Thời gian gần đây, những hình ảnh về bãi xe điện nằm chen với cỏ cây xuất hiện nhiều trên mạng xã hội đã khiến nhiều người chú ý. Những hình ảnh này bắt đầu được chia sẻ rộng rãi từ đầu tháng 7 trên một trang Facebook của nước ngoài với chú thích: "Nghĩa địa xe điện ở Pháp - Hóa ra không an muốn mua xe điện khi pin bị hỏng". Bức ảnh sau đó đã nhận được gần 3000 lượt chia sẻ.
Thậm chí, một đơn vị đã kiểm chứng bức ảnh đó, cho rằng trên Facebook có tồn tại những bức ảnh tương tự từ tháng 5, đồng thời cũng nói về những nghĩa trang xe điện tương tự ở Pháp.
Không chỉ trên Facebook, nhiều trang mạng xã hội như Reddit hay Twitter (nay là X) cũng xuất hiện nhiều bài đăng với nội dung tương tự, cho rằng đó là những bãi xe ở Paris.
Tuy nhiên, sự thật không hẳn là như vậy.
Những bãi xe điện khổng lồ này chụp tại Trung Quốc, do một nhiếp ảnh gia người Ba Lan chụp lại và đăng trên tài khoản Instagram của anh.
Phiên bản được đăng tải lên Internet sớm nhất từ ngày 19/6 của tài khoản tên là Greg Abandoned trên Instagram. Cho đến hiện tại, bức ảnh này nhận được gần 9.000 lượt thích. Theo tờ USA Today, người đăng tải bức ảnh này là một "nhà thám hiểm đô thị", thường xuyên đi du lịch khắp thế giới và chụp lại ảnh những nơi bị bỏ hoang.
Bức ảnh xuất hiện trên Instagram của Greg Abandoned.
Trong một bài phỏng vấn, anh cho biết bức ảnh được chụp tại Trung Quốc vào ngày 3 tháng 5. Anh không chia sẻ địa chỉ cụ thể vì muốn bảo vệ những chiếc xe điện này.
Những bức ảnh tương tự trên nhiều trang mạng xã hội khác có nhiều điểm chung với bức ảnh của Greg Abandoned, như cùng chụp những chiếc xe có vẻ ngoài giống nhau, cùng có logo trắng - xanh lá trên cửa lái. Một tờ báo có tiếng của Trung Quốc cho rằng những chiếc xe này của công ty cho thuê xe Microcity.
Theo Lou Gaofeng - cựu quản lý tại Microcity - thì những chiếc xe này không được sử dụng nữa không hẳn vì hỏng pin. Ông cho biết rằng có nhiều xe hỏng, nhưng cũng có nhiều xe vẫn có thể sử dụng được, nhưng đều thuộc những đời sản xuất đầu tiên và bị thay thế khi công nghệ phát triển.
Bloomberg kể về xe điện chất đống tại Trung Quốc
Bãi xe điện bỏ đi tại Trung Quốc. Ảnh: Qilai Shen/Bloomberg
Ở ngoại ô thành phố Quảng Châu, Trung Quốc, một ngôi chùa sập sệ hướng về nơi giống như nghĩa địa: Một mảnh đất thênh thang mà hàng trăm, hàng nghìn chiếc xe điện nằm kề cạnh nhau với cỏ, rác xen vào giữa.
Phải tới hơn 5 đầu ngón tay những bãi xe điện tương tự như vậy mọc lên đâu đó tại các thành phố của Trung Quốc. Tại Hàng Châu, nhiều xe bị bỏ lại lâu tới nỗi mà cỏ cây mọc ra từ cốp, một số bị bỏ đi một cách vội vàng tới nỗi mà những con thú bông đặt ở đầu xe vẫn nguyên vẹn như khi chiếc còn được ra đường.
[...]
Những chiếc xe này dường như bị bỏ đi sau khi một công ty sở hữu chúng bị phá sản, hoặc vì chúng trở nên lỗi thời khi các nhà sản xuất xe điện liên tục cho ra những mẫu xe mới với nhiều tính năng hiện đại và đi được xa hơn.
