Cổng thông tin điện tử bang California (Mỹ) thông báo bang này đang khởi động quan hệ đối tác khí hậu mới, giữa bối cảnh Tổng thống của họ gọi biến đổi khí hậu là "trò lừa bịp" giữa đại hội đồng Liên Hợp Quốc.
Gavin Newsom, Thống đốc bang, đang tham dự tuần lễ khí hậu tại New York, ông gọi lời chỉ trích của Tổng thống Trump về biến đổi khí hậu là điều "xấu hổ".
"Tôi nói điều này với tư cách là người sống ở một trong những bang dễ xảy ra khủng hoảng nhất nước Mỹ. Đây cũng là nơi chứng kiến nhiều địa điểm, truyền thống và lối sống bị phá hủy hoàn toàn bởi biến đổi khí hậu", Newsom nói trên Hindu.
Ông Donald Trump tại Câu lạc bộ Golf Quốc tế Trump ở West Palm Beach, Florida, Mỹ, ngày 24/3/2024. Ảnh: Reuters
Bà Adelle Thomas, Phó chủ tịch Ủy ban Liên chính phủ về Biến đổi khí hậu của Liên Hợp Quốc (IPCC), đến từ Bahamas (vùng Caribe), một khu vực dễ bị tổn thương. Chuyên gia này nhớ lại cơn bão Sandy đổ bộ vào vùng Caribe và thành phố New York hơn một thập kỷ trước, đồng thời kêu gọi các hành động ứng phó khẩn cấp trước thảm họa gây ra bởi biến đổi khí hậu.
Các tờ CNN, Time cũng phản biện lại lý lẽ của ông Trump về định nghĩa biến đổi khí hậu, cũng như một số dự đoán sai của Liên Hợp Quốc về thảm họa này trong quá khứ.
Ví dụ, ông Trump cho rằng Liên Hợp Quốc và nhiều tổ chức từng nói hiện tượng nóng lên toàn cầu sẽ hủy diệt thế giới, nhưng sau đó thời tiết dần lạnh đi. "Giờ thì họ gọi nó là biến đổi khí hậu, bởi cách gọi này không bỏ sót bất cứ hiện tượng gì. Dù nhiệt độ tăng hay giảm, bất cứ thời tiết gì xảy ra, nó cũng là biến đổi khí hậu", ông Trump nói.
Thực tế, thuật ngữ "biến đổi khí hậu" được Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ (NASA) mô tả là những thay đổi rộng hơn hiện tượng nóng lên toàn cầu đang diễn ra trên hành tinh. Hiện tượng này gồm mực nước biển dâng cao, băng tan nhanh tại Greenland, Nam Cực và Bắc Cực, hay thời gian nở hoa thay đổi ở cây cối.
Theo báo cáo của IPCC năm 2023, các hoạt động gây phát thải khí nhà kính của con người đã gây ra hiện tượng nóng lên toàn cầu một cách rõ ràng, với nhiệt độ giai đoạn 2011-2020 tăng hơn 1,1 độ C so với thời kỳ 1850-1900. Các học giả của IPCC cũng cảnh báo việc tiếp tục phát thải khí nhà kính sẽ khiến hiện tượng nóng lên toàn cầu gia tăng.
Bên cạnh đó, ông Trump chỉ ra một dự báo vào 36 năm trước của Liên Hợp Quốc không chính xác. Cụ thể, năm 1989, một quan chức cơ quan này cho rằng nhiều quốc gia bị xóa sổ bởi biến đổi khí hậu vào năm 2000. Dù dự báo trên không xảy ra, theo giới khoa học, thảm họa khí hậu khiến 220 triệu người di cư trong thập kỷ qua.
Biến đổi khí hậu làm tan băng, khiến chim cánh cụt đổi địa điểm làm tổ, vịnh Atka, Nam Cực, tháng 1/2024. Ảnh: National Geographic
Time nhận định bài phát biểu của ông Trump là động thái tiếp nối chuỗi hành động của chính quyền Mỹ nhằm giảm thiểu mối đe dọa của biến đổi khí hậu trong tâm trí người dân. Báo cáo gần đây của Bộ Năng lượng (DOE) nói biến đổi khí hậu "ít gây thiệt hại về kinh tế hơn so với những gì mọi người nghĩ". Tuy nhiên, hơn 85 nhà khoa học đã lên án báo cáo này, cáo buộc các quan chức cố tình chọn lọc thông tin và số liệu để phục vụ cho tham vọng nhiên liệu hóa thạch của chính quyền.
Kể từ khi trở lại ghế Tổng thống lần hai, ông Trump ưu tiên việc cắt giảm các quy định về môi trường. Ông rút Mỹ khỏi Thỏa thuận khí hậu Paris ngay ngày đầu nhậm chức. Đầu tháng này, Cơ quan Bảo vệ môi trường (EPA) đề xuất hủy bỏ quy định buộc doanh nghiệp kiểm kê và báo cáo khí nhà kính.
CNN nhận định vị thế của ông Trump khi phát biểu giữa đại hội đồng Liên Hợp Quốc cao hơn nhiều so với nhiệm kỳ đầu. Vào năm 2018, các nhà ngoại giao toàn cầu đã thể hiện thái độ không coi trọng bài phát biểu của ông tại Liên Hợp Quốc. Nhưng lần này, phản ứng từ hội trường lại là những tràng pháo tay và lời ca ngợi.
Giữa bài phát biểu, ông Trump còn chỉ trích Liên Hợp Quốc về việc thang cuốn và máy nhắc chữ hỏng, thậm chí yêu cầu điều tra, dù có ý kiến cho rằng thang và máy nhắc chữ đều bị tác động bởi Nhà Trắng.
Về quan hệ đa phương, Mỹ đã giảm một tỷ USD ngân sách dành cho Liên Hợp Quốc và dự tính cắt thêm một tỷ USD nữa. Ông Trump đồng thời rút Mỹ khỏi Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và lên kế hoạch rời UNESCO vào năm tới. Theo dữ liệu của Liên Hợp Quốc, các hệ thống của họ đã nhận hỗ trợ 13 tỷ USD từ nền kinh tế lớn nhất thế giới trong 2023.
Bảo Bảo (theo CNN, Time, Hindu)
