Viên kim cương khổng lồ Darya-e-Noor được cất giữ trong hầm kho bạc của ngân hàng nhà nước Bangladesh từ năm 1908. Nhiều người nghi ngờ viên kim cương đã thất lạc từ lâu trong bối cảnh loạn lạc cuối thời kỳ Anh cai trị năm 1947, hoặc đã biến mất trong cuộc chiến tranh giành độc lập năm 1971 của Bangladesh và hàng loạt biến cố chính trị sau đó.
Tranh vẽ Darya-e-Noor trong cuốn sách gia đình của Khawaja Naim Murad được ông giới thiệu ở nhà riêng tại Dhaka, ngày 18/8. Ảnh: AFP
Chính phủ quốc gia Nam Á vừa ra lệnh thành lập một ủy ban để mở niêm phong hầm, khiến Khawaja Naim Murad, chắt của Nawab xứ Dhaka (Người cai trị Dhaka, ngày nay là thủ đô Bangladesh), dấy lên hy vọng.
"Đây không phải là chuyện cổ tích", Murad, 55 tuổi, nói, nhắc đến câu chuyện mà cha ông truyền lại về viên kim cương khổng lồ có biệt danh "Dòng sông ánh sáng", viên đá nằm trên một chiếc vòng tay lấp lánh.
"Viên kim cương có hình chữ nhật, xung quanh là những viên kim cương nhỏ hơn", Murad mô tả.
Darya-e-Noor là một món trong kho báu gồm 108 vật phẩm. Theo hồ sơ lưu trữ, trong kho báu còn có một thanh kiếm bằng vàng và bạc nạm kim cương, một chiếc mũ hình nón cụt đính ngọc trai lấp lánh và một chiếc trâm cài hình ngôi sao từng thuộc về một hoàng hậu Pháp.
Cung điện Ahsan Manzil màu hồng ven sông của Nawab xứ Dhaka bây giờ là bảo tàng quốc gia. Murad, ngôi sao điện ảnh nổi tiếng một thời, sống trong một biệt thự rộng lớn ở vùng ngoại ô thủ đô. Trên tay ông cầm một xấp tài liệu, trong đó có một cuốn sách gia truyền vẽ chi tiết các báu vật.
Người dân tham quan bảo tàng trong cung điện màu hồng ven sông Ahsan Manzil ngày 20/8. Đây từng là nơi ở của Salimullah Bahadur, người cai trị cuối cùng của Dhaka, nay là thủ đô Bangladesh. Ảnh: AFP
"Đây là một trong những viên kim cương nổi tiếng nhất thế giới, lịch sử của nó gắn liền với viên Koh-i-Noor", trong cuốn sách có đoạn nhắc đến viên kim cương nổi tiếng 105,6 carat gắn trên vương miện của Vương hậu Anh, từng là trung tâm của cuộc chiến giành quyền sở hữu giữa Bangladesh với Afghanistan, Ấn Độ, Iran và Pakistan.
Một viên kim cương khác có tên tương tự viên của nhà Murad là Daria-i-Noor, màu hồng nhạt, hiện nằm trong bộ sưu tập trang sức hoàng gia cũ của Iran tại Tehran.
Murad khẳng định viên kim cương của gia đình anh cũng từng thuộc sở hữu của các vị vua Ba Tư, sau đó được thủ lĩnh chiến binh đạo Sikh Ranjit Singh đeo vào thế kỷ 19 ở Punjab. Người Anh sau đó đã chiếm viên kim cương và tổ tiên của ông đã mua lại.
Năm 1908, Salimullah Bahadur, vị Nawab khi đó, gặp khó khăn tài chính. Ông vay tiền của thực dân Anh bằng cách thế chấp các điền trang rộng lớn của mình ở Dhaka và kho báu được niêm phong trong hầm kho bạc.
Đó là lần cuối cùng người ta nhìn thấy chúng. Murad cho hay chú của ông đã nhìn thấy những viên đá trong ngân hàng vào những năm 1980, nhưng các quan chức ngân hàng không rõ hầm đã từng được mở niêm phong hay chưa.
Chủ tịch Hội đồng Cải cách Đất đai Bangladesh AJM Salahuddin Nagri cho biết chính phủ thừa hưởng quyền giám hộ kho báu này "nhưng tôi chưa bao giờ trông thấy một viên đá nào cả".
Hồ sơ lưu trữ năm 1908 không ghi rõ trọng lượng carat của viên kim cương nhưng định giá nó là 500.000 rupee, còn cả kho báu trị giá 1,8 triệu rupee.
Theo tỷ giá hối đoái hiện nay, con số đó tương đương 13 triệu USD, dù các chuyên gia cho rằng giá thị trường của những viên đá quý hiếm và kích thước lớn như vậy đã tăng vọt gấp nhiều lần sau hơn 100 năm.
Murad trả lời phỏng vấn tại nhà riêng tại Dhaka, ngày 18/8. Ảnh: AFP
Shawkat Ali Khan, giám đốc điều hành của Ngân hàng Sonali, cho biết hầm vẫn đóng. "Hầm đã được niêm phong", Khan nói. "Nhiều năm trước, một nhóm kiểm tra đã đến để kiểm tra các viên đá nhưng họ chưa bao giờ thực sự mở hộp niêm phong, họ chỉ mở cổng hầm".
Ông rất muốn mở niêm phong nhưng chính quyền chưa lên lịch cụ thể. "Tôi rất hào hứng", ông nói.
Gia đình Murad muốn biết liệu còn nợ khoản nào từ thế kỷ trước hay không, liệu họ có thể lấy lại kho báu này hay không? Ngoài ra, mong muốn thực sự của Murad là được tận mắt nhìn thấy kho báu.
"Chúng tôi tin rằng nếu một người chết trong nợ nần, linh hồn của người đó sẽ không bao giờ tìm thấy bình yên", ông bày tỏ.
Hồng Hạnh (Theo AFP)
