"Chúng tôi thông cảm với những chi phí trang trải cuộc sống mà những ai không muốn sinh con, hay những ai sinh hai hoặc ba con đang trải qua. Chúng tôi cho rằng cần biện pháp thưởng cho những công dân lựa chọn sinh con", Thủ tướng Hy Lạp Kyriakos Mitsotakis nói ngày 7/9, khi công bố gói cắt giảm thuế với tổng giá trị 1,6 tỷ euro (hơn 1,8 tỷ USD) nhằm thúc đẩy dân số.
Hy Lạp sẽ giảm 2 điểm phần trăm thuế thu nhập trên tất cả các khung thuế và áp mức thuế 0% cho các hộ gia đình thu nhập thấp có bốn con trở lên. Người sống tại các làng có dưới 1.500 dân sẽ được miễn một số loại thuế bất động sản. Gói chính sách này dự kiến được triển khai từ năm 2026, được tài trợ từ thặng dư ngân sách nhờ đà phục hồi kinh tế.
Ông Mitsotakis khẳng định đây là cuộc cải cách thuế táo bạo nhất trong hơn 50 năm qua, với trọng tâm hỗ trợ các gia đình đông con và khuyến khích người trẻ tới sinh sống tại vùng nông thôn.
Thủ tướng Hy Lạp Kyriakos Mitsotakis phát biểu tại Thessaloniki ngày 7/9. Ảnh: AFP
Tình trạng già hóa dân số và tỷ lệ sinh thấp đang trở thành thách thức nghiêm trọng với Hy Lạp. Tỷ lệ sinh của nước này hiện chỉ ở mức 1,4 trẻ cho mỗi phụ nữ, thấp hơn nhiều so với mức 2,1 để duy trì dân số. Năm 2021, độ tuổi trung vị của dân số Hy Lạp là 44,7 tuổi, cao thứ 7 toàn cầu.
Tổ chức thống kê Eurostat thuộc Ủy ban châu Âu (EC) dự báo dân số Hy Lạp giảm từ 10,2 triệu xuống dưới 8 triệu người vào năm 2050. Khoảng 36% dân số Hy Lạp vào thời điểm đó sẽ ngoài 65 tuổi.
Bộ trưởng Tài chính Kyriakos Pierrakakis nói tỷ lệ sinh tại Hy Lạp đã giảm một nửa so với trước cuộc khủng hoảng tài chính cách đây 15 năm. Ông nhấn mạnh giải quyết khủng hoảng nhân khẩu học quốc gia là "ưu tiên hàng đầu" trong hoạch định chính sách kinh tế.
Chính phủ Hy Lạp từng áp dụng nhiều biện pháp khuyến sinh, như hỗ trợ từ 1.700 euro cho đứa con đầu lòng đến 3.500 euro cho đứa con thứ tư, cùng khoản phụ cấp hàng tháng tối đa 140 euro mỗi trẻ. Tuy nhiên, các chính sách này chưa đủ để đảo ngược xu hướng dân số giảm, đặc biệt trong bối cảnh chi phí sinh hoạt cao và mức lương thấp so với nhiều nước châu Âu khiến người Hy Lạp không chịu sinh con.
Tình trạng giảm trẻ em khiến Bộ Giáo dục Hy Lạp phải đóng cửa hơn 700 trường học trên toàn quốc. Giá nhà tăng cao khiến nhiều người trẻ không thể mua hoặc thuê nhà riêng, phải sống cùng cha mẹ đến khi ngoài 30 tuổi, góp phần làm giảm tỷ lệ kết hôn và sinh con.
Chính phủ Hy Lạp cam kết xây dựng thêm nhà ở giá rẻ trên các khu đất quân sự bỏ hoang và bỏ thuế bất động sản ở vùng xa xôi để khuyến khích người trẻ trở lại nông thôn sinh sống.
Các nghiên cứu thời gian qua cho thấy cuộc khủng hoảng nhân khẩu học Hy Lạp bắt nguồn từ cuộc khủng hoảng nợ kéo dài gần một thập kỷ, khiến hàng trăm nghìn người trẻ rời khỏi đất nước tìm việc làm.
Tạp chí y khoa Lancet cảnh báo sự thay đổi nhân khẩu học quy mô lớn đang đe dọa hệ thống y tế, thị trường lao động và an ninh quốc gia của Hy Lạp. Chính phủ Hy Lạp kỳ vọng gói chính sách mới sẽ đảo chiều tình trạng suy giảm dân số và củng cố hệ thống an sinh xã hội trước những áp lực ngày càng lớn.
Thanh Danh (Theo Guardian, Finacial Times, ABC)
