Covid-19 khiến ngay cả các hãng hàng không lớn nhất cũng phải xếp xó máy bay, sa thải nhân viên và củng cố tài chính để tồn tại qua cuộc khủng hoảng tồi tệ nhất ngành này. Khả năng phục hồi hoàn toàn có lẽ cần tới vài năm nữa. Tuy nhiên, một số CEO dũng cảm lại cho rằng hiện tại là thời điểm hoàn hảo để ra mắt hãng bay mới.
"Chúng tôi sẽ không lập hãng bay nếu không có đại dịch", Tonje Wikstrøm Frislid - CEO hãng bay giá rẻ mới thành lập Flyr cho biết.
Flyr dự kiến có chuyến bay đầu tiên trong vài tháng tới. Và họ không đơn độc. Flypop - một startup của Anh tập trung vào các chuyến bay đường dài giá rẻ - cũng sẽ cất cánh năm nay. Breeze Airways thì là sản phẩm mới nhất của doanh nhân khởi nghiệp ngành hàng không David Neeleman - người sáng lập JetBlue, Azul và WestJet.
Thiết kế máy bay của Flyr. Ảnh: Flyr
Những công ty trên đang đánh cược vào việc các hãng bay khác thất bại và cắt giảm nhân lực, chi phí sẽ mở ra cơ hội mới cho họ. Họ cũng kỳ vọng lấy được máy bay với giá rẻ hơn nhiều từ các nhà cung cấp đang tuyệt vọng. Lựa chọn về phi công, tiếp viên và nhân viên hỗ trợ cũng phong phú hơn.
"Đại dịch là thời gian tốt nhất để mở hãng hàng không, vì chi phí rất thấp", CEO Flypop Nino Judge cho biết, "Mọi thứ đều chỉ còn nửa giá".
Dù vậy, việc này vẫn còn phụ thuộc vào thời điểm phục hồi. Đại dịch đang tàn phá ngành hàng không. Lưu lượng khách trên toàn cầu đã giảm tới 94% trong đợt cao điểm phong tỏa tháng 4/2020, theo Hiệp hội Vận tải Hàng không Quốc tế (IATA).
Các lệnh hạn chế di chuyển mà chính phủ các nước áp đặt, cùng lượng tiền khổng lồ các hãng bay phải đốt để tồn tại đã tạo ra hậu quả nghiêm trọng. Hơn 20 hãng có đội bay hơn 10 phi cơ đã phải ngừng hoạt động năm 2020, gần gấp đôi con số mỗi năm.
Với kịch bản lạc quan nhất, lưu lượng hành khách sẽ hồi phục lên 50% mức ban đầu vào năm nay, theo IATA. Tuy nhiên, biến chủng của virus và quá trình tiêm vaccine chậm chạp có thể khiến tỷ lệ này chỉ là 38%.
"Hiện tại có vẻ không phải là thời điểm tuyệt vời nhất để khởi nghiệp hàng không", John Strickland - nhà phân tích tại JLS Consulting cho biết, "Chúng ta không biết khi nào việc phục hồi sẽ diễn ra, không biết chính xác thế giới sẽ như thế nào. Nói chung là rủi ro đang rất cao".
Chi phí rẻ
Máy bay là một trong những chi phí lớn nhất của các hãng bay. Nhưng hiện tại, chúng có giá rất rẻ.
Flypop hiện chỉ phải trả số tiền bằng nửa so với các đối thủ trên thị trường chặng bay dài để thuê Airbus A330, Judge cho biết. Breeze và Flyr cũng cho biết được giảm giá 40% - 50% khi thuê máy bay mùa dịch.
Máy bay giá rẻ cũng là động lực lớn với các nhà đầu tư tiềm năng. "Đây sẽ là cơ hội để các hãng bay có mô hình kinh doanh khác biệt đưa ra điều gì đó mới mẻ", Elise Weber - đồng sáng lập hãng dữ liệu hàng không Skytra cho biết.
Các hãng bay mới cũng có lợi thế vì nợ ít, đồng nghĩa phần chi phí tiết kiệm sẽ được chuyển thẳng cho hành khách. Chỉ bằng việc có máy bay giá rẻ, anh đã "bỏ xa nhiều đối thủ rồi", Strickland nói, "Tuy nhiên, thị trường có nhiều máy bay giá rẻ không có nghĩa bạn chỉ cần mua là được. Bạn vẫn phải có kế hoạch kinh doanh tốt và tầm nhìn về thị trường".
Việc đi công tác bằng máy bay có thể không bao giờ phục hồi hoàn toàn. Tuy nhiên, giới chuyên gia cho biết có 2 loại hành khách có thể bay trở lại tương đối nhanh. Đó là khách du lịch và những người đi thăm bạn bè, người thân.
Weber cho biết trên CNN rằng thị trường hiện chuộng các chuyến bay chặng ngắn. Vì chúng ít chịu ảnh hưởng từ lệnh hạn chế của nhiều nước và mọi người cần có những chuyến du lịch giá phải chăng, rủi ro thấp hoặc muốn thăm người thân.
Neeleman của Breeze Airways nói rằng hãng bay của ông sẽ nhắm vào mảng du lịch trong nước Mỹ. Flyr tập trung vào các gia đình Na Uy và thị trường du lịch. Trong khi đó, Flypop muốn phục vụ người đi lại giữa Anh và Nam Á.
Chìa khóa là phải tìm ra được đúng cơ hội. Ví dụ, nếu hãng bay mới cố cạnh tranh trực tiếp với Ryanair - hãng bay giá rẻ lớn nhất châu Âu, "bạn sẽ không biết ai mới là người tồn tại đâu", Strickland nói.
Lực lượng lao động dồi dào
Nhiều hãng bay đã thực hiện chiến dịch cắt giảm mạnh tay để củng cố bảng cân đối kế toán. Việc này đồng nghĩa nhiều phi công, tiếp viên và lãnh đạo bị mất việc. Với các hãng bay mới, điều này có nghĩa họ có thể tuyển dụng nhân viên giàu kinh nghiệm với chi phí thấp hơn nhiều.
"Chúng tôi đã có nhiều nhân viên thực sự lão làng", Judge nói, "Trước đây, để đưa họ ra khỏi hợp đồng với công ty cũ, tôi sẽ mất kha khá. Nhưng giờ chi phí chỉ bằng nửa".
Dù vậy, điều quan trọng nhất với các hãng bay mới vẫn là mô hình kinh doanh vững, sự may mắn và thậm chí là thời điểm tốt. "Một hãng bay có thanh khoản, có máy bay và kế hoạch kinh doanh thực sự rõ ràng" có thể thành công, Strickland nói.
Hà Thu (theo CNN)
