Vào dịp Tết cổ truyền của dân tộc, mâm ngũ quả là một trong những lễ vật quan trọng và không thể thiếu trên bàn thờ của gia đình. Ở mỗi miền do phong tục quan niệm mà các loại quả bày trên mâm ngũ quả cũng khác nhau. Thế nhưng, nhà nào cũng cuẩn bị cho mình một mâm ngũ quả đầy đủ, tươi mới mong gửi gắm một năm mới đầy may mắn.
Thông thường, mâm ngũ quả cần có trước đêm 30 Tết nên các gia đình bày biện vào sáng hoặc chiều 30 Tết. Việc mua quả được tiến hành sớm hơn nhiều. Ở nhiều gia đình do công việc bận rộn, họ có thể mua từ ngày 27 - 28 Tết, thậm chí sớm hơn. Nhiều gia đình gặp phải hiện tượng khi hạ mâm ngũ quả hóa vàng, quả đã thối ủng.
Chính vì vậy, nếu muốn mâm ngũ quả không chóng hỏng đừng mắc những sai lầm này:
* Chọn quả chín để cho bắt mắt
Mâm ngũ quả thường sẽ phải để từ ngày 30 Tết cho đến vài ngày sau Tết hoặc có khi cúng hết Tết, nên việc chọn những quả chín để bày cho đẹp rất dễ nhanh hỏng. Nếu gặp phải thời tiết nắng nóng, quả càng dễ bị chín quá, lá héo, vỏ nhũn.
Quả chọn cho mâm ngũ quả cần tránh những loại quả chín. Ảnh minh họa
Để chọn được những quả đẹp bày mâm ngũ quả cần chọn kĩ lưỡng, tránh những quả bị sâu, nám… Đặc biệt là mọi người nên chọn quả chưa chín quá. Chẳng hạn, chuối không chọn nải đã có quả vàng mà chọn nải còn tươi xanh, đủ già quả mà không non quá để tránh hiện tượng chuối chín sớm khi chưa hết tết và đỡ những quả khác, còn đảm bảo ý nghĩa màu sắc theo Ngũ Hành. Các loại quả khác như mẵng cầu, đu đủ, xoài… nên mua quả ương về bày để không bị thối. Ngoài ra, dù nhiều loại hoa quả, các gia đình nên bày thêm quả phật thủ giống biểu tượng bàn tay Phật.
* Rửa sạch bằng nước trước khi bày mâm ngũ quả
Đa phần các gia đình đều nghĩ khi mua quả về bày mâm ngũ quả sẽ phải rửa cẩn thận để cho quả bóng, đẹp và để cho đỡ bẩn. Thế nhưng, rửa quả sẽ làm quả sớm bị héo hoặc nếu bị đọng nước sẽ rất nhanh thối.
Bởi vậy, để làm sạch quả, mọi người nên dùng khăn ẩm để lau sạch quả là được. Với những quả bưởi mà vỏ bị ố vàng hay mốc xanh, có thể hòa chút nước vôi sạch, thấm vào khăn lau đều sẽ cho vỏ bưởi vàng mà không lo đọng nước, héo bưởi.
* Cứng nhắc lựa 5 loại quả
Mâm ngũ quả bao gồm 5 loại quả có màu sắc khác nhau. Sở dĩ 5 là xưa ông cha ta đã quan niệm Phú - Quý - Thọ - Khang - Ninh là những điều quý giá và luôn mong mỏi đạt được điều này trong năm mới. Cùng với đó, các màu quả cần có là đen, đỏ, xanh, trắng, vàng, lần lượt tượng trưng cho Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ.
Một số gia đình thường băn khoăn trong việc lựa chọn trái cây bày màu sắc mâm ngũ quả nhất định phải đủ các loại quả có màu theo ngũ hành. Cũng có nhiều gia đình lại muốn bày thêm những loại quả khác với niềm thể hiện mong muốn của gia đình mình.
Theo các nhà tâm linh, việc lựa chọn quả theo màu sắc của ngũ hành được thì càng tốt, nếu không vẫn có thể chọn quả theo nghĩa riêng của mình. Theo đó, không quá cứng nhắc là chỉ có 5 loại quả, mà có thể có tới 7, 9... loại quả, nhưng cần phải lưu ý là số lẻ. Hiện nay, các loại trái cây ngày càng đa dạng nên mâm ngũ quả ngày càng phong phú hơn.
P.Thuận
