Trong tối nay (20/12), lễ trao Giải thưởng Khoa học Công nghệ VinFuture 2023 đã diễn ra tại Nhà hát Hồ Gươm (Hà Nội).
Trong khuôn khổ lễ trao giải, Giải thưởng Chính của VinFuture năm 2023 trị giá 3 triệu đô la (hơn 72 tỷ đồng) đã được trao cho 4 nhà khoa học: Giáo sư Martin Andrew Green (Australia) - tiên phong phát triển công nghệ bộ phát thụ động và tiếp điểm phía sau - PERC cho pin mặt trời; Giáo sư Stanley Whittingham (Mỹ gốc Anh) - khởi xướng, khám phá ra nguyên lý hoạt động của pin Lithium-ion; Giáo sư Rachid Yazami (Maroc) - khám phá sự xen kẽ điện hóa thuận nghịch của các ion Lithium với than chì, nhiệt động lực học của quá trình sạc lẫn xả pin; Giáo sư Akira Yoshino (Nhật Bản) - tiên phong dùng muội than ở cực âm của pin Lithium-ion.
Chủ tịch nước trao Giải thưởng Chính cho 4 nhà khoa học: Giáo sư Martin Andrew Green, Giáo sư Stanley Whittingham, Giáo sư Rachid Yazami và Giáo sư Akira Yoshino (từ trái qua phải)
Sau khi nhận giải thưởng Chính, các giáo sư đã có những phát biểu đầy xúc động:
- Giáo sư Martin Andrew Green: "Tôi thấy thực sự vinh dự khi nhận được giải thưởng VinFuture. Tôi xin gửi cảm ơn với không chỉ các nhà khoa học ở đây mà khắp nơi trên thế giới – những người đã nỗ lực giúp chuyển dịch từ năng lượng hóa thạch sang năng lượng bền vững hơn. Tôi xin được cảm ơn ngài Phạm Nhật Vượng và phu nhân - 2 người sáng lập quỹ VinFuture và giải thưởng VinFuture. Hai người đã nhận thức tầm quan trọng về công trình khoa học trong thay đổi cuộc sống người dân ngày qua ngày. Bên cạnh đó, tôi xin gửi cảm ơn người vợ của tôi – cũng có thể là 'nguồn năng lượng tái tạo' của riêng tôi, người đã hỗ trợ cho tôi suốt chặng đường khi mới bắt đầu sự nghiệp nghiên cứu năng lượng mặt trời".
- Giáo sư Stanley Whittingham : "Tôi xin gửi lời cảm ơn tới những người đồng nghiệp và các nhà khoa học trong lĩnh vực năng lượng tái tạo. Những nỗ lực này giúp chúng ta hướng tới hệ sinh thái bền vững hơn, tăng cường sức khỏe cho thế hệ con cháu tương lai. Hy vọng các bạn sẽ cùng tôi vượt qua thách thức biến đổi khí hậu. Cuối cùng, tôi xin gửi lời cảm ơn vợ con, các cháu đã ủng hộ tôi hết mình những năm qua".
- Giáo sư Rachid Yazami : "Tôi thấy tự hào khi được đứng trước quý vị ngày lúc này để nhận giải thưởng Chính. Tôi xin cảm ơn tới những người đào tạo tôi tại Maroc, cảm ơn bạn tôi, cha mẹ, gia đình tôi đã không quản ngại đường xa từ Maroc tới Việt Nam. Tất nhiên tôi xin gửi lời cảm ơn người sáng lập quỹ và Giải thưởng VinFuture, đội ngũ VinFutur, Hộii đồng sơ khảo và Hội đồng giải thưởng vì sự công nhận dành cho tôi.
Công nghệ lithium ion đã được sử dụng lượng lớn vào năm ngoái và ngày càng tăng lên qua các năm. Tương lai nằm ở trong phát triển xe chạy điện và hy vọng lần sau tới Việt Nam tôi sẽ thấy thêm nhiều xe điện hơn và không khí ngày trong lành hơn. Đó là điều tốt đẹp cho tương lai của ta. Hãy cùng nhau tin vào tương lai của chúng ta, chúng ta có thể làm được".
- Giáo sư Akira Yoshino: "Tôi xin cảm ơn quý vị và tự hào vinh dự có mặt ở đây nhận ciải thưởng Chính. Pin lithium ion nhỏ nhẹ, sạc được là công cụ để ta thúc đẩy xã hội linh hoạt và bền vững hơn. Pin lithium ion đang dần đóng vai trò quan trọng tạo nên xã hội tương lai bền vững. Tôi tin là vậy và đây là công cụ để dẫn dắt ta hướng tới sự phát triển ngày càng bền vững. Đây cũng là điều tôi luôn tin tưởng".
Hệ thống giải thưởng VinFuture 2023 gồm 1 giải thưởng Chính trị giá 3 triệu USD - một trong các giải thưởng thường niên có giá trị lớn nhất từ trước đến nay trên toàn cầu; 3 giải Đặc biệt, mỗi giải trị giá 500 nghìn USD, dành cho nhà khoa học nữ, nhà khoa học đến từ các nước đang phát triển, và nhà khoa học nghiên cứu các lĩnh vực mới.
Đây là điểm khác biệt nhân văn của VinFuture trong bối cảnh có rất ít giải thưởng tầm cỡ, giá trị lớn tôn vinh và cổ vũ cho các nhà khoa học ở những quốc gia đang phát triển hoặc phải đối diện với nhiều rào cản trong nghiên cứu khoa học.
Năm nay, VinFuture chọn thông điệp "Chung sức toàn cầu", bao gồm 4 hoạt động chính: Tọa đàm Khoa học vì cuộc sống; chuỗi đối thoại khám phá tương lai VinFuture; lễ trao giải VinFuture; giao lưu cùng chủ nhân Giải thưởng VinFuture.
Sau 3 mùa, số lượng các đề cử tăng gấp 3 lần cho thấy uy tín và tầm vóc của Giải thưởng cũng như sự quan tâm của các nhà khoa học thế giới dành cho VinFuture. Cụ thể, nùa giải thứ ba của VinFuture nhận được 5.264 đối tác đề cử, trong đó 1.070 đối tác đề cử thuộc nhóm 2% các nhà nghiên cứu hàng đầu được trích dẫn nhiều nhất trên thế giới.
Hồ sơ đề cử lên đến 1.389 từ 90 quốc gia và vùng lãnh thổ trên khắp 5 châu lục. Dẫn đầu về số lượng đối tác đề cử của Giải thưởng VinFuture mùa 3 là các nhà khoa học từ châu Mỹ với 30,3%; tiếp đến là châu Á (28,6%); châu Phi (9,5%) và châu Đại Dương (6,8%). Đặc biệt, tỷ lệ đối tác đề cử đến từ châu Âu đã tăng lên đến 24,8%, gấp 1,5 lần so với năm 2022.
