Nguyễn Ngọc Ngân, học sinh lớp 12 ở Hưng Yên, định hướng theo tổ hợp C00 (Văn, Sử, Địa) ngay khi vào lớp 10. Dự định đăng ký vào ngành Báo chí của trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội, Ngân sốc khi hồi tháng 6, trường này công bố bỏ xét C00. Dù sau đó trường xét trở lại, Ngân vẫn thấy bấp bênh, nên tính toán chuyển tổ hợp ngay từ đầu năm học.
Nữ sinh đầu tư học tiếng Anh, đăng ký khóa online giá khoảng 2 triệu đồng, để chuyển sang khối D14 (Văn, Sử, Anh). Theo Ngân tìm hiểu, khối này được một số trường sử dụng, trong đó có Học viện Báo chí và Tuyên truyền.
"Em thực sự mệt mỏi. Vốn không học tốt tiếng Anh nên em mới chọn khối C. Giờ gần như học lại từ đầu", Ngân bày tỏ.
Với điều chỉnh này, Ngân phải bỏ môn Địa ở kỳ thi tốt nghiệp THPT bởi thí sinh chỉ được lựa chọn hai môn bên cạnh Toán và Văn. Ngân còn dự định thi đánh giá năng lực của Đại học Quốc gia Hà Nội để thêm phương thức xét tuyển, dù chưa ôn luyện gì cho kỳ thi này.
Trên các diễn đàn, nhiều thí sinh cũng cho biết đang phải học thêm môn để mở rộng tổ hợp xét tuyển, trong bối cảnh nhiều trường bỏ các khối thi truyền thống.
Thí sinh TP HCM thi tốt nghiệp THPT 2025. Ảnh: Quỳnh Trần
Đến 4/12, hơn 20 đại học đã công bố phương án tuyển sinh dự kiến năm 2026, nhiều trường điều chỉnh tổ hợp xét tuyển.
Ngoài trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, trường Sĩ quan Chính trị không còn sử dụng C00 và A00 (Toán, Lý, Hóa). Học viện Biên phòng bỏ C00 và A01 (Toán, Lý, Anh). Trường Đại học Công nghệ, Đại học Quốc gia Hà Nội, dự kiến bỏ D01 (Toán, Văn, Anh) và B00 (Toán, Hóa, Sinh) khi xét bằng điểm thi tốt nghiệp.
Theo một số chuyên gia, việc này một phần nhằm phù hợp quy chế tuyển sinh của Bộ Giáo dục và Đào tạo, trong đó yêu cầu môn chung của các tổ hợp phải đóng góp ít nhất 50% trọng số tính điểm xét.
Có trường điều chỉnh dựa trên thực tiễn đào tạo. Như với trường Khoa học Xã hội và Nhân văn, Phó hiệu trưởng Đặng Hồng Sơn cho biết việc bỏ C00 áp dụng với các ngành mang tính hiện đại, cần ngoại ngữ.
Tuy nhiên, nhiều thí sinh đã xác định tổ hợp xét tuyển từ lớp 10. Việc thay đổi được thông báo trước kỳ thi tốt nghiệp THPT chỉ 6-7 tháng, theo các em, là gấp gáp.
Thanh Tuấn ở Thanh Hóa bất ngờ vì không nghĩ trường Sĩ quan Chính trị bỏ cả tổ hợp A00 (Toán, Lý, Hóa). Nam sinh dự kiến chuyển sang khối C01 (Văn, Toán, Lý).
"Thuận lợi là môn Văn là môn thi bắt buộc nhưng cũng khó khăn bởi em tập trung cho nó muộn hơn các bạn", Tuấn nói. Mục tiêu ban đầu của Tuấn chỉ là 5 điểm Văn, giờ thành "càng cao càng tốt".
Huy Hoàng ở Hà Nội cũng bối rối vì các trường khối quân đội em dự định đăng ký đều không xét C00 vào năm tới. Nam sinh ấp ủ vào khối trường này từ lớp 10, nay phải học thêm Toán để đăng ký bằng khối C03 (Toán, Văn, Sử) hoặc C04 (Toán, Văn, Địa). Hoàng cho hay hiện phải học thêm bên ngoài hai buổi mỗi tuần, còn trước đó chỉ học tại trường.
Thạc sĩ Phạm Thái Sơn, Giám đốc Trung tâm Tuyển sinh và Truyền thông, Đại học Công thương TP HCM, nhìn nhận bất kỳ thay đổi nào ở thời điểm này đều khiến lứa học sinh thi tốt nghiệp năm 2026 bỡ ngỡ.
Ông khuyên thí sinh ôn luyện thêm để mở rộng tổ hợp xét tuyển. Ví dụ, nhóm vốn theo C00 có thể học thêm Tiếng Anh hay Giáo dục kinh tế và pháp luật, đồng thời tìm hiểu các trường khác có ngành yêu thích để dự phòng.
"Thí sinh cần theo dõi thông tin sát sao, lựa chọn rộng hơn và chú tâm học tập tốt để tăng cơ hội trúng tuyển", ông Sơn nói.
Ông Nguyễn Quang Tùng, Hiệu trưởng trường THCS&THPT M.V.Lômônôxốp, Hà Nội, cho biết trường đã chủ động tư vấn học sinh chuẩn bị nhiều phương án để vào đại học, như tham gia các kỳ thi đánh giá năng lực, tư duy, thi lấy chứng chỉ SAT, IELTS nếu có điều kiện.
Theo khảo sát, nhờ chuẩn bị sớm, không nhiều học sinh của trường bị ảnh hưởng khi một số đại học điều chỉnh phương án xét tuyển.
Dù vậy, các chuyên gia, giáo viên vẫn cho rằng sự thay đổi cần có lộ trình 2-3 năm kể từ khi thông báo đến lúc áp dụng để thí sinh không bị bất ngờ.
Lý giải, cô Đoàn Thanh, giáo viên Ngữ văn THPT ở Hải Phòng, cho biết dù có hướng để "xoay" tổ hợp thì cũng vô cùng khó khăn bởi thời gian ngắn, nhất là học sinh nông thôn, nơi điều kiện học tiếng Anh, tham gia các kỳ thi riêng hay lấy chứng chỉ quốc tế còn hạn chế.
Dương Tâm
*Tên một số nhân vật thay đổi