Bãi xe hoang phế này đại diện cho những thứ dư thừa phí phạm có thể xảy ra khi vốn đầu tư đổ ào ạt vào một ngành công nghiệp mới nổi, và cũng có thể là một tượng đài kỳ dị đại diện cho cơn địa chấn xe điện trong những năm vừa qua.
Khoảng một thập kỷ trước, với những chính sách hỗ trợ của chính phủ, hàng trăm hãng xe tại Trung Quốc, cả những hãng lâu đời lẫn start-up, ganh đua nhau sản xuất xe điện. Những chiếc xe điện đời đầu được sản xuất ồ ạt, nhưng lại là những chiếc rất cơ bản khi so với tiêu chuẩn ngày nay - đi được khoảng 100km mỗi lần sạc.
Những chiếc xe đó chủ yếu được các công ty cho thuê xe mua lại, rồi lại cho các tài xế thuê về. Theo nhà phân tích cấp cao Young Huang tại JSC Automotive - đơn vị tư vấn có văn phòng ở Thượng Hải, Trung Quốc và Stuttgart, Đức, thì: "Ở thời kỳ đầu của thị trường xe điện Trung Quốc, doanh số bị ảnh hưởng nhiều bởi đội xe cho thuê. Chỉ một số ít người tiêu dùng thực sự bỏ tiền để mua".
Có những chiếc xe gần như bị cỏ cây dại "nuốt" lấy. Ảnh: Qilai Shen/Bloomberg
Những đơn hàng xe điện này đã giúp ngành công nghiệp xe Trung Quốc phát triển mạnh. Hiện nay, Trung Quốc được coi là đứng đầu thế giới về xe thân thiện môi trường, sản xuất khoảng 6 triệu xe điện và xe lai điện năm 2022. Lượng xe điện tại Trung Quốc chiếm 60% tổng số xe toàn thế giới. Tuy nhiên, ngành xe phát triển thần tốc cũng để lại nhiều hậu quả. Nhiều công ty cho thuê xe mà đã mua những chiếc xe điện đời đầu phải phá sản.
Những bãi xe điện khổng lồ bỏ hoang này cũng là một trong những hậu quả. Việc xe điện bị vứt đi quá sớm cũng khiến lợi ích về môi trường của chúng trở thành vô nghĩa; đó là còn chưa kể tới việc để sản xuất xe điện thì cũng gây tổn hại tới môi trường, và chỉ vài năm gần đây mới thân thiện môi trường hơn so với sản xuất xe sử dụng động cơ đốt trong.
Bên cạnh đó, pin trên những chiếc xe này cũng chứa những nguyên liệu quan trọng như niken, liti hay côban mà có thể tái chế để khiến xe điện ngày nay thêm phần "xanh" với môi trường.
Báo chí địa phương cho rằng chính quyền thành phố Quảng Châu đã có kế hoạch xử lý đống xe từ năm 2019, nhưng khi phóng viên của Bloomberg tới thì họ vẫn thấy những bãi xe này.
Một bãi khoảng 200 chiếc hầu hết là xe điện do Chongqing Changan Automobile Co. sản xuất; màu sơn cho thấy những chiếc xe này từng được công ty cho thuê xe Didi Chuxing Technology Co. và Faststep Automobile Management quản lý. Ảnh: Qilai Shen/Bloomberg
Tất cả đều có biển kiểm soát màu xanh dương và được đăng ký trước tháng 12/2017. Giấy dán đăng ký cho thấy những chiếc xe này được phép lưu thông đến tận năm 2021. Ảnh: Qilai Shen/Bloomberg
Một bãi khác cạnh sông có khoảng 1000 chiếc. Một số có logo của công ty đi chung xe Ledao Chuxing mà mới đóng cửa năm ngoái. Những chiếc khác thuộc về Caocao Chuxing. Ảnh: Qilai Shen/Bloomberg
Nhiều xe trông vẫn còn mới với giấy nhắc đeo khẩu trang từ hồi Covid-19. Ảnh: Qilai Shen/Bloomberg
[...]