Tháng 4, khi Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố thuế đối ứng toàn cầu, nhà phát triển và vận hành cơ sở hạ tầng công nghiệp và logistics SLP Việt Nam cảm nhận ngay biến động tâm lý nhà đầu tư nước ngoài (FDI).
Giám đốc Phát triển kinh doanh và Thương mại Đinh Hoài Nam nói những khách hàng đã ký hợp đồng cũng e ngại bất ổn. Nhưng khi Việt Nam chủ động tiếp xúc với Mỹ, nhà đầu tư Trung Quốc, Singapore, Đài Loan và châu Âu quay lại cam kết mở rộng, làn sóng chuyển dịch sản xuất được nối lại
"Hiện rủi ro với chúng tôi ở mức tối thiểu, gần như không còn vấn đề gì. Đến hết quý III, toàn bộ danh mục đã lấp đầy hơn 90%, rất khả quan", ông nói tại Diễn đàn Bất động sản công nghiệp Việt Nam (VIPF 2025) do Báo Tài chính - Đầu tư và Liên chi hội Bất động sản công nghiệp Việt Nam (VIREA) tổ chức chiều 29/10.
Theo Cục Thống kê, thu hút FDI đạt 28,54 tỷ USD trong 9 tháng đầu, tăng 15,2% so với cùng kỳ. Vốn thực hiện cao nhất 5 năm, đạt 18,8 tỷ USD. Trong báo cáo mới đây, HSBC xác nhận nhiều quan ngại về sự ổn định của vốn ngoại vào Việt Nam từng dấy lên hồi tháng 4 nhưng giờ FDI tiếp tục là động lực tăng trưởng.
Năm 2024, Singapore, Hàn Quốc và Trung Quốc là 3 nhà đầu tư lớn nhất. Hiện Singapore và Trung Quốc mỗi nước chiếm khoảng 25% vốn mới, còn thị phần của Hàn Quốc thế chỗ bởi Mỹ. "Bất chấp biến động thương mại, hai nền kinh tế lớn nhất thế giới vẫn tiếp tục rót vốn vào Việt Nam", nhà băng chỉ ra.
Chỉ số niềm tin kinh doanh (BCI) quý III của Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (EuroCham) cho biết xu hướng dịch chuyển khỏi Việt Nam rất thấp (3%). Theo chủ tịch EuroCham Bruno Jaspaert, 76% doanh nghiệp được hỏi nói sẽ giới thiệu nơi đây như điểm đến đầu tư. "Điều đó cho thấy sức hút của Việt Nam vẫn giữ vững bất chấp các yếu tố ngoại cảnh", ông nói.
Các chuyên gia thảo luận tại diễn đàn chiều 29/10. Ảnh: VIPF
Các thế mạnh nội tại được củng cố cũng là nguyên nhân giúp FDI không gián đoạn. Tại diễn đàn chiều 29/10, bà Trần Thị Hải Yến, Giám đốc Trung tâm Xúc tiến, Thông tin và Hỗ trợ đầu tư phía Nam (Bộ Tài chính) cho biết Việt Nam đứng thứ 3 trong 7 nước ASEAN có thu hút đầu tư dương, sau Singapore, Indonesia.
Điều này nhờ nền chính trị ổn định, chính sách thu hút FDI chất lượng cao đúng xu hướng, các quy hoạch và phát triển các khu kinh tế, khu thương mại tự do đi kèm theo chính sách ưu đãi cho công nghệ cao.
Ông Hardy Diec, Giám đốc điều hành KCN Việt Nam cho rằng những nỗ lực cải cách như chính quyền hai cấp giúp rút ngắn quy trình, giảm thủ tục và thời gian xử lý hồ sơ, tạo môi trường minh bạch, thông suốt. Còn theo ông Trương Gia Bảo, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký VIREA, Việt Nam tham gia nhiều 17 FTA và có ngoại giao "cây tre," được các nhà đầu tư nước ngoài đánh giá cao.
