Nhận định tại tọa đàm do tạp chí Doanh Nhân Sài Gòn và Viện Sáng kiến Việt Nam tổ chức ngày 29/8, ông Nguyễn Chánh Phương, Phó chủ tịch Hội mỹ nghệ và chế biến gỗ TP HCM (Hawa), nói xuất khẩu vẫn triển vọng trước áp lực thuế quan.
"Tôi duy trì lạc quan nhất định vào thị trường Mỹ dù có nhiều khó khăn trước mắt", ông nói. Bảy tháng đầu năm, kim ngạch gỗ và sản phẩm gỗ sang Mỹ tăng hơn 10%, từ 4,9 tỷ USD lên 5,5 tỷ USD, theo Cục Hải quan.
Theo phân tích gần đây của Chủ tịch Hawa Phùng Quốc Mẫn, thuế nhập khẩu Việt Nam phải chịu so với các nước khác cùng ngành không quá bất lợi. "Nếu tuân thủ đúng các quy định nguồn gốc xuất xứ, hàng hóa Việt Nam có thể cạnh tranh một cách công bằng, thậm chí có lợi thế hơn", ông nêu.
Đầu tháng 6, các doanh nghiệp Việt đã ký loạt thỏa thuận ghi nhớ trị giá gần 3 tỷ USD để mua hàng hóa Mỹ, bao gồm lâm sản. Điều này có lợi cho chứng minh xuất xứ cũng như góp phần giảm chênh lệch thâm hụt thương mại hai nước.
Một gian hàng trưng bày gỗ nội thất và đồ trang trí bằng gỗ, gốm tại ngày HawaExpo 2025 ở TP HCM hôm 5/3. Ảnh ban tổ chức
Về phía cầu, gỗ nội thất Việt Nam cũng đang được chuộng. Trên Amazon, đồ dùng nhà cửa, nhà bếp, nội thất và trang trí luôn nằm trong nhóm bán chạy hàng đầu. "Việt Nam đang khẳng định vị thế ngày càng lớn trong ngành sản xuất đồ gỗ toàn cầu, với nhu cầu lớn từ khách hàng quốc tế đối với các sản phẩm chất lượng cao", ông Larry Hu, Giám đốc Amazon Global Selling khu vực Đông Nam Á nói tại VIFA ASEAN EXPO 2025 mới đây.
Cũng là mặt hàng xuất khẩu lớn, tăng trưởng kim ngạch dệt may sang Mỹ trong 7 tháng đầu hơn 15%, từ 8,95 tỷ USD lên 10,3 tỷ USD. Ông Phạm Văn Việt, Phó chủ tịch Hội dệt may thời trang TP HCM, nói riêng xuất khẩu trực tuyến qua Amazon, ngành này ước tăng 53% trong nửa đầu năm.
Theo Chứng khoán Shinhan Việt Nam (SSV), mức thuế chung 20% - thấp hơn Trung Quốc, Ấn Độ và ngang với Bangladesh hay Indonesia, giúp dệt may Việt Nam không chịu ảnh hưởng quá tiêu cực và hoàn toàn đủ khả năng giữ vững thị phần tại Mỹ trong ngắn hạn. Thực tế, nửa đầu năm, nhiều doanh nghiệp dệt may như TNG, SGI, May Sông Hồng, Gilimex... đã tuyển thêm hàng trăm lao động.
Về dài hạn, các chuyên gia cho rằng những ngành có tỷ trọng xuất khẩu lớn sang Mỹ vẫn cần cải thiện nhiều vấn đề. Ông Phạm Văn Việt lưu ý nâng cao khả năng dự báo biến động thị trường và chủ động hơn đầu vào. "Trong bối cảnh hiện tại, cần tăng nội địa hóa và phát triển thương hiệu. Dù bước đầu khó khăn, điều này giúp tăng khả năng cạnh tranh vào thị trường Mỹ", ông nói.
Ông Nguyễn Chánh Phương khuyến nghị đầu tư những khâu giá trị gia tăng cao, thị trường ngách. Thậm chí, dịch chuyển chuỗi cung ứng càng gần khách hàng càng tốt. "Chúng ta có thể tận dụng cơ hội vừa sản xuất vừa tham gia lắp đặt, thậm chí thiết kế và phân phối ngay tại Mỹ để phát triển bền vững", ông nêu ý tưởng.
TS Trần Ngọc Anh tại Đại học Indiana (Mỹ), Sáng lập Mạng lưới Sáng kiến Việt Nam, ủng hộ chiến lược "made in Vietnam & assemble in USA", tức sản xuất tại Việt Nam và hoàn thiện, đóng gói tại Mỹ. Ông gợi ý các nhà xuất khẩu tập trung vào các mặt hàng phi chiến lược của nước này vì nhóm hàng mà ông Trump xem là chiến lược sẽ được bảo hộ cao bằng thuế quan.
Doanh nghiệp cũng nên ứng dụng công nghệ như blockchain để nâng cao tính minh bạch xuất xứ, tham gia vào hiệp hội ngành hàng của Mỹ để nắm thông tin và vận động chính sách. Khi có ý định đầu tư, cần ưu tiên các bang chiến trường vì lưỡng đảng đều coi trọng, đưa ra nhiều ưu đãi.
Ngoài Mỹ, ông khuyến khích tiếp cận các thị trường lớn khác như Trung Quốc, châu Âu. GS Nguyễn Đức Khương, Giám đốc điều hành Trường Kinh doanh Leonard de Vinci, Chủ tịch mạng lưới kết nối trí thức người Việt toàn cầu AVSE Global, đánh giá các doanh nghiệp Việt đã tận dụng tốt EVFTA, với kim ngạch xuất khẩu sang EU tăng khoảng 10% trong quý I và nửa đầu năm.
Vì vậy, cần tiếp tục tận dụng cơ hội ở thị trường châu Âu, tìm đối tác cam kết dài hạn và đẩy mạnh chuyển đổi số, sử dụng trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn để phân tích chuỗi cung ứng. "Điều quan trọng nhất là nâng chuẩn chất lượng sản phẩm, cập nhật nhanh công nghệ và đáp ứng các yêu cầu của EU", ông nói.
Viễn Thông
