Theo công điện ngày 9/9 của Thủ tướng Phạm Minh Chính, các bộ, ngành, địa phương khẩn trương triển khai giải pháp ổn định thị trường, thúc đẩy sản xuất và xuất khẩu gạo. Công điện được ban hành trong bối cảnh thế giới nhiều biến động, đặc biệt Philippines - thị trường chiếm hơn 40% lượng gạo Việt Nam ngừng nhập khẩu trong hai tháng, từ 1/9.
Theo đó, lãnh đạo Chính phủ yêu cầu Ngân hàng Nhà nước chỉ đạo các ngân hàng thương mại tăng cung ứng tín dụng cho doanh nghiệp sản xuất, chế biến, thu mua và xuất khẩu gạo để giúp họ nắm bắt cơ hội, giảm rủi ro. Bộ Tài chính đẩy nhanh tiến độ hoàn thuế VAT, cải cách thủ tục hải quan, và mua gạo dự trữ nhằm hỗ trợ nông dân tái sản xuất.
Bộ Công Thương được giao duy trì thị trường truyền thống, mở rộng sang các nước đã ký FTA như Mỹ, Hàn Quốc, EU... qua kênh xúc tiến thương mại trực tiếp và trực tuyến. Hệ thống thương vụ Việt Nam ở nước ngoài phải tăng nắm bắt quy định, cảnh báo rào cản để bảo vệ lợi ích doanh nghiệp.
Nông dân Cần Thơ thu hoạch lúa. Ảnh: Thanh Trần
Bộ Nông nghiệp và Môi trường có trách nhiệm phát triển vùng chuyên canh lúa, nghiên cứu giống năng suất, chất lượng cao gắn với thương hiệu "gạo Việt Nam", đầu tư hạ tầng bảo quản, chế biến, ứng dụng công nghệ số và sản xuất xanh nhằm nâng cao giá trị. Các địa phương phải quy hoạch lại sản xuất, đảm bảo cung ứng vật tư, cơ cấu giống hợp lý, đồng thời liên kết tiêu thụ theo chuỗi giá trị để ổn định đầu ra cho nông dân.
Chính phủ cũng yêu cầu theo dõi sát hoạt động xuất khẩu, kịp thời tháo gỡ vướng mắc, hỗ trợ doanh nghiệp trong quá trình thực hiện hợp đồng.
8 tháng đầu năm, Việt Nam xuất khẩu 6,3 triệu tấn gạo, đạt 3,17 tỷ USD. Dù sản lượng tăng nhẹ, kim ngạch giảm gần 18% do giá bình quân sụt giảm. Riêng Philippines mua 2,6 triệu tấn, tiếp tục giữ vai trò khách hàng lớn nhất. Việc nước này tạm ngừng nhập khẩu khiến nhiều doanh nghiệp tại đồng bằng sông Cửu Long hạn chế thu mua, không dám dự trữ lớn vì lo ngại rủi ro giá và đầu ra.
Trước đó, Bộ Công Thương cảnh báo doanh nghiệp không dồn hàng vào một thị trường duy nhất, cần chủ động mở rộng sang Trung Quốc, Indonesia, Malaysia, châu Phi và Trung Đông. Doanh nghiệp cũng được khuyến nghị tăng hợp đồng dài hạn, đẩy mạnh xuất khẩu chính ngạch, nâng cao truy xuất nguồn gốc để đáp ứng yêu cầu từ các thị trường khó tính.
Thi Hà
