháng insulin tăng cao dẫn đến gan nhiễm mỡ".
Một nghiên cứu năm 2021 được công bố trên tạp chí Clinical Gastroenterology and Hepatology phát hiện ra rằng uống một hoặc nhiều loại đồ uống có đường mỗi ngày trong năm đến bảy năm có thể dẫn đến bệnh gan nhiễm mỡ.
Tiến sĩ Sethi cho biết thêm: "Đồ uống thể thao và đồ uống tăng lực cũng chứa nhiều đường có thể khiến tình trạng gan nhiễm mỡ trở nên trầm trọng hơn. Rất nhiều thanh thiếu niên hiện nay đang tiêu thụ chúng mà không nhận thức được những rủi ro liên quan đến sức khỏe".
Đồ uống tăng lực không mang lại lợi ích dinh dưỡng và uống quá nhiều có thể gây hại cho gan. Chính vì vậy, nên bỏ hoàn toàn hoặc hạn chế nhất có thể để không bị bệnh gan nhiễm mỡ và các bệnh liên quan đến gan.
4. Lối sống ít vận động
Lười vận động là nguyên nhân làm gia tăng tình trạng gan nhiễm mỡ. Ở những người thiếu hoạt động thể chất, cơ thể không tiêu thụ đủ năng lượng dẫn đến dư thừa lượng lớn mỡ trong gan.
Lười tập thể dục thể thao cũng có thể gây ra các vấn đề khác như tăng cân, béo phì và làm giảm khả năng cân bằng chất béo. Điều này làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề về gan mật, tim mạch và xương khớp.
Để giảm nguy cơ nhiễm mỡ ở gan, các chuyên gia khuyên rằng nên cố gắng duy trì thực hiện vận động thể chất đều đặn. Tham gia vào hoạt động như đi bộ, chạy bộ, bơi, đạp xe hoặc tham gia lớp thể dục giúp cơ thể khỏe mạnh và phòng ngừa nguy cơ mắc bệnh. Nên tập luyện ít nhất 150 phút mỗi tuần. Hãy xác định mục tiêu và tạo cho mình lịch trình vận động thể chất thường xuyên, đảm bảo thực hiện các hoạt động đều đặn, lâu dài.
5. Tăng cân không kiểm soát, béo phì
Thừa cân béo phì là một yếu tố nguy cơ dẫn đến hiện tượng gan nhiễm mỡ. Khi cơ thể thường xuyên cung cấp lượng chất béo triglyceride vượt ngưỡng cơ thể có thể hấp thu thì sẽ có hiện tượng tích tụ, không chuyển hóa hết, tạo thành nguy cơ gan nhiễm mỡ. Ngoài ra, lượng calo quá cao cũng khiến cơ thể không chuyển hóa hết thành năng lượng để sử dụng và tích trữ dưới dạng triglyceride.
Tăng cân không kiểm soát khiến gan nhiễm mỡ.
Phòng tránh bệnh gan nhiễm mỡ như thế nào?
Tập luyện thể dục thể thao
Để phòng tránh bệnh gan nhiễm mỡ một cách tốt nhất, cần tăng cường tập luyện thể dục thể thao. Tập luyện sẽ giúp đốt cháy calo trong cơ thể để sử dụng tốt hơn lượng chất béo tích trữ trong cơ thể.
Ngoài ra, tập thể dục thể thao cũng sẽ giúp lưu thông tuần hoàn tốt hơn, tránh được nhiều bệnh tật, cải thiện sức khỏe.
Giảm cân, kiểm soát tốt cân nặng
Đây là điều rất cần thiết đối với bệnh nhân gan nhiễm mỡ. Nhằm kiểm soát tốt lượng lượng calo cũng như lượng chất béo vào cơ thể. Nên ăn kiêng, tăng cường các thức ăn từ thực vật, tập luyện thể dục...
Hạn chế bia rượu
Tốt nhất là không uống bia rượu. Bia rượu là một trong các yếu tố chính gây tổn thương và tàn phá các tế bào gan hàng đầu do gây tích tụ chất béo trong gan. Do đó nếu không muốn bệnh gan nhiễm mỡ của mình thêm nghiêm trọng, người bệnh cần kiêng tuyệt đối bia rượu trong thời gian điều trị và hạn chế mức thấp nhất sau đó khi đã khỏi bệnh.
Chế độ ăn lành mạnh
Để hạn chế lượng mỡ trong máu, cần có chế độ ăn hợp lý, cân đối. Tăng cường rau, củ quả, nhất là các loại cây nhiều chất xơ, ngũ cốc. Kiểm soát đường máu, mỡ máu, năng lượng tốt hơn.
Tránh ăn các đồ ăn nhiều dầu mỡ, muối, nhiều đường, nhiều tinh bột. Có thể thay thế dầu chiên rán hằng ngày bằng dầu oliu, rất tốt cho gan. Ăn ít chất béo, giảm calo giúp bạn kiểm soát cân nặng tốt hơn.