"Việt Nam đang đón đợt đầu tư ngắn hạn, chủ yếu lấp đầy kho xưởng còn chuyển dịch dây chuyển sản xuất vẫn đang 'nén', chuẩn bị theo sau. Hiện nhà đầu tư đa dạng hơn, không chỉ khối Hoa ngữ mà còn châu Âu, Mỹ", ông nhận định.
Không chỉ duy trì, chất lượng dòng vốn có cải thiện. Bà Trang Lê, Tổng giám đốc JLL Việt Nam đánh giá Việt Nam đang chuyển mình từ thâm dụng lao động sang thâm dụng vốn. Hiện tỷ lệ lấp đầy trung bình các khu công nghiệp hơn 73%, đặc biệt nhờ công nghệ cao, điện tử, dược phẩm, logistics và trung tâm dữ liệu.
Đồng tình, ông Hardy Diec cho rằng dòng vốn hiện bắt đầu chuyển hướng sang những lĩnh vực có hàm lượng công nghệ và giá trị gia tăng cao. "Việt Nam đang dần chuyển từ vai trò 'công xưởng' sang 'trung tâm sản xuất chiến lược'", ông nói.
Khu công nghiệp Vân Trung, Bắc Giang tháng 5/2025. Ảnh: Thanh Hải
Tuy nhiên, Việt Nam không nên chủ quan, theo các chuyên gia. Mô hình tính toán của JLL so sánh mức hấp dẫn đầu tư các nước khu vực, bao gồm chi phí vận hành trực tiếp (thuê/mua bất động sản, nhân công, điện nước) và gián tiếp cho thấy Ấn Độ vượt trội nhất. Tiếp đến mới là Thái Lan, Malaysia và Việt Nam.
Thực tế, các chuyên gia chỉ ra nhiều thách thức cần tiếp tục giải quyết để duy trì khả năng cạnh tranh. Ông Đinh Hoài Nam ví dụ chi phí logistics cao và nguyên liệu sản xuất cần nhập khẩu nhiều. "Chí phí ở Việt Nam không rẻ nhất", ông nói.
Ông Trần Tấn Sỹ, Phó Tổng giám đốc KN Holdings - đơn vị có 2 khu công nghiệp định hướng thu hút đầu tư công nghệ cao gần sân bay Long Thành - nói nhân lực và điện sạch là hai bận tâm chính của đoàn đầu tư bán dẫn từ Đài Loan sang tìm hiểu mới đây.
Còn theo ông Hardy Diec, lợi thế chi phí lao động rẻ không còn đủ. Các nhà đầu tư toàn cầu đang mang đến các ngành sản xuất giá trị cao hơn và công nghệ tiên tiến, nên đòi hỏi các kỹ thuật viên, kỹ sư và nhà quản lý trình độ cao.
Ngoài ra, quỹ đất công nghiệp đạt các chuẩn bền vững và trọn gói dịch vụ đang là đòi hỏi của các nhà đầu tư. Ông Trương Khắc Nguyên Minh, Phó Tổng giám đốc Prodezi Long An cho rằng việc chuyển đổi từ khu công nghiệp truyền thống sang sinh thái sẽ sớm thành chuẩn mực bắt buộc nếu muốn tiếp cận các chuỗi cung ứng toàn cầu và thị trường cao cấp như EU, Bắc Mỹ hay Nhật Bản.
"Ngoài ra, khu công nghiệp ngày nay cần đóng vai trò như một nền tảng tích hợp dịch vụ – đổi mới – kết nối cộng đồng sản xuất, chứ không chỉ là nơi cho thuê đất", ông Minh bổ sung.
Tính đến quý III năm 2025, cả nước có hơn 447 khu công nghiệp được thành lập với tổng diện tích đất tự nhiên khoảng 134.600 ha. Trong đó hơn 93.000 ha là đất công nghiệp có thể cho thuê. Ngoài ra, cả nước còn có 26 khu kinh tế cửa khẩu và 20 khu kinh tế ven biển với tổng diện tích gần 1,7 triệu ha, theo JLL.
Viễn Thông
