Ngày 22/10, Reuters trích nguồn tin thân cận cho biết tân Thủ tướng Nhật Bản Sanae Takaichi đang chuẩn bị gói kích thích kinh tế, với quy mô hơn 13.900 tỷ yen (92,2 tỷ USD). Mức này cao hơn năm ngoái (92 tỷ USD).
Chính sách kích thích được xây dựng trên 3 trụ cột: đối phó lạm phát, đầu tư vào các ngành có tiềm năng tăng trưởng và bảo vệ an ninh quốc gia. Lạm phát lõi (không tính giá thực phẩm) của Nhật Bản đã cao hơn mục tiêu 2% suốt hơn 3 năm qua.
Để giảm lạm phát, chính phủ của bà Takaichi lên kế hoạch nhanh chóng bãi bỏ thuế xăng tạm thời mà Nhật Bản áp dụng nhiều thập kỷ qua. Họ cũng đặt mục tiêu tăng tài trợ cho chính quyền địa phương, tập trung hỗ trợ các doanh nghiệp vừa và nhỏ không được hưởng lợi từ các ưu đãi thuế dành cho việc tăng lương.
Gói chính sách này cũng bao gồm các khoản đầu tư vào những lĩnh vực tăng trưởng nhanh như trí tuệ nhân tạo và chất bán dẫn. Quy mô chính xác của gói này vẫn chưa được quyết định. Kế hoạch có thể được công bố sớm nhất là đầu tháng tới.
Bà Sanae Takaichi tại Văn phòng Thủ tướng Nhật Bản ở thủ đô Tokyo ngày 21/10. Ảnh: AP
Đây là sáng kiến kinh tế lớn đầu tiên của bà Takaichi sau khi nhậm chức. Bà là người ủng hộ chi tiêu tài khóa mạnh tay, từng cam kết thực hiện "chính sách tài khóa chủ động, có trách nhiệm". Nhà đầu tư đang theo dõi sát sao kế hoạch của bà Takaichi, do Nhật Bản hiện là một trong các quốc gia có khối nợ lớn nhất thế giới.
Chính phủ Nhật Bản đang soạn thảo ngân sách bổ sung cho năm tài chính hiện tại (kết thúc vào tháng 3/2026), với mục tiêu được Quốc hội thông qua trong kỳ họp bất thường sắp tới. Nếu chi tiêu bổ sung vượt quá dự tính, chính phủ có thể phải phát hành trái phiếu để bù đắp thâm hụt.
Tại cuộc họp báo ngày 22/10, Bộ trưởng Tài chính Nhật Bản Satsuki Katayama cho biết hiện còn quá sớm để nói về quy mô ngân sách bổ sung. Dù vậy, ông khẳng định ngân sách này cần đủ lớn để thực hiện toàn bộ các biện pháp cần thiết.
"Kế hoạch kích thích phù hợp với chính sách mà bà Takaichi đưa ra trong chiến dịch tranh cử", Shigeto Nagai - Trưởng bộ phận kinh tế Nhật Bản tại Oxford Economics nhận định. Ông cho biết kế hoạch này không khác nhiều so với các chính quyền trước. Nhật Bản thường sử dụng toàn bộ tiền thuế tăng lên nhờ lạm phát cao để lập các gói ngân sách bổ sung lớn, hỗ trợ các hộ gia đình dễ tổn thương.
Bà Takaichi được bầu làm nữ Thủ tướng đầu tiên của Nhật Bản hôm 21/10. Là người ủng hộ các chính sách kích thích kinh tế "Abenomics" do cố Thủ tướng Shinzo Abe khởi xướng, bà Takaichi kêu gọi tăng chi tiêu và cắt giảm thuế. Việc bà được bổ nhiệm khiến giá yen và lợi suất trái phiếu chính phủ Nhật Bản đi xuống, do nhà đầu tư dự báo diễn biến này có thể khiến Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BOJ) hoãn tăng lãi suất.
Hà Thu (theo Reuters)
