Chính phủ sẽ ban hành nghị quyết mới để tiếp tục cụ thể hóa Luật Nhà ở, Nghị quyết của Quốc hội về nhà ở xã hội. Tại cuộc họp về các giải pháp phát triển nhà ở xã hội ngày 24/10, Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu các bộ ngành, địa phương, doanh nghiệp đóng góp ý kiến, xây dựng nghị quyết này.
Người đứng đầu Chính phủ lưu ý Nghị quyết phải đưa ra cơ chế, chính sách thông thoáng, thuận lợi nhất cho các chủ thể liên quan, bảo đảm triển khai nhanh, bền vững với tư duy, cách làm mới. Trong đó, chính sách về nhà ở xã hội phải thuận lợi nhất cho người mua, bảo đảm công khai, minh bạch, ứng dụng công nghệ, số hóa quy trình.
"Không để xảy ra tình trạng người dân phải "chạy vạy, chen chúc" mới được mua nhà ở xã hội, gây tiêu cực và méo mó chính sách", ông nói.
Yêu cầu của Thủ tướng được đưa ra trong bối cảnh gần đây, tại nhiều địa phương, khi mở bán dự án nhà ở xã hội, hàng trăm người dân phải xếp hàng từ đêm để chờ nộp hồ sơ. Có nơi, cảnh chen lấn đăng ký đã diễn ra, cho thấy nhu cầu thực tế lớn nhưng nguồn cung hạn chế. Nhiều trường hợp người lao động, công nhân có thu nhập thấp - đúng đối tượng thụ hưởng - lại khó tiếp cận vì thủ tục phức tạp, quy trình xét duyệt kéo dài, trong khi một số không thuộc diện ưu tiên vẫn tìm cách "lách" để được mua.
Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại hội nghị về nhà ở xã hội, ngày 24/10. Ảnh: VGP
Thủ tướng cũng lưu ý việc lựa chọn doanh nghiệp tham gia phát triển nhà ở xã hội cần căn cứ tiêu chuẩn, quy trình công khai, minh bạch, phân cấp cho địa phương. Ngược lại, các doanh nghiệp phải đặt địa vị vào điều kiện, hoàn cảnh của người có nhu cầu về nhà ở xã hội để phát triển dự án.
Các địa phương xây dựng quy hoạch phát triển nhà ở xã hội phù hợp với tổng thể các phân khúc nhà ở khác. Quy hoạch phải bảo đảm các dự án bình đẳng về hạ tầng giao thông, viễn thông, điện, nước, văn hóa, y tế và giáo dục. Những khu đất có vị trí thuận lợi cần được dành cho sản xuất, kinh doanh, đồng thời tiếp tục đầu tư hạ tầng để phát triển đô thị và nhà ở tại các khu vực còn hạn chế.
Ngoài ra, ông cũng yêu cầu đa dạng hóa nguồn vốn cho thị trường bất động sản nói chung và nhà ở xã hội nói riêng. Các cơ quan được giao sớm nghiên cứu, thành lập Quỹ nhà ở xã hội để tạo thêm kênh tài chính bền vững, thay vì chỉ trông chờ vào tín dụng ngân hàng.
Chính phủ đặt mục tiêu xây dựng ít nhất 1 triệu căn nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021-2030, trong đó dự kiến hết 2025 hoàn thành trên 100.000 căn nhà ở xã hội. Đến nay, cả nước có 696 dự án được triển khai, với khoảng 640.000 căn hộ. Riêng 9 tháng đầu năm, hơn 50.000 căn hộ được hoàn thành, đạt 50,5%. Dự kiến đến hết 2025, khoảng 89.000 căn hộ sẽ được hoàn thành, đạt 89% kế hoạch.
Để xác định tiêu chuẩn, tiêu chí lựa chọn doanh nghiệp làm chủ đầu tư, đối tượng được hưởng chính sách nhà ở xã hội, các ý kiến thống nhất cần bảo đảm minh bạch, đơn giản quy trình, tạo thuận lợi tối đa cho người dân và doanh nghiệp, đồng thời ngăn ngừa tiêu cực, trục lợi.
Kết luận hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính giao Bộ Xây dựng hoàn thiện dự thảo Nghị quyết để trình Chính phủ ban hành trong 5 ngày tới. Theo ông, Nghị quyết mới nhằm tháo gỡ pháp lý, tạo đột phá trong phát triển nhà ở xã hội. Nghị quyết có phạm vi áp dụng toàn quốc, khuyến khích doanh nghiệp đủ năng lực, tài chính và kinh nghiệm tham gia, bảo đảm cơ chế thông thoáng nhất, rút ngắn thời gian hoàn thành dự án xuống còn 2-3 năm.
Để thực hiện mục tiêu này, Thủ tướng yêu cầu cắt giảm ít nhất 50% thủ tục hành chính, đưa các dự án nhà ở xã hội vào nhóm "luồng xanh, ưu tiên", tạo quỹ đất sạch và đa dạng hóa nguồn vốn, gồm vốn tín dụng, vốn Nhà nước qua Ngân hàng Chính sách xã hội, Quỹ phát triển nhà ở và phát hành trái phiếu.
Với người thụ hưởng chính sách, Thủ tướng đề nghị tăng hậu kiểm, dựa trên cơ sở dữ liệu tích hợp, liên thông toàn quốc để xác định rõ người có nhu cầu và tình trạng nhà ở. Ông cũng nói cần mở rộng các chủ thể tham gia phát triển và đối tượng thụ hưởng, phát triển nhà ở xã hội đồng bộ ở cả đô thị và nông thôn, sử dụng đất tiết kiệm, hạ tầng dùng chung.
Ngoài ra, Nghị quyết cần bao quát cả các nội dung về sàn giao dịch, quỹ nhà ở quốc gia và dữ liệu nhà ở. Các bộ, ngành sớm góp ý, gửi Bộ Xây dựng tổng hợp, hoàn thiện dự thảo Nghị quyết.
Phương Dung
