Ngày 3/9, phát biểu trước báo giới tại Nhà Trắng, Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết sẽ đề nghị Tòa án Tối cao lật ngược phán quyết tuần trước của Tòa Phúc thẩm liên bang khu vực Washington, rằng phần lớn thuế nhập khẩu của ông là bất hợp pháp. Ông cảnh báo có thể phải rút lại các thỏa thuận thương mại nếu thua kiện.
"Chúng ta đã đạt thỏa thuận với Liên minh châu Âu (EU), rằng họ sẽ rót vào Mỹ gần 1.000 tỷ USD. Họ vui vẻ với việc đó. Tất cả các thỏa thuận đã xong xuôi. Nhưng tôi đoán chúng ta có thể phải rút lại chúng", ông nói. Đến nay, Mỹ đã công bố thỏa thuận thương mại với một số đối tác, như EU, Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc, Anh, Việt Nam, Indonesia.
Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu trong cuộc gặp các lãnh đạo châu Âu tại Nhà Trắng ngày 18/8. Ảnh: AFP
Đây là lần đầu tiên Tổng thống Mỹ đề cập đến việc thỏa thuận thương mại có thể bị vô hiệu hóa nếu Tòa án Tối cao giữ nguyên phát quyết của Tòa Phúc thẩm. Ông Trump cảnh báo việc rút lại thuế nhập khẩu sẽ rất tốn kém, dù các chuyên gia thương mại khẳng định thuế này do công ty nhập khẩu tại Mỹ chi trả, thay vì doanh nghiệp nước sản xuất. Các nhà kinh tế học cũng cảnh báo thuế có thể châm ngòi cho lạm phát tại Mỹ.
"Đất nước chúng ta có cơ hội để giàu lên một cách không tưởng. Nhưng cũng có thể lại nghèo đi. Nếu chúng tôi không thắng vụ kiện này, nước Mỹ sẽ chịu thiệt hại rất lớn", ông Trump nói.
Tuần trước, tòa phúc thẩm ra phán quyết thuế đối ứng mà ông Trump áp lên các đối tác thương mại, cũng như thuế trước đó áp lên Trung Quốc, Canada, Mexico là bất hợp pháp, vì viện dẫn Đạo luật Quyền Kinh tế Khẩn cấp (IEEPA). Phán quyết này không ảnh hưởng đến thuế nhôm, thép, xe hơi, vì vận dụng đạo luật khác.
Giới chuyên gia cho rằng các bình luận mới nhất của ông Trump nhằm thuyết phục Tòa án Tối cao rằng việc gỡ bỏ thuế nhập khẩu sẽ gây ra cú sốc kinh tế lớn. Dù vậy, Ryan Majerus - cựu quan chức thương mại cấp cao của Mỹ nói rằng ngay từ đầu, các thỏa thuận của Mỹ với EU và đối tác khác chỉ là thỏa thuận khung có thể thay đổi, không phải hiệp định thương mại toàn diện. "Thông báo của Tổng thống hôm nay phản ánh nỗ lực tối đa hóa đòn bẩy của Mỹ", ông nhận định.
Các chuyên gia pháp lý và thương mại cho rằng việc số thẩm phán do đảng Cộng hòa bổ nhiệm chiếm đa số tại Tòa án Tối cao có thể giúp ông Trump tăng cơ hội giữ lại ít nhất một phần thuế. Tuy nhiên, họ nhấn mạnh việc dự đoán chính xác phán quyết rất khó, do việc này chưa từng có tiền lệ.
Hà Thu (theo Reuters)
