Nhựa trong đại dương có thể lấp đầy 5 triệu container, nhiều hơn cá nếu tiếp đà sản xuất và tiêu dùng như hiện tại. Để nâng cao vai trò của mỗi cá nhân trong giải quyết vấn nạn toàn cầu, Emma Beddington, phóng viên The Guardian, được giao thử thách sống không nhựa một lần (SUP) trong một tháng.
Lượng bao bì nhựa trong một tháng của Emma Beddington. Ảnh: The Guardian
Thoạt đầu, Emma tự tin bởi là một người ăn chay và không dùng nhiều nhựa. Với hóa mỹ phẩm, cô đến cửa hàng nạp lại (refill) nước giặt, sữa tắm. Cô cũng tham khảo các vật dụng gia đình khác như giấy lau bếp thân thiện môi trường, bọt biển rửa chén có thể phân hủy...
Nhưng thực phẩm là lựa chọn đau đầu với Emma, khi hầu hết rau và trái cây trong siêu thị đều bọc nhựa. Ngoài đồ hộp, cô chỉ chọn được hành tây, tỏi, tỏi tây và bắp cải. Phải đi đến siêu thị thứ ba - Waitrose, cô mới tìm được thêm được bông cải xanh, giá đỗ, cà rốt và nấm.
Các bữa ăn của gia đình được cô ví von là "nhàm chán như những người sống không nhựa", gồm yến mạch, các loại hạt, đậu hồi nghiền hummus, bánh mì nướng, khoai tây, các món xào làm từ cải bắp và mì ống kèm sốt. Không phải ngày nào cũng ổn. Cô không tìm được nhiều rau xanh và không thể kiếm salad, do loại này đều dùng bao bì nhựa.
Cô cũng bực mình vì trà, thức uống yêu thích, được dùng túi lọc nhựa. Trước khi mọi thứ trở nên quá mức chịu đựng, cô tìm được các loại trà không chứa nhựa tại một cửa hàng thực phẩm địa phương.
Mặc dù cố gắng tiết chế, khi đi khắp nhà và đếm, Emma vẫn phát hiện rất nhiều vật dụng sử dụng nhựa một lần, từ phòng tắm đến phòng làm việc. Ngăn đông tủ lạnh của Emma chứa đầy thực phẩm đựng trong túi và hộp có nắp màng, gồm salad, rau xào, trái cây, khoai tây chiên...
Những món đồ nhựa Emma dùng trong một tháng thử thách. Ảnh: The Guardian
Sang tuần thứ hai, cơn thèm những món bị cho là không thân thiện môi trường nổi lên. Emma thích snack khoai tây chiên, nhưng bao bì loại này làm bằng nhựa khó tái chế. Bên cạnh đó, cô cũng vật lộn với các vật dụng gia đình. Ví dụ bàn chải làm từ tre, có thể tái chế, nhưng loại này đắt hơn sản phẩm làm từ nhựa thông thường và mất công sức bởi phải trả lại các bộ phận cần tái chế cho nhà sản xuất. Ở tuần kế tiếp của thử thách, Emma tìm được loại xà lách được quảng cáo dùng bao bì sinh học của Riverford.
Kết thúc thử thách, Emma có 20 món đồ nhựa ngoài tầm kiểm soát. Ngoài những đồ vật nêu trên, cô còn có hộp diêm mua trực tuyến được đựng trong màng bọc thực phẩm, vỏ hộp thuốc do nhu cầu y tế không thể thay thế, một túi nhựa khi mua pizza và bao bì đậu phụ.
Cô kết luận có thể kiểm soát chứ không thể sống không cần nhựa. Cuộc sống ít sử dụng vật dụng từ nhựa đồng nghĩa với việc bạn không mua sắm trực tuyến và ít đi siêu thị. Emma cho rằng những người bận rộn, đặc biệt người nội trợ sẽ thấy điều này là không thể.
Emma và lượng nhựa cô dùng trong một tháng. Ảnh: The Guardian
Thực tế, ngay cả các chuyên gia cũng phải vật lộn khi sống không nhựa. Mark Miodownik, Giáo sư ngành vật liệu và xã hội tại Đại học London (UCL), cũng là nhà sáng lập Trung tâm đổi mới rác nhựa, cho hay cuối tuần ông có thể tỉ mỉ chọn sản phẩm rời, không có bao bì nhựa ở chợ. Nhưng giữa tuần, công việc bận rộn khiến không thể cân nhắc quá nhiều khi mua đồ.
Ở góc độ người tiêu dùng, Emma muốn các siêu thị ngừng sử dụng màng bọc nhựa cho thực phẩm, trái cây. Cô cũng mong chính phủ có hành động. Người tiêu dùng sẽ không chọn hy sinh sự tiện lợi của họ, nên việc giảm sử dụng nhựa cần trở thành lựa chọn dễ dàng (hoặc duy nhất). "Nếu chính phủ nói rằng 'không, xin lỗi, môi trường quan trọng hơn lựa chọn của bạn', tôi nghĩ mọi người sẽ phàn nàn trong vài năm rồi họ sẽ quen với điều đó", GS Miodownik nói.
Tuy vậy, Emma cho biết có sự mâu thuẫn trong tâm lý người tham gia thử thách. Một số phải tránh dùng những món yêu thích, giống như cô, với món snack khoai tây chiên, để giảm nhựa một lần.
Số khác nỗ lực giảm dấu chân sinh thái, gồm ăn chay, không đi máy bay hay ôtô, chỉ di chuyển bằng xe đạp và mua đồ cũ bất cứ khi nào có thể. Nhưng cuộc sống mà họ có cảm giác hưởng thụ, chỉ cố gắng loại bỏ carbon và nhựa một lần, sẽ khó kéo dài. "Tôi thấy thật khó khăn và nhàm chán. Việc này khiến tôi nổi loạn, tại sao lại phải là tôi?", một người tham gia thử thách trước đó lên tiếng.
"Tại sao lại là tôi?" cũng là câu hỏi Emma chất vấn bản thân. Dù đã là khách quen của cửa hàng rau quả, cô thấy phấn khích pha chút tội lỗi khi ném 6 gói snack khoai tây chiên giòn Seabrook vị muối vào giỏ hàng khi kết thúc một tháng thử thách.
Bảo Bảo (theo The Guardian)
